محور مقاله: فرسایش آبی، سیلاب و حفاظت خاک و آب- تعیین عوامل موثر بر تولید رواناب و رسوب در نوارهای کشت گندم در کشتزارهای دیم

ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک متغیرهای مهمی در فرآیند تولید رواناب و رسوب هستند. این پژوهش با هدف شناساییمهمترین ویژگی های خاک موثر بر تولید رواناب و رسوب در اراضی کشاورزی دیم در جویچه های تحت شرایط آیش انجام گرفت. برای این منظورسه کشتزار دیم تحت آیش انتخاب شد و در هر زمین شیارهایی به طول 5 متر به وسیله تراکتور و دستگاه شخم ایجاد شد. بررسی تولید رواناب ورسوب با استفاده از دبی جریان برابر 5 / 1 لیتر ار دقیقه به مدت 60 دقیقه در سه تکرار انجام گرفت و نمونه های مربوط به رواناب در ظروفیجداگانه تهیه و مقدار رواناب و رسوب اندازه گیری شد. در نهایت با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطای چندگانه به کمکنرم افزار SPSS ارتباط این عوامل با تولید رواناب و رسوب مورد بررسی قرار گرفت و مدل های نهایی برآورد رواناب و رسوب ارائه شد. نتایج نشانداد که تولید رواناب و رسوب همبستگی منفی و معنی دار با متغیرهای شن، رس، ماده آلی و نسبت رس به سیلت با تولید رواناب و رسوب دارند(p<0/01) و در مقابل همبستگی مثبت و معنی دار با سیلت (p<0/01) و جرم مخصوص ظاهری خاک (p<0/05) دارد. نتایج تجزیه رگرسیونخطی چندگانه نشان داد که با بهره گیری از متغیرهای ماده آلی خاک و درصد سیلت می توان میزان تولید رواناب و رسوب را به ترتیب با ضریبتبیین 974 / 0 و 913 / 0 برآورد نمود.

کلیدواژه ها:

ویژگی های خاک ، رواناب ، رسوب ، رگرسیون خطی چندگانه