تا چه اندازه تحلیل های جنگ سرد به درک و تئوریزه کردن مسایل پس از جنگ سرد کمک می کند (مطالعه موردی رژیم های خلع سلاح)

در نوشتار پیش رو در پی پاسخگویی به این پرسش هستیم که تا چه حد تحلیل های مسایل بین المللی پس از جنگ سرد بر مسئله خلع سلاح تاثیرگذار بوده است و در پاسخ آن باید گفت که تغییر رویکرد کشورهای جهانی پس از وقوع جنگ جهانی دوم و شروع جنگ سرد تحلیل های بین المللی در خصوص خلع سلاح را متحول کرد و رژیم های خلع سلاح به عنوان یک مسئله حاشیه ای ذیل کنترل تسلیحات قرار گرفت. حاکم شدن جنگ سرد بر روابط بین الملل در عرصه نظر و در عرصه عمل جو نا امنی و عدم اطمینان به روح صلح طلبی در جهان را کم اعتبار کرد و به نوعی سبب غالب شدن رهیافت واقع گرایی بر جامعه جهانی و در نزد سیاست گذاران در سرتاسر دنیا گردید؛ از این رو کشورها بیشتر در پی تقویت قوای نظامی خود برآمده و کمتر به فکر تعدیل و یا از بین بردن سلاح های متعارف و غیر متعارف خود برآمدند، همچنین رژیم های خلع سلاح به شدت با سردی بین المللی نگریسته شدند؛ در عوض شروع و تداوم جنگ سرد سبب حاکم شدن روح بی اعتمادی به نظام بین الملل گردید و در این حال جوامع بین المللی مانند سازمان ملل متحد در پی طرح نظام های کنترل تسلیحات برآمد که به نوعی خلع سلاح رانیز شامل می شد؛ اما اشکال عمده آن بود که خلع سلاح ابزاری در دست قدرت های بزرگ دنیا بر علیه کشورهای ضعیفتر مورد توجه قرار گرفت و در مقابل این کشورها برای راضی نمودن افکار عمومی بین المللی و سازمان های بین المللی صلح به روند کنترل و تعدیل تسلیحات خود آن هم در سطح نازل اقدام نمودند؛ از این رو می بایست گفت که رژیم های خلع سلاح با توجه به حاکمیت روح بی اعتمادی و نتایج فاجعه بار جنگ جهانی دوم و همچنین جنگ سرد مورد اقبال جهانی واقع نشده و در بهترین حالت در ذیل نظام های کنترل تسلیحات قابل بحث و بررسی می باشند.

کلیدواژه ها:

جنگ سرد ، خلع سلاح ، نظام بین الملل ، صلح