کاربرد بعد فراکتال ذرات خاک به عنوان یک شاخص پیش بینی کننده برای فرسایش پذیری خاک

در هندسه فرکتال به منظور توصیف خودمتشابهی در یک پدیده فیزیکی یا شیمیایی از پارامتری به نام باد فراکتال D استفاده می شود بعد فراکتال توزیع اندازه ذرات به فرایند درشت شدن اندازه ذرات خاک حساس است در یک منطقه با میزان فرسایش آبی بالا ، ذرات با اندازه ریز طی فرایند فرسایش به طور انتخابی جابجا شده و رسوب گذاری می گردند. بنابراین، بعد فراکتال که تحت تاثیر اندازه ذرات خاک است می تواند نشان دهنده فرسایش پذیری خاک باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی قابلیت بعد فراکتال توزیعاندازه ذرات خاک در پیش بینی مقادیر فاکتور فرسایش پذیری خاک K است بدین منظور تعداد 41 نمونه از حوضه سورک در شهرستان میان دورود استان مازندران انتخاب شد. توزیع اندازه ذرات با استفاده از روش الک تر اندازه گیری شد. D و K با استفاده از سه روش USLE ، EPIC و Shirazi و Boersma محاسبه شد. در نهایت ارتباط بین بعد فراکتال توزیع اندازه ذرات با فاکتور فرسایش پذیری به مورد بررسی قرار گرفت به طور کلی یافته ها حاکی از آن بود که D با USLEK دارای رابطه توانی مثبت معنی دار ونسبتا قوی بوده R2=0/707,P<0/001 و با K(EPIC) یک رابطه نمایی معکوس و نسبتا ضعیف تر بوده R2=0/485,P<0/032 ارائه نموده است همچنین با Bo-ShK رابطه معنی دار دوی وجود نداشت.سایر نتایج نشان داد که کاربری اراضی روی روابط بین D و K تاثیرگذار استت نتیجه گیری کلی نشان داد که بعد فراکتال می تواند به عنوان یک شاخص برای تخریب خاک معرفی شود اما ضروریست که این موضوع در مناطق دیگر نیز جستجو شود.

کلیدواژه ها:

هندسه فراکتال ، توزیع اندازه ذرات ، تخریب اراضی ، سورک