مواجهه با فیوم های حاصل از آشپزی و کاهش حاد برگشت پذیر در پارامترهای های عملکردی ریه

مقدمه: کارکنان شاغل در آشپزخانه ها به دلیل مواجهه با فیوم های حاصل از پخت و پز در معرض خطرات چند گانه تنفسیهستند. هدف از انجام این مطالعه تعیین میزان مواجهه تنفسی کارگران شاغل در واحدهای تهیه و طبخ غذای وابسته بهدانشگاه های شیراز و علوم پزشکی شیراز با آلاینده های مهم و منتخب و ارزیابی اختلالات تنفسی مرتبط با آن بود.روش اجرا: این مطالعه مقطعی بر روی جمعیتی متشکل از 60 نفر کارکنان آشپزخانه ها و همین تعداد از افراد فاقد مواجههصورت گرفت. به منظور تعیین میزان شیوع علائم بیماری های تنفسی از فرم خلاصه شده پرسشنامه کمیته تحقیقات سلامتتنفسی اروپا (ECRHS) استفاده گردید. با توجه به اینکه این پرسشنامه تاکنون در ایران جهت بررسی سلامت تنفسیاستفاده نگردیده است، بدین منظور پرسشنامه به زبان فارسی ترجمه شد و مجددا به زبان انگلیسی برگردانده شد. سپسروایی و پایایی آن مورد سنجش قرار گرفت و آلفای کرونباخ برابر 7250/0 برای آن به دست آمد. این پرسش نامه وضعیتتنفسی افراد را با توجه به علائمی مانند خلط، تنگی نفس، سرفه مزمن و خس خس سینه مورد ارزیابی قرار می دهد.همچنین به منظور بررسی اختلالات عملکرد ریوی و تفکیک اثرات حاد و مزمن مواجهه، تست عملکردی ریه برای گروه دارایمواجهه در دو نوبت (قبل و بعد از شیفت کاری) و برای گروه مرجع در یک نوبت انجام شد. در این مطالعه جهت تعیین میزانمواجهه افراد با فیوم های آشپزی، آلاینده ها شامل آلدهیدها ازجمله فرمالدهید، استالدهید و آکرولئین با استفاده از روشNIOSH2016 ، ترکیبات آلی فرار کلی (TVOCs) به وسیله دستگاه قرائت مستقیم PHOCHECK Tiger (Ion Science Inc.) و ذرات ریز نیز با استفاده از دستگاه قرائت مستقیم Aerosol Mass Monitor (GT-331 model) اندازه گیری شدند.نتایج به دست آمده از دو گروه با استفاده از نرم افزار آماری SPSS19 و از طریق آزمون های آماری Chi-Square or Fisher’s Exact Test و Indipendent Sample T-Test و همچنین Lodestic & Linear regression analyses مقایسه شدند. یافته ها: در این مطالعه میانگین مقادیر غلظت های به دست آمده برای فرمالدهید 41/0±45/0، استالدهید 1/0±13/0 و آکرولئین 41/0±56/1 میلی گرم در مترمکعب بود. بعلاوه میانگین مقادیر غلظت ها برای TVOCs برابر 11/1±31/3 میلی گرم در مترمکعب و برای ذرات ریز به تفکیک اندازه به ترتیب 6/2±31/3 =PM1؛ =5/9±12/21PM2.5؛ = PM716/6±44/16؛ 21/55±57PM10= و TSP5/66±34/23= میکروگرم در مترمکعب بود. همچنین نتایج نشان داد شیوع علائم مشکلات تنفسی در کارکنان آشپزخانه ها به شکل معناداری از افراد فاقد مواجهه بیشتر بود. همچنین اختلاف معناداریبین پارامترهای عملکردی ریه به استثنای FEV1/FVC قبل و بعد از شیفت کار در گروه دارای مواجهه مشاهده شد (P<0.05). ولی اختلاف معناداری بین پارامترهای عملکردی ریه قبل از شیفت با مقادیر این پارامترها در گروه مرجع دیده نشد. نتایج حاصل از تست عملکردی ریه بیانگر اثرات حاد برگشت پذیر مواجهه با فیوم های آشپزی می باشد و ضایعات ریویدارای الگوی مختلط در گروه مواجهه می باشد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه، میزان مواجهه فعلی کارکنان آشپزخانه ها با آلاینده های فرمالدهید، آکرولئینو نیز TVOCs بیشتر از غلظت های استاندارد مواجهه می باشد.

کلیدواژه ها:

آشپزی ، آلدهید ، تست های عملکرد تنفسی ، نشانه ها و علائم تنفسی ، کارکنان آشپزخانه ها