انعکاس مفاهیم نماز در قالیچه های محرابی صفویه و قاجاریه

نماز پا کترین تسبیح آفرینش و نشانه پرستش و طاعت معبود است. حالتی از تواضع و خضوع وتسلیم که وجود آدمی را جز به ایستادن در برابر پروردگار خویش آرام نم یسازد. نماز ستون دیناست و برگزاری هرچه باشکوه تر این مراسم الهی از دغدغه های فرد مسلمان است. پاک و مباه بودنمکان نماز و دور بودن از هر گونه ظواهر دنیوی و چهره های انسانی در سجده گاه مسلمین، زمین هایمناسب برای هنرمندان و بافندگان هنر قالی ایرانی محیا نموده است تا جلو های زیبا از ارتباط معنویبنده با پروردگار خویش را در قالی هایی به نام سجاده ای بروز نمایند. این دسته از قالی های ایرانی، علاوه بر نقش محراب برگرفته از محراب مساجد، دارای نقوشی چون قندیل، سرو، سرستون و گلو بوته بوده که در مواردی با عبارات مذهبی و آیات قرآنی و خطوط کوفی، نسخ و ثلث تزیینشده که هر کدام به نوعی انعکاسی از مفاهیم و تفاسیر دینی و مذهبی در خصوص نماز هستند.در این مقاله سعی بر آن است تا با اشاره بر جایگاه و مرتبه نماز در دین اسلام، مفاهیم به کار رفتهدر قالی های ایرانی و ارتباط آن ها با جایگاه ارزشمند نماز مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

مفاهیم عرفانی و فلسفی نماز ، محراب ، قالی های طرح محرابی ، عبارات مذهبی ، دوران صفویه و قاجاریه