تحلیل مکانی شاخص بهره وری آب در قطب های تولید گندم کشور
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش آب در کشاورزی، دوره: 34، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_WRA-34-2_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 587
نویسندگان
دانشجوی دکتری گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه.
دانشیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه.
استاد گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه.
استاد پژوهش، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
چکیده
محدودیت منابع آب از یک سو و لزوم حفظ تولید در اراضی فاریاب از سوی دیگر، امروزه باعث جذب نگرش به بهرهوری آب شده است. در این راستا، تحلیل، برآورد و تهیه نقشه بهرهوری آب به عنوان یکی از عوامل موثر در شناسایی پتانسیل زراعی اراضی کشاورزی، ضروری است. هدف از انجام این پژوهش، انتخاب روش مناسب میانیابی برای برآورد بهرهوری آب و بررسی تغییرات مکانی آن در قطبهای تولید گندم است. در این پژوهش، از دادههای میدانی 241 مزرعه در قطبهای تولید گندم ایران در سال زراعی 96-1395 استفاده شد که دامنه دادههای بهرهوری آب (آب آبیاری+ بارش موثر) بین 30/0 تا 58/2 کیلوگرم بر مترمکعب با میانگین 79/0 کیلوگرم بر مترمکعب برآورد شد. روشهای میانیابی استفاده شده شامل کریجینگ معمولی ، درونیابی عکس فاصله وزندار (IDW) و تابع پایه شعاعی (RBF) بود. برای ارزیابی روشها، از فن ارزیابی متقاطع با معیارهای آماری مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE)، میانگین انحراف خطا (MBE) و خطای نسبی (MARE)، استفاده شد. بررسی روشهای درونیابی نشان داد که در بین روشهای بکار گرفته شده، روش کریجینگ معمولی با مدل نیمتغییرنمای نمایی، شرایطمناسبی را برای تهیه نقشه پهنهبندی بهرهوری آب گندم داشت. برآیند ارزیابی تحلیل مکانی شاخص بهرهوری آب گندم موید این مطلب بود که زمینآمار توانسته بود با دقت قابل قبولی (005/0 = MBE) در تهیه نقشه پهنهبندی شاخص بهرهوری آب گندم مورد استفاده قرار گیرد. بر پایه نتایج تجزیه خوشه ای (کلاستر) عوامل تاثیرگذار (شوری آب آبیاری، شوری خاک و نوع رقم) در شاخص بهرهوری آب گندم، مناطق مستعد کشت گندم به 13 گروه مستقل در سطح پنج درصد در محدوده مطالعاتی تفکیک شد به نحوی که بیشترین و کمترین میانگین بهرهوری آب گندم به ترتیب در گروه 5 (کیلوگرم بر مترمکعب 84/0 = میانگین) و گروه 10 (کیلوگرم بر مترمکعب 41/0 = میانگین) مشاهده شد.کلیدواژه ها
پهنه بندی شاخص بهره وری آب, روش های میان یابی, کریجینگاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.