بررسی فیتوشیمیایی، اثرات ضدمیکروبی و مهاری عصاره ریحان ( Ocimum (basilicum L. بر تولید نانو بیوفیبریل های آمیلوئیدی، به عنوان یک عامل مولد آلزایمر

ریحان )Ocimum basilicum L.( گیاهی از خانواده نعناعیان است که در اکثر فارماکوپه ها به عنوان یک گیاه دارویی مهم و پرکاربرد معرفی شده و دارای خواص فارماکولوژیکی متعددی هم چون خواص ضدباکتریایی، ضدویروسی و آنتی اکسیدانی میباشد. از این رو این پژوهش با هدف بررسی ترکیبات شیمیایی، اثرات ضدباکتریایی و ضدآلزایمری عصاره گیاه ریحان طراحی و اجرا شد. ابتدا برگهای گیاه ریحان در مرحله گلدهی در اردیبهشت ماه 1398 از منطقه سراوان جمع آوری گردید. عصاره گیاه به روش ماسیراسیون تهیه و ترکیبات شیمیایی عصاره با روش کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی (GC/MS) مورد آنالیز قرار گرفت. فعالیت آنتی باکتریایی عصاره علیه هشت سویه استاندارد باکتریایی با روشهای دیسک دیفیوژن، حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) سنجیده شد. اثرات مهارکنندگی عصاره ریحان بر فیبریلاسیون آلبومین سرم گاوی با روش جذب سنجی کنگورد و اثرات آنتی اکسیدانی با روش DPPH مورد بررسی قرار گرفتند. در عصاره ریحان مجموعا 6 ترکیب شناسایی شد که اتیل-آلفا--dگلوکوپیرانوزید 26/55) درصد)، فیتول 22/36) درصد) و استراگول 16/11) درصد) عمده ترین آنها بودند. بر اساس آزمون انتشار دیسک در آگار بیشترین میزان هاله عدم رشد در غلظت 90 میلی گرم بر میلی لیتر مربوط به اشریشیاکلی با قطر هاله 26 ± 1/73 میلیمتر بود. نتایج MIC و MBC نیز بیشترین میزان مهارکنندگی و کشندگی را علیه اشریشیاکلی و سودوموناس آئروژینوزا نشان داد. بیشترین اثرات مهاری عصاره ریحان بر تولید رشته های آمیلوئیدی در غلظت 12 میلی گرم بر میلی لیتر مشاهده شد. نتایج فعالیت آنتی اکسیدانی نشان داد که عصاره ریحان در تمامی غلظت ها دارای اثر آنتی اکسیدانی قوی میباشد. مقدار IC50 عصاره ریحان 5/12 میلی گرم بر میلی لیتر بدست آمد که بیشتر از 2/31 میلی گرم بر میلی لیتر آسکوربیک اسید بود. تحلیل نتایج حاکی از آن است که گیاه ریحان دارای اثرات ضدباکتریایی و ضدآلزایمری بوده و با بررسی دقیق اثرات عصاره در شرایط in vitro و in vivoمیتواند بهعنوان یک عامل ضدباکتریایی در درمان بیماریهای عفونی و در درمان و پیشگیری از بیماری آلزایمر موثر باشد.

کلیدواژه ها:

آنتی اکسیدان ، آنتی باکتریال ، ریحان ، ضدآلزایمر.