بررسی روش های مدیریتی به منظور پیش آگاهی، کنترل و کاهش بحران آتش سوزی در جنگل های ایران مطالعه موردی پارک ملی خبر- کرمان

بشر از دیرباز با مسائل مربوط به تغییر و تحول در محیط زیست و اکوسیستم ها در ارتباط بوده است . رشد جمعیت، انقلاب صنعتی ومخاطرات طبیعی، کشاورزی وقوع تغییرات پیش بینی نشده طبیعی مانند خشکسالی، سیل، طوفان، تندباد، زلزله، زمین لغزش، آتش فشان ،آتش سوزی جنگلها ، پدیده های طبیعی عمده ای هستند که توجه انسان را به برنامه ریزی و مدیریت عوامل محیطی جلب می کند.آتشسوزی واقعه ای تنش زا و همه جانبه می باشد که بر روی عملکرد اکوسیستم و جنگل تأثیر می گذارد و سبب فرسایش خاک و تغییر چرخه کربن و پوشش و اراضی می گردد. آتش سوزی علاوه بر عوامل فوق سبب تغییر در رسوبات جریانات و سیلاب گشته و با ایجاد یک سری تغییرات بیولوژیکی، برساختار عملکرد اکوسیستم آبی تأثیر می گذارد .آتش سوزی جنگل ها و مراتع نه فقط از دیدگاه محیط زیست، بلکه از نقطه نظر اقتصادی و اجتماعی و امنیتی یکی از اصلی ترین موضوعات و تگرانی ها در بسیاری از نقاط جهان می باشد.در اثر آتش سوزی میکروارگانیسم های موجود در خاک از بین رفته و ترکیب جنگل تغییر می کند، بطوری که بسیاری از گونه های مرغوب از بین می رود و گونه های نامرغوب جایگزین آن می شود، خاک حالت دانه ای خود را از دست می دهد و اکوسیستم شکننده تر می شود.این پدیده از نظر خساراتیکه به بار می آورد در مناطق مختلف اهمیت متفاوتی دارد. مهمترین عوامل وقوع آتش سوزی : ایجاد حریق توسط افراد سودجو به منظور - توسعه اراضی زراعی و تصاحب زمین ها . سهل انگاری و بی توجهی شکارچیان و رهگذران پرتاب جرقه ناشی از حرکت قطار در عرصه های مجاور خط آهن پرتاب سیگار و یا کبریت مشتعل در مسیر جاده های مجاور جنگل ها و اقدامات خرابکار حریق براثر عوامل طبیعی از قبیل صاعقه، می باشد .عوامل زیادی در توسعه و شدت حریق در جنگلها اثر گذار هستند که از مهمترین آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد. 1 مواد سوختنی موجود در جنگل 2 رطوبت مواد سوختنی : 3 وزش باد : 4 موانع طبیعی محل 5 پوشش جنگل : 6 درجه حرارت هوا : حرارت مواد سوختنی در توسعه حریق موثر است زیرا برای مشتعل شدن به حرارت کمتری احتیاج دارند.پنج کلید سیاست مدیریت پایدارزیست محیطی جنگل عبارتند از : مرحله دریافت داده های اولیه در مورد علل آتش سوزی جنگل ها و دریافت نشانه های شروع حادثه .جمع آوری تمامی راه کارهای پیشگیرانه . جمع آوری تمامی اطلاعات راه کارهای کنترل و محدود نمودن آتش سوزی )مقابله با بحران مرحله جبران خسارات و بهبود شرایط ) ریکاوری مرحله استفاده از تجربیات حاصل از حادثه برای استفاده در تکمیل داده های مرحله 2 و 3

کلیدواژه ها:

جنگل ، آتش سوزی ، بحران ، مدیریت