پیاده سازی روش واکاوی ریسک خطاهای انسانی (SPAR-H) در عملیات پیگرانی خطوط لوله انتقال گاز

زمینه و هدف: عملیات بازرسی خطوط لوله (PIG) که عملیات پیگرانی نامیده می شود، یک روش نظارت آنلاین برای حفظساختار و عملکرد خط لوله در شرایط سالم و ایمن است. این عملیات نیاز به تعاملات انسان و ماشین بالا دارد. بنابراین، نسبتبه خطاهای انسانی حساس بوده که می تواند منجر به عواقب فاجعه باری از جمله مرگ افراد شود. با توجه به اینکه تاکنونمطالعه ای در زمینه خطاهای انسانی در عملیات پیگرانی انجام نگردیده است، بر همین اساس هدف مطالعه حاضر ارزیابیاحتمال بروز خطای انسانی در این عملیات از طریق پیاده سازی تکنیک واکاوی ریسک خطاهای انسانی (SPAR-H) می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی به منظور برآورد احتمال خطای انسانی در عملیات پیگرانی در یک شرکت انتقال گازدر ایران انجام شده است. در ابتدا، تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی وظیفه (HTA) از طریق مشاهده مستقیم وظایف عملیاتپیگرانی و انجام مصاحبه با اوپراتورهای شاغل در این عملیات انجام شد. سپس، برای ارزیابی احتمال خطای انسانی، روشواکاوی ریسک خطاهای انسانی (SPAR-H) مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها : تکنیک SPAR-H در عملیات پیگرانیمذکور پیاده سازی شد. میانگین احتمال بروز خطای انسانی مقدار 0/218 محاسبه شد. مقدار میانگین احتمال بروز خطایانسانی در زیر وظیفه باز کردن شیر بای پس به منظور کاهش فشار به عنوان زیر وظیفه با حداکثر احتمال خطای انسانی(0/841) شناخته شد. نتیجه گیری: تکنیک SPAR-H یک ابزار مفید و کاربردی برای متخصصین جهت محاسبه احتمال بروز خطای انسانی است.علاوه بر این، بر اساس نتایج مطالعه حاضر برخی از اقدامات پیشگیرانه به منظور کاهش احتمال بروز خطای انسانی پیشنهادگردید که عبارتند از: استفاده از دستورالعملهای واضح تر و روشن تر برای انجام عملیات، اتوماسیون سازی فرایندهای ارسال ودریافت توپک پیگرانی و غیره.

کلیدواژه ها:

خطای انسانی ، روش واکاوی ریسک خطاهای انسانی (SPAR-H) ، عملیات بازرسی خطوط لوله (PIG) ، پیگرانی