نقش نظارت و مدیریت در کارایی بهره برداری و نگهداری شبکه آبیاری و زهکشی مغان

شبکه آبیاری با ظرفیت طراحی حداکثر 80 متر مکعب در ثانیه جهت آبیاری اراضی زراعی در سطح 90400 هکتار ناخالص و 72000 هکتار خالص طراحی شده است. اندازه و ابعاد این شبکه عظیم که سالیانه میلیونها متر مکعب آب در طول صدها کیلومتر کانال اصلی و فرعی و با هزاران ابنیه فنی توزیع می نماید. لزوم اعمال مدیریت صحیح و مستمر در جهت ارتقاء راندمان توزیع و کنترل و نگهداری، از این شبکه عظیم بسیار مهم و حیاتی را مشخص می نماید. این شبکه به منظور آبیاری اراضی زراعی دشت مغان از سال 1352 عملا در سطح کل مزارع مورد بهره برداری قرار گرفته است. بعلت عدم تکمیل شبکه و همچنین نداشن دستورالعمل های مدون بهره برداری و نگهداری، ضعف پرسنل بهره برداری کننده و کمبود ماشین آلات و امکانات، مشکلاتی را در سطح شبکه ایجاد نموده بطوریکه در امر کنترل و توزیع و نگهداری شبکه شرایط بحرانی حاصل گردید به منظور رفع این مشکلات شرکت سهامی آب منطه ای آذربایجان شرقی و اردبیل جهت نظارت، کنترل و ارزیابی عملکرد مدیریت شبکه آبیاری و زهکشی مغان اقدام به استفاده از خدمات مهندسی نظارت می نماید. کار نظارت و کنترل و اعمال مدیریت بر عملکرد شرکت بهره برداری و نگهداری شبکه آبیاری مغان از اواسط سال 1374 شروع و در طی چهار سال نتایج بسیار چشمگیر و قابل توجه در بالا رفتن راندمان انتقال و توزیع، افزایش اراضی تحت پوشش شبکه و در نتیجه بالا رفتن درآمد شرکت داشته است. نقش نظارت و کنترل و ارزیابی بر کار دستگاه مجری بهره برداری و نگهداری نشان داد که با صرف هزینه بسیار کم توسط سازمان آب و نظارت یک دستگاه خارج از مجموعه دستگاه بهره برداری کننده شبکه نقش اساسی و مهم در بالا رفتن راندمان انتقال و توزیع و نگهداری شبکه و در نهایت بهبود کلی در وضعیت کل شبکه را داشته است. بطوریکه طی 5 سال مصرف آب 10/5 درصد کاهش و سطح اراضی کشاورزی توسعه یافته 9/6 درصد افزایش و درآمد شرکت بهره برداری 500 درصد افزایش یافته است. در این مقاله نقش نظارت و مدیریت در بهبود راندمان شبکه انتقال و توزیع ارائه شده است.