ارزیابی خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از جابجایی بیمار به روش DINO در پرسنل بیمارستانی

زمینه و هدف: یکی از عوامل شایع آسیب های شغلی و ناتوانی مرتبط با کار در کشورهای در حال توسعه، اختلالاتاسکلتی عضلانی می باشد. طبق گزارش سازمان کار و آمار آمریکا بیشتر بار فیزیکی وارده به پرستار درارتباط با بلند کردن، جابجایی و تغییر وضعیت های دستی بیمار می باشد. با توجه به اینکه وظیفه حمل وجابجایی بیمار در بیمارستان های مورد بررسی بیشتر توسط مشاغل کمک بهیار و خدمات انجام می گیرد، این مطالعه با هدفارزیابی ارگونومیکی خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی- عضلانی ناشی از جابجایی بیمار در پرسنل شاغل در بخش های مختلف بیمارستان های منتخب وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران به روش DINO انجام گرفت.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی در بین 245 نفر از کارکنان مشاغل کمک بهیار، خدمات، بیماربر و پرستار در 4بیمارستان منتخب وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی شهر تهران در سال 1397 انجام گردیده است. داده ها بااستفاده از پرسشنامه های Body map و DINO گردآوری گردید. از آمار توصیفی جهت توصیف متغیرها و از آزمون هایکولموگراف- اسمیرنف و کای دو جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: میانگین سن و سابقه کار در افراد مورد مطالعه به ترتیب 6/9±7/37، 7/8±4/13 سال به دست آمد. 2/72% افراد مورد مطالعه را مردان و 8/27% را زنان تشکیل دادند. 5/44% از افراد مورد مطالعه دارای حرفه خدمات، 2/8% بیمار بر، 4/38% کمک بهیار، 9% پرستار بودند. یافته های حاصل از پرسشنامه Body map نشان داد که 6/88% از افراد مورد مطالعه در طی 12 ماه گذشته حداقل در یکی از اندام های خود احساس درد و ناراحتی داشتند. بالاترین شدت درد (نمره 10) به ترتیب دراعضای کمر (1/13%)، ساق و پای راست (2/12%) و ساق و پای چپ (8/11%) بدست آمد. بالاترین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی مربوط به ناحیه کمر 71 % بوده است. بیش ترین نمره DINO با 58% در سطح دو (ناحیه زرد) و 2/41% در ناحیه سه (ناحیه قرمز) قرار داشت. بر اساس نتایج بدست آمده بین سطوح مختلف شاخص DINO و اختلالات اسکلتی عضلانی مطابق باآزمون آماری کای دو ارتباط معناداری وجود ندارد. همچنین 9/35% افراد مورد مطالعه که در طی 12 ماه اخیر حداقل در یکی از اعضای بدن احساس درد و ناراحتی داشته اند، در سطح 3 (ناحیه قرمز) و 8/51% افراد در سطح 2 (ناحیه زرد) نمره DINO بودند.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که میزان شیوع علائم اختلالات اسکلتی در مشاغل مورد بررسی بالاست. همچنینسطح ریسک بدست آمده شاخص DINO گویای نامناسب بودن وضعیت جابجایی بیمار در بیمارستان های مورد مطالعهمی باشد. علاوه بر وظیفه جابجایی بیمار، سایر ریسک فاکتورهای ارگونومیکی در این مشاغل سهم مهمی در ایجاد اختلالاتاسکلتی عضلانی دارند. توصیه می شود که پژوهشگران در مطالعات آتی، سایر ریسک فاکتورهای ایجاد اختلالات اسکلتیعضلانی را همزمان با وظیفه حمل بیمار بررسی نمایند.

کلیدواژه ها:

اختلالات اسکلتی- عضلانی ، DINO ، جابجایی بیمار ، پرسنل بیمارستانی