مبانی و گونه شناسی فعل غالبا کشنده در تحقق قتل عمد

از واقعیت های اجتماعی و جرائمی که علیه انسان و امنیت یک جامعه شکل می گیرد، قتل است. از سویی به جهت عدم علم وآگاهی آحاد جامعه به اقسام قتل و ملاک ها و معیارهای قانونگذار برای تعیین نوع قتل، ناخواسته مرتکب افعال و اعمالی می شوندکه قانونگذار بدون اغماض و سخت گیرانه برای آن تعیین تکلیف نموده و عقوبت سنگینی چون قصاص. برایش تقدیر کرده است.در خصوص تعیین مصادیق قتل عمد، از جمله قتل عمدی از طریق کارنوعا کشنده و مبانی آن اختلافات زیادی در رویه قضایی و برداشت از فقه و قانون مشاهده می شود که تبلور آن در آراء صادره محاکم و شعب دیوان عالی کشور می باشد؛ بهخصوص قانون مجازات اسلامی، مصوب سال 1392 در بند ب و پ ماده 290 علم توجه و آگاهی مرتکب به کارنوعا کشنده را شرط دانسته و برای نحوه ثبوت توجه و آگاهی و عدم آن معیارهایی مطرح نموده که به پیچیدگی موضوع و تعیین و تشخیص نوع قتل افزوده است. در جستار حاضر به مبانی و گونه شناشی فعل نوعا کشنده پرداخته شد. در کثیری از مباحثشرعی و یا مصادیق آن، فقها افراد را به عرف ارجاع می دهند. افراد جامعه از تعاملات و رفتار اجتماعی و یا برخورد با حوادث ووقایع ممکن است از خود رفتارهای متفاوت نشان داده یا برداشت های گوناگون داشته باشند، اما در برخی موضوعات نوع کنش وبرداشت اجتماعی یکسان است که یک وحدت رویه در میان آحاد جامعه ایجاد می کند و عنوان یک عرف ملاک و معیار برایرفتار اجتماعی می شود. در برخی از کشورها که از نظام حقوقی کامن لا پیروی می کنند و دارای قانون مدون نمی باشند عرفو رویه قضایی در آنجا به منزله قانون است؛ بنابراین عملی در برخی از ایالات جرم است، همان عمل در ایالات دیگر جرم نمیباشد. در نظام حقوقی ایران نیز قانونگذار توجه ویژه ای به عرف داشته است که در مقررات گوناگون به صراحت به عرف ارجاعداده شده است از جمله: ماده 3 ق. آ. د. م. ، بند ت ماده 108 ق. م. ا: اقدامات والدین و اولیای قانونی و سرپرستان صغار ومجانین که به منظور تادیب یا حفاظت آنها انجام می شود، مشروط بر اینکه اقدامات مذکور در حد متعارف و حدود شرعی تادیبو محافظت باشد .

کلیدواژه ها:

قتل عمد ، مبانی ، کشنده ، عرف