ارزیابی جایگاه زیربخش جنگل در قوانین برنامههای عمرانی و توسعه کشور

سابقه حضور زیر بخش جنگل در برنا مه های کلان کشور ( عمرانی و توسعه ) به شصت سال می رسد . این موقعیت ایجاب می کرد تا با هدف تشخیص شایستگی و نقاط ضعف آنها، برنامه های مربوط به این زیربخش مور د تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتیجه یافته ها در چارچوبی منطقی قرار داده شود. با عنایت به لزوم استفاده از اسناد و مدارک و بمنظور تعیین ویژگی های مواد مربوط به جنگل در قوانین برنامه های عمرانی و توسعه و تجزیه و تحلیل آنها، به ترتیب روش های تحقیق تاریخی و توصیفی استفاده و رو ش گردآوری اطلاعات نیز کتابخانهای انتخاب گردید. بر این اساس ضمن ارائه سیری در تحولات نظام برنا مه ریزی در ایران با تاکید بر زیر بخش جنگل، جایگاه این زیربخش د ر برنامه های اول، سوم، چهارم و ششم عمرانی در قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و پس از آن در برنامه های اول تا چهارم توسعه اقتصادی اجتماعی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با استفاده از فرآیند ارزیابی الکساندر قالودی ( 1998 ) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بدست آمده از این تحقیق حاکی از آن است که برنامه های زیر بخش جنگل اگر چه در این مدت روند به بودی داشته است اما مطابق اهداف پیش بینی شده پیشرفت نکرده و بالطبع اجرای آنها نمی تواند به همین منوال ادامه یابد. همچنین عواملی مانند ناکارآمدی ساختار سازمانی، شرایط عینی، تغییر شرایط ذهنی و کمبود منابع مالی و انسانی همواره موجب اجرای نادرست برنامه های این زیربخش بوده است. عدم جامعیت، عدم یکنواختی و انسجام و عدم مشارک از دلایل اصلی نادرستی برنامه هاست. همچنین بنا به دلا یل عدم جامعیت، عدم یکنواختی و انسجام، عدم بهینگی از قبل و عدم بهینگی بعد از آن در این برنامه ها، مشکلات زیر بخش جنگل و جایگاه این زیربخش در بین سایر بخش های محیط زیست و توسعه ای کشور به درستی شناسایی نشده است . ضعف دیدگاههای مدیران نسبت به توسعه پایدار، ضعف دیدگاه توسعه اجتماعی و بویژه توسعه روستایی، ناکامی برنامه ریزی توسعه در ایران و پائین بودن سطح روابط بین المللی در این زیر بخش، علل اصلی این نادرستیها را تشکیل می دهند. به نظر می رسد با تدوین و تصویب برنامه ملی جنگل با استفاده از فرآیند آینده نگاری و بکارگیری سامانه مدیریتی جنگلداری محلی، ضعف ها و کاستی ها بر طرف و امکان دستیابی به یک جایگاه مناسب برای زیربخش جنگل در برنامه های توسعه کشور فراهم میآید.