بررسی نقش گل آلوده کردن آب قنات بلده فردوس در جلوگیری از هدر رفتن آب و اثرات آن برکیفیت آب، خاک و محصولات کشاورزی

قنوات از دیرباز نقش مهمی در تامین آب کشاورزی و شرب مردم ایران داشته اند، اما اثر مستقیم حفر چاه، برداشت بی رویه و به ویژه خشک سالی در مناطق خشک، هر ساله قنوات را با چالش روبرو می کند و مشکل کمبود آب نیز جدی تر می شود. کیفیت آب آبیاری نیز در مناطق خشک به دلیل شدت تبخیر آب از سطح خاک از اهمیت ویژه ای برخوردار است، که در اکثر مواقع تعیین کننده نوع و کیفیت محصولات کشاورزی منطقه نیز می باشد.قنات بلده فردوس از یک رشته قنات که در حال حاضر دارای شانزده قنات و دو چشمه،که تعدادی از آن ها به علت خشک سالی فقط در فصول خاصی از سال آبدهی دارند، تشکیل شده است. این قنات آب قسمت اعظمی از زمین های کشاورزی باغستان علیا، باغستان سفلی و شهر اسلامیه را تامین می کند. قدمت این قنات به قبل از اسلام و دوره ساسانی بر می گردد (ناصر خسرو آن را به کیخسرو نسبت می دهد). با توجه به زمین های کشاورزی و مزارع زیاد و طولانی بودن مسیر آب، از زمانی نامعلوم با استفاده از خاک رس موجود در منطقه برای دلایلی از جمله کمتر اتلاف شدن آب در اثر نفوذ در مسیر و کاهش میزان تبخیر آب، توسط اشخاصی که «تیره گر» نامیده می شوند طبق یک روش دیرینه آب را گل آلوده «گلوک» می کنند. گل آلوده کردن آب یک روش سنتی، ارزان و ساده می باشد که با توجه به کاهش میزان منابع آب، امروزه اهمیت بیشتری یافته است.این مقاله به مطالعه اثرات گل آلوده کردن بر مقدار آب و تاثیر آن بر خاک و محصولات کشاورزی می پردازد همچنین توسط پارامتر های کمی و کیفی آب، تغییر ماهیت آب درفرایند گل آلوده کردن بررسی می شود و در انتها پیشنهادهایی با توجه به وجود مشکل آب در شهرستان جهت مدیریت بهتر این منبع آبی ارائه می گردد

کلیدواژه ها:

قنات بلده ، تیره گر ، گل آلوده کردن(گلوک کردن) ، پارامتر های کمی و کیفی آب