بازتاب مضامین تعلیمی - اخلاقی قرآن و روایات در شاهنامه فردوسی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 589

فایل این مقاله در 32 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_AKGH-15-35_004

تاریخ نمایه سازی: 28 دی 1398

چکیده مقاله:

ادبیات تعلیمی یکی از گسترده ترین انواع ادب فارسی است؛ گونه ای از شعر و نثر است که هدف سراینده و گوینده آن تشریح و تبیین مسائل اخلاقی، اندیشه های مذهبی، حکمی و مضامین پندگونه است. شاهنامه فردوسی به سبب داشتن مضامین ارزنده و آموزنده در تمام زمینه های اخلاقی به همان اندازه که متنی حماسی محسوب می شود، اثری تعلیمی نیز هست که فردوسی در میانه اشعار حماسی، مسائل اخلاقی را به طور جدی مطرح کرده است. مضامین اخلاقی و تربیتی شاهنامه در پی آن است تا انسان بر مبنای آن آیین درست زندگی را بیاموزد و به کمال نهایی و سعادت جاودان دست یابد. لذا این پژوهش بر آن است با روش توصیفی-تحلیلی، کیفیت بازتاب دوازده مفهوم اخلاقی قرآن و احادیث اهل بیت:را از قبیل: دعوت به نیکی و کم آزاری، صلح، صداقت و راستی، لزوم صبر، رازداری، درویش نوازی، وفای به عهد، ترک خودبینی، اغتنام فرصت، بی اعتباری دنیا و... در ابیات شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی تبیین کند. اثرپذیری گسترده و عمیق فردوسی از قرآن و معارف اهل بیت:برخاسته از مذهب شیعی اوست که در سرودن اشعار حکیمانه وی نقش بسزایی داشته است.

نویسندگان

سمانه السادات آقادادی

دانشگاه اصفهان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه زبان وادبیات فارسی.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم، (1390)، ترجمه مهدی الهی قمشه ای، اصفهان: قلم ...
  • نهج البلاغه، شریف رضی، محمدبن حسین، (1379)، ترجمه محمد دشتی،          ...
  • اسلامی ندوشن، محمدعلی، (1368)، جام جهان بین، تهران: جامی. ...
  • افراسیاب پور، علی اکبر، (1390)، تعلیم دوستی در شاهنامه ، ...
  • آزاد، نرجس، (1381)، گزیده ای از معارف قرآن و نهج ...
  • آقاحسینی، حسین و ناهید نصرآزادانی، (1396)، رازداری در داستان های ...
  • آمدی، عبدالواحدبن محمد، (1422ق)، غررالحکم و دررالکلم، تصحیح سیدمهدی رجایی، ...
  • پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، (1395)، درآمدی بر تعلیم و تربیت ...
  • حاجیان نژاد، علیرضا، (1384)، خردمندان و بی خردان شاهنامه ، ...
  • حرانی، ابومحمد، (1382)، تحف العقول عن آل الرسول9، ترجمه صادق ...
  • خلیلی جهان تیغ، مریم و مهدی دهرامی، (1390)، ادبیات تعلیمی ...
  • دهخدا، علی اکبر، (1330)، لغت نامه دهخدا، زیر نظر محمد ...
  • رحمانی، اکرم، (1396)، پند منظوم در ادب عالمانه ، پژوهشنامه ...
  • رستگار فسایی، منصور، (1381)، فردوسی و هویت شناسی ایرانی، تهران: ...
  • رنجبر، احمد، (1369)، جاذبه های فکری فردوسی، تهران : امیرکبیر. ...
  • سراج، ابونصر، (1382)، اللمع فی التصوف، تصحیح رینولد نیکلسون، ترجمه ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا، (1372)، انواع ادبی شعر فارسی ، نشریه ...
  • صفا، ذبیح الله، (1377)، حماسه سرایی در ایران، تهران: امیر ...
  • طبرسی، علی بن حسن،(1385ق)، مشکاه الانوار فی غررالاخبار، ج1، نجف: ...
  • فردوسی، ابوالقاسم، (1384)، شاهنامه، بر پایه چاپ مسکو، تهران: هرمس. ...
  • ___________، (1376)، شاهنامه، به کوشش سعید حمیدیان، 9ج،            تهران: قطره. ...
  • فروزانفر، بدیع الزمان، (1380)، سخن و سخنوران، تهران: خوارزمی. ...
  • قزوینی رازی، نصیرالدین، (1358)،  نقض، تصحیح میرجلال الدین محدث ارموی، ...
  • کلینی، محمدبن یعقوب، (1388)، اصول کافی، تصحیح علی اکبر غفاری، ج2 ...
  • لیثی واسطی، علی بن محمد، (1376)، عیون الحکم و المواعظ، ...
  • مجلسی، محمدباقر، (1404ق)، بحارالانوار، ج17، 71، 72، 75، 80، بیروت: ...
  • منتصف مجابی، حسن، (1383)، تاثیر قرآن و احادیث در شاهنامه ...
  • مهدوی، احمد، (1372)، مذهب فردوسی ، ماهنامه گلچرخ، شماره های ...
  • میرباقری فرد، سیدعلی اصغر و دیگران، (1393)، تاریخ ادبیات ایران، ...
  • نظامی عروضی، احمدبن عمر، (1372)، چهارمقاله، تصحیح محمد قزوینی،  تهران: ...
  • نمایش کامل مراجع