حدیث دوبارزادگی امام صادق (ع) از ابوبکر در سنجه نقد

وجود حدیث دوبارزادگی از خلیفه نخست و امید به شفاعت وی از قول امام صادق (ع)، ازجمله احادیث بازتاب یافته در متون روایی است که یکی از دستاوردهای آن را حسن رابطه امام صادق (ع) با رویکردهای اهل سنت و افتخار یا فضیلتی برای ایشان دانسته­اند. در اهل سنت، دارقطنی با چهار طریق ضعیف و در شیعه، اربلی از قول فردی به نام جنابذی یکی از علمای حنبلی این روایت را نقل کرده اند که وجود راویانی شامی در اسناد، از اعتبار آن فروکاسته است. این مقاله با رویکردی تحلیلی- انتقادی می­کوشد سند و تمام طرق آن را در منابع فریقین در سنجه نقد نهد و در تلاش است با کاوش در دیگر مصادر و یافتن بسامد و گونه­های حدیثی و تاریخی، روایت دارقطنی را که نخستین ناقل این حدیث است، نقد و بررسی نماید. روایت مزبور، ضمن تعارض با اخبار تاریخی واردشده در کتب اهل سنت و یا حتی کتب شیعی، ازنظر ادله­ قرآنی، حدیثی، عقلی، رکاکت معنا و نیز تعارض با روایات و سنت، محل مناقشه است. این نوشتار میزان تطابق این حدیث با دیگر احادیث موجود از امام صادق (ع) را ارزیابی کرده و بدین باور است که اگر قرار به افتخار باشد به ولایتمداری است نه ارتباط نسبی؛ همچنین ناسازواری این حدیث با نحوه برخورد خلیفه نخست با امیرمومنان (ع) و حضرت زهرا (س) در اتفاقات پس از رحلت پیامبر (ص)، اعتماد به آن را فرو می­ کاهد.

کلیدواژه ها:

امام صادق (ع) ، ابوبکر ، نسب ، شفاعت ، دوبارزادگی ، نقد حدیث