معلول : علتی برای مناسب سازی فضا و معماری

برای پذیرش معلولین به عنوان بخشی از بدنه فعال جامعه چه باید کرد؟ شاید بسیار اندیشانه باشد که بخواهیم فقط با روشهای درمانی و یا حتی برگزاری مراسم، چاپ پوستر و بروشور و اقداماتی از این دست، زمینه های فردی و اجتماعی را برای حضور معلولین در اجتماعی را برای حضور معلولین در اجتماع فراهم سازیم. این موارد اگرچه مطلوب و در جای خویش ستوده است، اما برای کسب استقلال در معلول و بازتوانی وی کافی نیست. در زمینه توان بخشی به معلولین لازم است علاوه بر توجه به روند مراحل درمانی ایشان، سعی شود بر پایه مطالعات و تحقیقاتی علمی به سازگاری محیط شهری و فضاهای معماری با ویژگی های خاص معلولان نیز توجه گردد، زیرا که به دلیل اهمیت محیط زیست معماری در زندگی ور فتار روزمره معلول چنانچه این سازگاری حاصل گردد، وی خواهد توانست از یک زندگی فردی و اجتماعی مناسب برخوردار شود و همین امر موجب تداوم فعالیت های او میگردد، حال انکه فضا و شهر نامناسب امکان مراودات فردی و اجتماعی مناسب را از وی گرفته و او را به انزوا می کشاند وهمانطور که می دانیم انزویا یک معلول اغازی بر فراموشی اوست. از این نظر اهمیت توجه به جنبه های مختلف زندگی ایشان و لحاظ کردن شرایط ویژه معلولین در طراحی شهری و معماری از اهمیت بسزایی برخوردار است. عرض نسبتا کم معابر پیاده شهری، عدم وجود پل با مشخصه های مورد تایید بر روی جوی آب، استقرار پله در ورودی ساختمان ها و عدم استفاده از شیب راه، پله های تزیینی ، ناهمواری های سطح معابر، نصب موانع و زنجیر در ورودی پارک هادر عرصه شهرها از جمله مواردی است که اگرچه چندان مهم به حساب نمی آید، اما از دید یک معلول، سدی در برابر فعالیت های او خواهد بود. در فضاهای داخلی نیز موارد متعددی وجود دارد که بازنگری در طراحی معماری آنها امری لازم است، درب های ورودی کم عرض، عدم وجود آسانسور در تمام ساختمان ها، اختلاف سطوح تزئینی، وجود آستانه و پاخور در ورودی ها، ارتفاع دستگیره ها، کلیدها و پریزها، عدم وجود نرده ای برای پله ها، موضوعاتی از این مقوله است که، بیش از سخن ، نیاز به عمل در این عرصه دارد. لذا، این مقاله با تاکید بر روش های اجرایی در پی ارائه راه حل های معماری از دیدگاه فنی برای مواجه با این مساله و مناسب سازی فضاهای معماری و شهری جهت معلولان می باشد.

کلیدواژه ها:

فضای شهری ، معماری ، معلولین ، سازگاری ، مناسب سازی