مطالعه علل موثر در وقوع حوادث شغلی در شرکت های تولیدی

زمینه و هدف: مطالعات گذشته نشان داده اند که علل مختلفی در وقوع حوادث شغلی نقش دارند و ارائه مدل های حوادثمنجر به فهم بهتر علل وقوع حوادث شده و می تواند در پیشگیری از وقوع آنها موثر باشند. با توجه به اینکه با گذشت زمانتغییراتی در ویژگیهای شاغلین و سطح فناوری های تولید و ایمنی در محیط کار روی می دهد باعث می شود که مدل هایموجود حوادث در پیشبینی و پیشگیری از وقوع حوادث کارایی لازم را نداشته باشند. از اینرو لازم است تا مدلهای جدیدیایجاد شده و یا مدلهای موجود به روز رسانی گردند. یکی از بهترین منابع اطلاعاتی برای شناسایی علل حوادث استفاده ازنظرات شاغلین در محیط های کاری می باشد، لذا هدف اصلی این مطالعه ارزیابی دیدگاه کارکنان شرکت های تولیدی در موردعلل وقوع حوادث شغلی بود.مواد و روش ها: این مطالعه با استفاده از پرسشنامه در 9 شرکت تولیدی واقع در شمال غربی کشور انجام گردید و 365 نفر ازمدیران و کارکنان در آن شرکت نمودند. جهت بررسی ساختار و علل اصلی حوادث شغلی از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدیاستفاده شد. سپس یک مدل پیشنهادی با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری مورد ارزیابی قرار گرفت و ارتباط بین عللحوادث و متغیرهای مختلف با کاربرد آزمون های آماری ارزیابی شد.یافته ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که 14 علت اصلی شامل 78 گویه در وقوع حوادث نقش داشتند. استفاده ازتحلیل عاملی تاییدی مدل شناسایی شده توسط تحلیل عاملی اکتشافی را تایید کرد. اعمال نا ایمن بیشترین و برنامه ریزینامناسب کمترین اثر را در وقوع حوادث داشتند. نتایج مدل سازی براساس معادلات ساختاری نشان داد که اثر فاکتور هایسازمانی بر روی فاکتورهای فردی بیش تر از فاکتورهای بیرون سازمانی است. نتایج مطالعه همچنین نشان داد که علل موثردر وقوع حوادث در شرکتها و گروههای مختلف تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که فراهم کردن آموزش های ایمنی برای کنترل اعمال ناایمن کارکنان ضروریاست. همچنین مدیران شرکت های مورد مطالعه بایستی توجه ویژه ای بر کنترل فاکتورهای سازمانی موثر بر وقوع حوادثشغلی داشته باشند. یافته های مطالعه حاضر میتواند برای هدفمندتر نمودن برنامه های پیشگیری از حوادث و نیز بهینهسازی هزینه های ایمنی در شرکت های تولیدی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

مدل های حوادث ، اعمال ناایمن ، آموزش ایمنی ، فاکتورهای سازمانی