تبیین جایگاه منظر روایی در باغ ایرانی

بدون تردید معماری منظر تنها در راستای زیباسازی محیط گام بر نمی دارد و سرشار از رویکردهای متفاوت معمارانه است. روایتگری یکی از رویکردهای کارکردی کمتر دیده شده در معماری منظر است. منظر روایی، نشان دهنده فرآیند انتقال معنا از راوی (طراح) به مخاطب است و تمام عناصر و فضاسازی های آن درصدد بیان موضوعی خاص می باشند. پژوهش حاضر با هدف تبیین جایگاه منظر روایی در باغ ایرانی، از طریق مطالعات اسنادی و بررسی منابع مکتوب،اطلاعات مورد نیاز را جمع آوری نموده است. سپس در راستای روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و تفسیری-تاریخی، برکنکاش ابعاد و ظرایف منظر روایی و تطابق آن ها با الگو، عناصر و نظام های باغ ایرانی تمرکز نموده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که با توجه به تفاوت های موجود در نگاه به طبیعت، ریشه های آیینی و فرهنگی و عوامل اقلیمی در باغ سازی ایرانی، منظر در راستای نگاه آیه ای به طبیعت، تصویر نوستالژیکی از بهشت ارائه می دهد. همچنین برخی باغ های تاریخی به واسطه نام گذاری اسطوره ای، نظام کارکردی، نقاشی و حجاری های روایی و آیینی، روایتگریک داستان یا بخشی از یک دوره تاریخی می باشند. رویکرد روایی ناشی از منظر باغ های ایرانی و قابل استفاده در طراحی بوستان های امروزین با تجلی حس مکان، شکل گیری خاطره در ذهن انسان و تداعی معانی علاوه برتلفیق غایت اولیه ساخت باغ ایرانی، که همانا تامین آسایش و لذت جویی انسان بوده است، با غایت معنایی منجر به بازیابی بهداشت روانی انسان در جامعه امروز می شود.

کلیدواژه ها:

طراحی روایتی ، هویت جمعی ، باغ ایرانی ، بهشت ، حس مکان ، منظر روایی