آگاهی، نگرش و عملکرد استفاده از آفت کش ها در کشاورزان شهرستان کبودرآهنگ

زمینه و هدف: آفت کش ها به طور گسترده ای در سراسر جهان استفاده می شوند. یکی از گروه های شغلی در معرض خطربا آفت کش ها کشاورزان هستند. در ایران اطلاعات مختصری در خصوص عوامل موثر بر استفاده از آفت کش ها در پیشگیریاز بیماری ها و مسمومیت وجود دارد. لذا این مطالعه با هدف تعیین آگاهی، نگرش و عملکرد استفاده از آفت کش ها درکشاورزان شهرستان کبودرآهنگ در سال 1395، طراحی گردید.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی بود که با هدف تعیین وضعیت میزان آگاهی، نگرش و عملکرد استفاده از آفت کش ها در کشاورزان شهرستان کبودرآهنگ انجام گردید. جمعیت مورد مطالعه 267 کشاورزمراجعه کننده به خانه های بهداشت تحت پوشش مرکز بهداشت شهرستان کبودرآهنگ برای انجام مراقبت بهداشت کشاورزانبود. جهت دستیابی به کشاورزان مورد مطالعه، از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد. کشاورزان از بین 14 مرکزبهداشتی درمانی شهرستان کبودرآهنگ انتخاب و وارد مطالعه شدند. کشاورزان پرسشنامه را از طریق مصاحبه ی انفرادیتکمیل نمود. معیار ورود به مطالعه شامل؛ کشاورزانی که مستقیما خودشان اقدام به سمپاشی کرده و از کارگران سمپاشجهت این مورد استفاده نمی کنند، دارا بودن حداقل 1 سال سابقه کار در شغل کشاورزی، استفاده از آفت کش ها در کارکشاورزی بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه خود ساخته استفاده شد. پرسشنامه بر اساس متون معتبر علمی و بررسیمتون در این زمینه طراحی و تدوین شده است. پرسشنامه شامل 3 بخش بود. بخش اول؛ سوالات مربوط به مشخصاتدموگرافیک کشاورزان، بخش دوم؛ سوالات مربوط به آفت کش ها و بخش سوم؛ سوالات مربوط به آگاهی، نگرش و عملکرد دررابطه با آفت کش ها است. در این مطالعه روایی محتوا و روایی صوری و سازه بررسی شد. پس از جمع آوری داده ها، تجزیه وتحلیل با استفاده از نرم افزار نسخه 24 و با استفاده از آزمون های ANOVA ، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون برایتعیین رابطه بین متغیرها انجام گردید.یافته ها: تعداد کمی از کشاورزان تحصیلات دانشگاهی داشتند (6/1%). اغلب کشاورزان در گروه سنی 40-21 سال بودند (44/7%). بر اساس نتایج تقریبا نیمی از کشاورزان اطلاعات خود را از فروشنده آفت کش ها کسب می کردند (44/7%. 74/4% کشاورزان از حشره کش ها در مزارع خود استفاده می کردند 52/3 درصد از کشاورزان تحت مطالعه بین 5 تا 12 سال از آفت کش ها در امور کشاورزی استفاده کرده بودند. 21/8% از کشاورزان گزارش کردند که احساس سوزش در چشم ها بعد از سمپاشی در آن ها وجود داشته است. آگاهی با عملکرد درباره استفاده از آفت کش ها در کشاورزان ارتباطمستقیم و معنادار داشت. نگرش با عملکرد درباره استفاده از آفت کش ها در کشاورزان ارتباط مستقیم و معنادار داشت. بینآگاهی، نگرش و عملکرد با نشانه های مسمومیت در کشاورزان شرکت کننده ارتباط آماری معنی دار وجود نداشت (P> 0/05).وضعیت تحصیلات تاثیر بر روی آگاهی و نگرش داشته است و این ارتباط از نظر آماری معنی دار بود (P<0/05).نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که کشاورزان منطقه مورد مطالعه دانش کافی در ارتباط با منبع دریافت اطلاعاتاستفاده از آفت کش و مدت زمان لازم برای بازگشت به مناطق سم پاشی شده ندارند. یافته های این مطالعه تاکید بر بهبوددانش در زمینه اطلاعات درست استفاده از آفت کش ها، آموزش فروشندگان آفت کش ها و نیز اطلاع رسانی دقیق و درستبه کشاورزان در ارتباط با دریافت اطلاعات از کارمندان جهاد کشاورزی دارد.

کلیدواژه ها:

آگاهی ، نگرش ، عملکرد ، آفت کش ، کشاورز