مهریانه ها و حکمت و زیبایی، در عارفانه های علامه طباطبایی

با نگاهی به سروده های صاحب المیزان سید محمدحسین طباطبایی، معروف به علامه به طور کلی، معلوم می شود که او در نوشته های ذوقی اش نیز دارای اندشه ای عمیق و آزاد بوده است اما جنبه عرفانی این شخصیت نامدار به ویژه در حوزه شعر و ادبیات فارسی چندان که باید شناخته شده نیست. در این جستار، نگارنده کوشیده است تا معروف ترین سوده این حکیم شاعر یعنی غزل کیش مهر را بر پایه زیبایی شناسی عرفانی و نقد بیانگرانه مورد تحلیل و بررسی قرار دهد، البته با شیوه ای دانشگاهی و با نگاهی علمی، برای این کار، پژوهنده دوفرایند را پیموده است: الف: مجموعه اشعار سراینده را کاویده و تلاش کرده است تا جنبه های عرفانی آن بیابد و بنمایاند. ب از آنجا که غزل کیش مهر جلوه هایی از میترائیسم با ایین عرفانی مهربان باستان را با خود داشته، نگارنده با استناد به تحقیقات مهرپژوهانی همچون فرانتس کومن و مارتین ورمازرن ، معلوم کرده است که: آیین مهری در همیشه تاریخی مبتنی بر اصل مهرورزی و انسان دوستی، و نشر زیبایی و روشنایی بوده است بنابراین علامه طباطبایی نیز که همانند مولانا و حافظ حکیمی فرزانه و عارفی بزرگ منش بوده کوشیده است تا جلوه هایی از همان درخشش هایی عرفانی را نشان دهد. در این مقاله، روش انجام تحقیق، نقلی و توصیفی است ضمنا نگارنده بر این باور است که مقاله موردنظر، بدیع می باشد و پیشینه ای هم برای ان نیست.

کلیدواژه ها:

علامه طباطبایی ، حکمت ایرانی ، عرفان مهری ، تصنیف کیش مهر ، زیبایی شناسی ، عارفانه ها ، مهربانه ها