بررسی تحلیلی فقهی و حقوقی شرط خلاف مسئولیت نسبی در شرکتهای مدنی از منظر مذاهب خمسه و حقوق ایران

عقد شرکت مدنی از جمله عقود مغابنه ای می باشد که هدف شرکا در آن دستیابی به سود بیشتر است، به ­گونه­ ای که همواره نسبت سنجی میزان سرمایه یا کار در تعیین سود موثر می­ افتد. با این وصف از دیرباز بحث از شرط خلاف مسئولیت نسبی مورد بحث محافل فقهی و حقوقی بوده و در مجموع سه دیدگاه در این زمینه مطرح شده است. به­ نظر می­ رسد قوی ترین دیدگاه را باید صحت عقد و شرط دانست که ریشه آن ­را باید در سیاستهای قضایی و مصالح اجتماعی جست­ وجو نمود، چراکه اصل بر آزادی اراده­ هاست، اصلی که پشتوانه اش مصالح اجتماعی و اقتصادی بوده و با هدف ایجاد نظم عمومی و اقتصادی سازگارتر می­ باشد؛ وانگهی چنین شرطی مخالف مقتضای اطلاق عقد شرکت بوده و به صحت آن لطمه ای وارد نمی سازد. در نوشتار حاضر سعی بر این داریم تا نظریه­ های مطرح­ شده در این زمینه را به صورت تحلیلی ارائه، نقد و بررسی کرده و در نهایت با طرح ادله­ ای متقن گامی در جهت پذیرش نظریه صحت شرط خلاف مسئولیت نسبی در شرکتهای مدنی برداریم.

کلیدواژه ها:

شرکت مدنی ، سود و زیان ، شرط ، مقتضای ذات یا اطلاق عقد ، سرایت یا عدم سرایت فساد