مطالعه نقش علم بیان در رعایت ادب زبانی شنونده

در هر زبانی، از جمله در زبان فارسی معاصر، گویندگان طی محاوراتی که به صورت روزمره انجام می دهند، آگاهانه یاناآگاهانه، از کلمات، عبارات و یا جملاتی استفاده می کنند که در شنونده، احساس مثبت، منفی، یا خنثی به وجود می آورند.نظریات ادب زبانی در باب مطالعه این تاثیرات راه گشاست. در مقاله حاضر که داده های کتابخانه ای آن، با روش توصیفی،تحلیلی و قیاسی بررسی شده، پس از تلاش برای معرفی و بومی سازی نظریات ادب زبانی، امکاناتی را که علم بیان برایسامان بخشی به تاثیرات مذکور فراهم آورده، مطالعه کرده ایم. اغلب شواهد را از پاره گفتارهای رایج و محتمل در محاوره هایهمسران برگزیده ایم تا یکپارچگی مثال ها و جنبه کاربردی تحقیق تقویت شود. یافته ها نشان می دهد که در روساخت و یازیرساخت عمده پاره گفتارهای روزمره همسران، انواع کنش های تهدیدگر خنثی، تعدیل شده و تشدید شده، علیه وجهه مستقیم،سلبی، ایجابی و یا ضمنی شنونده وجود دارد. از سوی دیگر، ضمن بررسی استراتژی های ادب زبانی، محقق شد که روش هایمجاز، تشبیه، استعاره، سمبل، تمثیل، ارسال المثل، ضرب المثل، و حتی کنایه و استعاره تهکمیه که ظاهرا در افزونی تهدیدزبانی نقش دارند، همگی ابزارهای کارآمدی را در اختیار گوینده قرار می دهند تا مبتنی بر ادب زبانی مستقیم، سلبی، ایجابی وضمنی، وجهه زبانی شنونده را حفظ کند.

کلیدواژه ها:

زبان فارسی معاصر ، علم بیان ، تهدید وجه های ، ادب زبانی