تحلیل مکانی و زمانی پارامترهای کیفی منابع آب زیرزمینی و سطحی دشت الشتر با روش ANOVA و مدل های زمین آماری

کیفیت آب ها با توجه به طول مسیر طی شده و فراوانی مواد انحلالی در مسیر حرکت، متغیر است. لذا روش های آماری و گرافیکی می تواند با میان یابی مکانی جهت مدیریت منابع آب در هر منطقه، مدیران را کمک نماید. هدف از این تحقیق، بررسی کیفیت آب های زیرزمینی و سطحی دشت الشتر برای شرب و کشاورزی است. بدین منظور از 18 نقطه نمونه برداری طی سال های 1386 تا 1396 و پارامترهای EC، TDS، TH، pH، Hco3، کلر، سدیم، SAR و منیزیم استفاده شد. برای مقایسه تیمارها از تجزیه واریانس ANOVA و آزمون مقایسه میانگین دو نمونه مستقل استفاده شد. کلاس بندی آب آبیاری نیز با کمک نمودار ویلکاکس مشخص شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین پارامترهای سدیم، اسیدیته، بی کربنات و SAR در دو ایستگاه کهریز و شاهد در طول ده سال تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین تمامی نمونه ها از نظر کیفیت آبیاری برای مصارف کشاورزی مناسب هستند. ارزیابی روش های میانیابی روی دو شاخص مهم کیفیت آبهای زیرزمینی شامل هدایت الکتریکی و نسبت جذب سدیم نشان داد که روش های IDW با توان دوم با میانگین خطا و مجذور میانگین خطا به ترتیب برای EC 03/0 و 17/0 و برای SAR 001/0 و 001/0 بهترین می باشند. همچنین پهنه بندی ها مکانی و زمانی نشان داد که دو متغیر در ابتدا و انتها دوره ی ده ساله تغییر محسوسی نداشته است.

کلیدواژه ها:

آب آبیاری ، شرب ، کشاورزی ، کیفیت آب زیرزمینی و آب سطحی