تاثیر آموزش پرستاران بر رعایت اصول حفاظتی در برابر اشعه ایکس در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی همدان 1396

مقدمه: استفاده از اشعه ایکس در پزشکی موجب پیشرفت عمده در تشخیص و درمان بیماری ها شده است. به دلیل اجتناب ناپذیر بودن تشخیص و درمان بسیاری از ناهنجاری ها با استفاده از پرتوهای یونیزان و منافع منحصر به فرد آن، عدم استفاده از این پرتوها سلامت جامعه را به خطر می اندازد. لذا ارتقا سطح دانش کارکنان در این خصوص می تواند نقش مهمی در کاهش عوارض ناشی از پرتو گیری در سطح جامعه داشته باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی 90 نفر از پرستاران دو بیمارستان بعثت و بهشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان شاغل در بخش های مورد مواجهه با گرافی سیار سال1396 با استفاده از روش تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. سطح دانش پرستاران در رابطه با اشعه یونیزان و اصول حفاظتی در برابر اشعه ایکس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته قبل از مداخله و سپس بعد از مداخله در دو گروه سنجیده شد. عملکرد پرستاران نیز قبل و بعد از مداخله با استفاده از چک لیست بررسی شد. آموزش اصول حفاظتی در برابر اشعه ایکس و پرتو های یونیزان در گروه مداخله از طریق کانال تلگرام به مدت یک هفته در اختیار اعضا قرار گرفت. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تی زوجی، تست دقیق فیشر، کای دو و تی مستقل صورت گرفت. کد اخلاق: IR.UMSHA.REC.1396.412و IRCT:IRCT2016011002592N10 یافته ها: واحد های پژوهش از نظر تمام متغیر های دموگرافیک به جز سن، تاهل و بخش کاری همگن بودند. میانگین و انحراف معیار نمره سطح دانش حفاظتی در برابر اشعه ایکس در گروه مداخله قبل و بعد از مداخله به ترتیب 3/64±15/85، 3/26±30/2 (از مجموع 34نمره) و در گروه (از مجموع 34نمره) و در گروه 4/45±14/08، 4/27±14/48 بود. میانگین و انحراف معیار نمره عملکرد پرستاران قبل و بعد از مداخله در گروه مداخله به ترتیب 14/08 4/45± ؛ 4/27± 14/48 بود. میانگین و انحراف معیار نمره عملکرد پرستاران قبل و بعد از مداخله در گروه مداخله به ترتیب 1/03± 2/8؛ 0/96± 5/62 و در گروه کنترل قبل و بعد از مداخله به ترتیب 1/07± 3/82؛ 1/03± 3/93 گزارش شد. نتایج حاصل از آزمون های آماری تی زوجی و مستقل نشان داد که میانگین عملکرد و همچنین میانگین نمره دانش حفاظتی پرستاران در مورد کاربرد باهم تفاوت داشتند باهم تفاوت داشتند (P=0/000). همچنین میانگین عملکرد پرستاران در مورد کاربرد اصول حفاظت در برابر اشعه ایکس قبل و بعد از مداخله در گروه کنترل از نظر آماری تفاوت معنی داری نداشت (P=0/09). همچنین میانگین نمره دانش حفاظتی پرستاران قبل و بعد از مداخله هم در گروه کنترل تفاوت آماری معنی داری نداشت (P=0/29). نتیجه گیری: آموزش مبتنی بر فضای مجازی( آموزش از طریق کانال تلگرام) موجب افزایش سطح دانش حفاظتی و عملکرد پرستاران در برابر اشعه ایکس می شود. با عنایت به مزایای فضای آموزشی مجازی به کارگیری آن در برنامه های آموزش مداوم پرستاران توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

آموزش پرستاران ، حفاظت در برابر اشعه ایکس