بررسی فنی-اقتصادی اثرات نیتروژن و منابع مختلف مواد آلی برعملکرد و کیفیت گوجه فرنگی دراستان بوشهر

گوجه فرنگی از مهم ترین محصولات زراعی استان بوشهر محسوب می شود که کشت آن به صورت خارج از فصل اهمیت آنرا در استان دوچندان نموده است. با توجه به پایین بودن مواد آلی در خاک های استان، سالیانه مقادیر هنگفتی انواع کودهای دامی و نیتروژن در مزارع گوجه فرنگی مصرف می شود. علاوه بر سایر جنبه های مواد آلی، یکی از مهم ترین نقش های این مواد تامین نیتروژن مورد نیاز گیاه می باشد. لذا این طرح تحقیقاتی به منظور بررسی فنی و اقتصادی اثرات منابع مختلف مواد آلی بر عملکرد محصول و رفع نیاز نیتروژن و در نهایت مصرف بهینه مواد آلی و نیتروژن در مزارع گوجه فرنگی اجرا شد.طرح به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور عنصر غذایینیتروژن و ماده آلی بر گیاه گوجه فرنگی در سه تکرار اجراگردید. سطوح فاکتور نیتروژن شامل: صفر، ‮‭30‬% توصیه، ‮‭60‬% توصیه و ‮‭100‬% توصیهکودنیتروژنهو سطوح فاکتور منابع مواد آلی بر اساس عرف زارعین شامل: صفر، ‮‭20‬ تن در هکتارکود گوسفندی‮‭20‬، تن در هکتار کود گاوی، ‮‭10‬ تن در هکتار کود مرغی و ‮‭10‬ تن در هکتار کمپوست برگ خرما بود.جهت بررسی اقتصادی طرح از روش بودجه بندی جزیی استفاده شد.نتایج نشان داد که کود مرغی حداکثر تاثیر را بر کاهش مصرف کود شیمیایی حاوی نیتروژن و در نهایت عملکرد و کیفیت محصول داشت. به طوریکه با کاربرد ‮‭10‬ تن در هکتار از این کود نیازی به کاربرد کود نیتروژن نمی باشد. هرچند کودهای گاوی و گوسفندی از این نظر در رتبه های بعدی قرار گرفتند اما کاربرد نیتروژن به همراه آنها سبب بهبود عملکرد و کیفیت محصول شد. کمپوست برگ خرما کمترین تاثیر را داشت. دیررسی محصول و کاهش بازیابی نیتروژن مصرفی در اثر مصرف مقادیر زیاد نیتروژن و نیز کود مرغی از دیگر نتایج حاصل از اجرای آزمایش بود. همچنین افزایش مصرف نیتروژن با افزایش غلظت نیترات در لایه های زیرین خاک همراه بود اما کاربرد مواد آلی سبب حفظ و نگهداری آن در لایه سطحی خاک شد. در نهایت توصیه می شود با تنظیم زمان کاشت مناسب از کود مرغی به منظور جایگزینی کودهای شیمیایی حاوی نیتروژن در مزارع گوجه فرنگی استفاده شود. کلمات کلیدی:نیتروژن، مواد آلی، گوجه فرنگی، بررسی فنی- اقتصادی.