بررسی تغییرات سطح آب رودخانه کارون با استفاده از سنجنده های ماهواره ای

پژوهش حاضر با هدف مطالعه تغییرات رودخانه کارون با استفاده از سنجنده های ماهواره ای انجام شده است. محددود یتمنابع زیست محیطی و لزوم استفاده بهینه و متناسب از ظرفیت های این منابع، ضرورت بهره گیری مدیریت صحیح وهوشمندانه در راستای استفاده از منابع را بخوبی نشان می دهد. آگاهی به روز و دقیق از وضعیت پهنه های آبی و پایشآنها با استفاده از تصاویر ماهواره ای و سنجش از دوری امکان آگاهی دقیق و به روز از تغییرات پهنه های آبی را به دستمی دهد. تغییرات وسعت خشکی و آب در حاشیه رودخانه ها به دلایل انسانی از قبیل ایجاد دیواره های محددودگر، ساخت وساز در حریم رودخانه، کشاورزی در حریم رودخانه، و دلایل طبیعی از قبیل خشکسالی و ترسالی، و تغییر در سطح اساسرودخانه، می تواند پهنه های آبی رودخانه ها را تا حد زیادی تغییر دهد. رودخانه کارون به عنوان پرآبترین رودخانه ایران وتنها رودخانه قابل کشتیرانی ایران، به طول 950 کیلومتر است. رودخانه کارون در دو دهه اخیر به ویژه در دهه اخیر دچارتغییرات عمده ای شده است. در گذشته بخشی از این رودخانه که در حد فاصل اهواز تا خرمشهر قرار داشت قابلکشتیرانی بوده است. اما از دو دهه قبل این رودخانه به دلیل کاهش عمق آب امکان کشتیرانی در آن وجود ندارد. علاوه برتغییرات عمق آب تغییرات عرض رودخانه نیز قابل توجه بوده است ویژگی های کیفی آب رودخانه کارون نیز در دهه اخیربه شدت کاهشی بوده است. تجاوزات گسترده کشاورزی و ساخت و سازهای نامتعارف در مسیر این رودخانه، و از طرفدیگر عدم لایروبی مناسب بستر این رودخانه در دهه اخیر، سیل گسترده و زیان بار فروردین 1398 در استان خوزستان کهناشی از طغیان رودخانه کارون بود، خسارات هنگفت و غیرقابل جبرانی را بر جای گذاشته است.در این راستا با استفاده ازتصاویر ماهواره سنجش از دوری Sentine11 و Sentine12 تغییرات عرض پهنه رودخانه کارون در استان خوزستان مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی تغییرات تراز آب رودخانه از داده های ارتفاع ی ماهواره راداری Cryosat-2 استفادهگردید. نتایج حاصل از محاسبه داده های ماهواره ای نشان از کاهش پهنای بستروکاهش آب در رودخانه کارون بود.

کلیدواژه ها:

رودکارون ، تراز آب ، عرض رودخانه ، داده های ماهواره