پیوندهای محتوایی و معنایی ابیات تضمین شده کلیله و دمنه با متن

این مقاله ابیات تضمین شده را در کتاب کلیله و دمنه با روشی توصیفی-تحلیلی بررسی کرده است. تضمین شعر یکی از ویژگی های متون منثور است و نثر فنی و مصنوع، بیشترین بهره را از این صنعت برده است. در میان کتاب های نثر فنی و مصنوع در ادب فارسی، کلیله و دمنه یکی از بهترین نمونه-های موجود در زمینه تضمین و بهره گیری از شعر فارسی و عربی است؛ به همین دلیل ابیات فارسی تضمین شده در این کتاب در شیوه ای توصیفی-تحلیلی، مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش، نام شاعرانی که شعرشان در کتاب کلیله و دمنه تضمین شده و پیوند معنایی و محتوایی اشعار تضمینی کلیله و دمنه با متن، بررسی شده است. نصرالله منشی در استفاده از ابیات دیگران، مغلوب لفظ نشده و غالبا معنی، اولویت او در گزینش ابیات تضمینی بوده است. اندیشه های تعلیمی و حکیمانه، اجتماعیات، آموزه های دینی و عرفانی، رویکرد تقدیرگرایانه و اندیشه های مدحی و ذمی مهم ترین مضامینی است که متن کلیله را با اشعار تضمینی پیوند داده است. نگاه دقیق و انتقادی نصرالله منشی در گزینش ابیات، با گذشت روزگاران مورد تایید قرار گرفته و از آن پس، ابیات تضمینی کلیله، منبعی قابل اعتماد برای نویسندگان نثر فنی و مصنوع در گزینش اشعار تضمینی شده است.

کلیدواژه ها:

نثر فارسی ، نثر فنی ، تضمین شعر فارسی ، کتاب کلیله و دمنه