جغرافیای سیاسی اسلام: از مداخله بشردوستانه تا مسوولیت حمایت

در این مقاله سعی شده است ضمن مرور مختصر در سابقه این مداخلات،تعاریف و رویکردهای نظری متفاوت در مورد علل پیدایی آن،از دو منظر نظری و تجربی نگرش واقعگرایانه به مداخلات بشردوستانه مورد بررسی قرار گیرد.به لحاظ نظری این بحث مطرح میشود که مداخلات بشردوستانهبه عنوان کاربرد زور برای تحقق اهداف انسانی، تا چه میزان با درک واقعگرایانه از نظام بین الملل همساز است.به لحاظ تجری نیز این امر موردبررسی قرار میگیرد که منافع ملی دولتهای مداخلهکننده تا چه حد در مداخلاتی که انجام شدهاند،نقش داشته است و تا چه میزان دولتها تحت تأثیر عواملی غیر از منافع ملی در تعریف واقعگرایانه، وادار به انجام مداخله بشردوستانه شدهاند. از اوایل قرن بیستم توسل به زور ممنوع شد و اصلعدم توسل به زور به یک اصل بنیادین در روابط بین الملل تبدیل شد. در دوره جنگ سرد حتی کمتر دولتی با توسل به اهداف بشر دوستانه مداخلهخود را در سایر دولت ها توجیه میکرد. با پایان عصر جنگ سرد و تغییر ماهوی نظم و نظام بین الملل و وقوع بحران های مختلف اقدامات نوینی درقالب مداخلات بشر دوستانه صورت گرفته است. این مقاله درصدد است تا به تأمل در تحولات نظام بین المللی پس از پایان جنگ سرد‘ تغییر نگرش و عملکرد شورای امنیت سازمان ملل متحد نسبت به مسائل صلح و امنیت بین المللی ‘ ماهیت بحران های مختلف در اقصی نقاط جهان و از مباحث زنده جغرافیای سیاسی، » مداخله بشردوستانه « . کارکرد برخی نهادهای منطقه ای راجع به مسائل حقوق بشر دوستانه را بررسی نمایدحقوق بینالمللی معاصر است، مسئولیت حمایت مفهوم نو ظهوری است که توانسته به سرعت بخشی از ادبیات جغرافیای سیاسی، روابط و حقوق بین الملل را به خود اختصاص دهد. اهمیت این مفهوم به دلیل ارتباط آن با حاکمیت کشور ها است. این مفهوم، حاکمیت کشورها را نقض می نماید و مداخله گرانه است، موضوعی که بسیاری از کشورها به خصوص کشورهای جهان سوم نسبت به آن حساس و مخالف هستند. بنابراین این مفهوم در ارتباط مستقیم با دنیای واقعی سیاست که نیازمند تصمیم گیری و تصمیم سازی است قرار دارد. با این توضیحات مشخص می گردد که تا چه اندازه شناساندن این مفهوم مهم است. روش تحقیق در این پژوهش ماهیتی توصیفی تحلیلی دارد و اطلاعات موردنیاز آن با استفاده از داده های کتابخانه ای جمع آوری شده است.واساس کارنظریه پایه تکلیف حمایت از امت اسلامی دراقصی نقاط کره زمین براساس آموزه های اسلامی ومفادصریح متون اسلامی وقران کریم بوده است

کلیدواژه ها:

جغرافیای سیاسی اسلام ، بحران های بین المللی ، ترتیبات منطقه ای ، شورای امنیت ، مداخلات بشر دوستانه ، مسوولیت حمایت ، منشورملل متحد ، نظام بین المللی ، منافع ملی ، حقوق بشر ، واقعگرایی ، جهان وطنگرایی ، حق تعیین سرنوشت ، حاکمیت حمایتگر دولت ، صلح وامنیت بین المللی