مبانی طراحی و مدیریت شبکه های آبیاری

به جرات می توان ادعا کرد که مهمترین عامل محدود کننده در توسعه کشاورزی ایران محدودیت منابع آب می باشد. بنابراین هر گونه صرفه جویی در مصرف آب و بهینه سازی آن در طراحی و اجرا می تواند کمک بسزایی در پیشرفت و توسه پایدار کشاورزی در ایران باشد. طراحی سیستم های آبیاری به دو دسته عوامل فنی نظیر طول و عرض مزارع، فواصل فاروها، شیب زمین، ضریب زبری مانینگ n میزان آب مورد نیاز در هر آبیاری، نوع خاک (نفوذپذیری) و اقتصادی نظیر قیمت زمین و آب، هزینه کارگر، هزینه تسطیح، قیمت محصول، نرخ ارز و هزینه مکانیزاسیون تکیه دارد که متاسفانه تکیه اصلی سیستم هایی که در حال حاضر در ایران طراحی می شود (علی الخصوص آبیاری سطحی) بر روی عوامل فنی است و عوامل اقتصادی به علت محدودیت در اطلاعات موجود آن طور که باید و شاید در نظر گرفته نمی شود و یا از اطلاعاتی استفاده می شود که در ایران بدست نیامده است. این مقاله راه حلی را در زمینه بهینه سازی طراحی سیستم های آبیاری ارائه می دهد که عوامل فنی و اقتصادی را در نظر می گیرد ولی لازم به توضیح است که تدوین قوانین و روابط اقتصادی (به علت بعد زمانی آن) معمولا جزو وظایف طراح نبوده و امری تحقیقاتی است که باید در قالب طرح تحقیقاتی خاص توسط متخصصین ذیصلاح انجام شود به نحوی که به قانونمندی و ضوابط خاصی گردد که مورد استفاده مهندسین طراح پروژه های آبیاری قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

آبیاری سطحی ، مدیریت آبیاری