تاثیر غلظت یون کلسیم بر آبشویی فسفر از خاک

امروز نگرانی روز افزونی در ارتباط با هدر روی عناصر غذایی از خاکهای کشاورزی بوجود آمده است. هدر روی عناصر غذایی ممکن است موجب آلودگی منابع آبهای زیرزمینی و سطحی گردد. این نگرانی در مورد خاکهای با بافت سبک بیشتر است که علت آن را می توان در ظرفیت پایین این خاکها در نگهداری عناصر غذایی جستجو نمود. فسفر از عناصر غذایی ضروری و پر مصرف گیاهان بشمار می آید و فراهمی آن در خاک بر رشد و تولید گیاهان تاثیر دارد. فسفر از طریق کودهای شیمیایی و دامی و فاضلابهای شهری و صنعتی به خاک افزوده می شود. افزایش طولانی مدت آن به خاک باعث تجمع بیش از حد آن در خاک شده و خطر آبشویی آن در خاک و آلوده شدن آبهای زیرزمینی به فسفر وجود دارد.بررسی ها نشان میدهد که مصرف طولانی مدت فسفر در خاکهای با بافت متوسط موجب افزایش حرکت فسفر در پروفیل خاک شده است (کمپل و راز ١٩٧٥ ؛ مظفری و سمیز ١٩٩٤ ؛ زانگ همکاران ١٩٩٥ ). افزایش غلظت فسفر در خاک می تواند موجب آبشویی آن و کاهش کیفیت آبهای سطحی وزیرزمینی شود. در غلظت های کمتر از 0/01 میلی گرم در لیتر پدیده یوتریفیکاسیون در دریاچه ها تشدید میگردد(شارپلی و اسمیت ١٩٨٩ ). مصرف کودهای فسفری در ایران بالا بوده و در بعضی از مناطق غلظت فسفر قابل جذب خاک بالا میباشد(جلالی ٢٠٠٦ ). مطالعات مختلف در رابطه با حرکت و آبشویی عناصر غذایی در خاک بویژه پتاسیم صورت گرفته است(جلالی و راول ٢٠٠٣ ؛ کلاه چی و جلالی ٢٠٠٦ ). ولی مطالعات اندکی در رابطه با ابشویی فسفر در مناطق خشک و نیمه خشک صورت گرفته است. یون کلسیم یون غالب آبهای آبیاری در منطقه همدان را تشکیل می دهد (جلالی ٢٠٠٢ ). در این تحقیق تاثیر یون کلسیم آب آبیاری بر آبشویی فسفر از یک خاک شنی مورد بررسی قرار گرفته است.