شاخص های تاثیر پذیر از مصرف مکمل دهیدرواپی آندروسترون در سالمندان: یک مطالعه مروری روایتی

مقدمه: دهیدرو اپی آندروسترون (DHEA) یک هورمون آندرژن است که توسط قشر غده آدرنال ترشح می شود. این هورمون با افزایش سن کاهش می یابد. برخی این هورمون را تحت عنوان هورمون ضد پیری می شناسند. زیرا سطح پایین این هورمون با عوارض مختلفی در سالمندان همراه می باشد. از این رو، هدف از مطالعه حاضر تعیین شاخص های تاثیر پذیر از مصرف مکمل های DHEA در سالمندان می باشد. روش کار: مطالعه مروری حاضر در سال 1399 انجام شد. جهت انجام این مطالعه از پایگاه های اطلاعاتی Web of science، Scopus، SID، Proquest، PubMed، Google Scholar و Science Direct با به کار گیری کلید واژه های supplement AND DHEA AND older adults OR ageing OR aging OR aged OR elder OR elderly OR senior AND human بدون محدودیت زمانی وارد مطالعه شدند. پس از جستجو مقالات مرتبط به زبان انگلیسی و فارسی مطالعاتی که کلیدواژه های مذکور در عنوان یا چکیده آورده نشده بودند، یا دسترسی به متن کامل مقاله وجود نداشت، هم چنین مطالعات مروری و توصیفی از مطالعه خارج شدند. از 1950 مقاله به دست آمده پس از جستجو و بررسی عنوان 1868 مطالعه و 59 مقاله بعد از بررسی چکیده از مطالعه خارج شدند. در نهایت بعد از بررسی متن کامل مرتبط با موضوع 23مطالعه وارد مطالعه شدند. تمامی مقالات به زبان انگلیسی مورد بررسی قرار گرفتند. مقاله فارسی یافت نشد. یافته ها: نتایج 18 کارآزمایی بالینی و 5 مطالعه نیمه تجربی نشان داد، مصرف مکمل DHEA بر شاخص های مختلفی از جمله عملکرد شناختی ( مانند حافظه، خلق و حال خوب، 5 مطالعه)، عوامل خطر قلبی- عروقی ( تری گلیسیرید، لیپید، فسفولیپید، لیپوپروتئین با دانسیته بالا، فشار خون، 3 مطالعه)، سیستم ایمنی(2 مطالعه)، پوست(دهیدراتاسیون پوست، تولید سبوم و کلاژن موضعی، 3 مطالعه)، کاهش علائم منوپوز در زنان( 4 مطالعه)، کاهش چربی شکمی و زیر جلدی، افزایش توده عضلانی و مواد معدنی استخوان، پیشگیری و درمان سندرم متابولیک، افزایش حساسیت به انسولین(6 مطالعه) تاثیر دارد و به صورت آنتی اکسیدان عمل می کند. نتایج مطالعات نشان داد، مصرف مکمل DHEA در جمعیت های مختلف نتایج متفاوتی داشته است و تحت تاثیر دوز مصرفی(50 میلی گرم روزانه)، طول مدت مصرف این مکمل(حداقل شش ماه)، جنسیت (تاثیرات مثبت و مفید بیشتر در زنان نسبت به مردان)، مصرف همزمان داروهای هورمونی دیگر، بیماری های زمینه ای (از جمله بیماری تیروئید، سندرم کوشینگ، دیابت، ) و شرایط همراه( از جمله انجام ورزش های ایروبیک و یوگا) می باشد. نتیجه گیری: هیچ یک از مطالعات به یقین از نتیجه مثبت این مکمل صحبت نکردند و بر انجام کارازمایی های بالینی دیگر با طراحی دقیق اشاره کردند. با توجه به نتایج متفاوت مطالعات، انجام کارآزمایی های بیشتر با کنترل متغیر های مداخله گر نیاز است تا تاثیر این مکمل بر شاخص های فیزیولوژیک از جمله میزان توده چربی و عضله، نشانگر های چربی خون، فاکتور محرک انسولین، و وضعیت روانی( شناختی، حافظه و احساس خوب بودن) در سالمندی از ابتدا 55 سالگی به اثبات برسد.

کلیدواژه ها:

دهیدرواپی آندروسترون ، سالمند ، هورمون آندروژن ، مکمل