خلاصه ای از بررسی انواع حیوانات آزمایشگاهی و کاربردهای آنها در تحقیقات زیست پزشکی

حیوانات آزمایشگاهی نقش اساسی در پیشرفت تحقیقات زیست پزشکی، داروسازی و علوم پایه ایفا می کنند. این یادداشت به بررسی انواع حیوانات آزمایشگاهی، ویژگی های آنها و کاربردهایشان در تحقیقات علمی می پردازد. موش ها، خرگوش ها، همسترها و خوکچه های هندی از جمله حیوانات پرکاربرد در آزمایشگاه ها هستند که هر یک به دلیل ویژگی های خاص فیزیولوژیکی و ژنتیکی، در زمینه های مختلف تحقیقاتی مورد استفاده قرار می گیرند.
استفاده از حیوانات آزمایشگاهی در تحقیقات علمی به قرن ها پیش بازمی گردد. امروزه، حیوانات آزمایشگاهی به عنوان مدل های حیوانی برای مطالعه بیماری های انسانی، توسعه داروها و بررسی مکانیسم های بیولوژیکی استفاده می شوند. انتخاب حیوان آزمایشگاهی مناسب به عوامل مختلفی از جمله نوع تحقیق، هزینه ها و ملاحظات اخلاقی بستگی دارد.

انواع حیوانات آزمایشگاهی و کاربردهای آنها

1. موش های آزمایشگاهی
موش ها (Mice) پرکاربردترین حیوانات آزمایشگاهی هستند که به دلیل اندازه کوچک، تولید مثل سریع و شباهت ژنتیکی به انسان، در تحقیقات گسترده ای استفاده می شوند. برخی از انواع موش های آزمایشگاهی عبارتند از:
- موش های هم خون (Inbred Mice): این موش ها حاصل آمیزش خویشاوندی هستند و از نظر ژنتیکی یکسان اند. از جمله سویه های معروف می توان به C57BL/6 و Balb/c اشاره کرد.
- موش های تراریخته (Transgenic Mice): این موش ها حامل ژن های خارجی هستند و برای مطالعه بیماری های ژنتیکی و سرطان استفاده می شوند.
- موش های ناک اوت (Knockout Mice): در این موش ها یک یا چند ژن غیرفعال شده اند تا نقش آن ژن ها در بدن بررسی شود.

2. خرگوش ها (Rabbits)
خرگوش ها به دلیل اندازه نسبتا بزرگ و دسترسی آسان به نمونه های خونی، در تحقیقات ایمونولوژی و توکسیکولوژی استفاده می شوند. نژادهای معروف خرگوش های آزمایشگاهی شامل White New Zealand و Dutch می شوند.

3. همسترها (Hamsters)
همسترها به دلیل دوره بارداری کوتاه و حساسیت به برخی بیماری ها، در تحقیقات تولید مثل و سرطان شناسی استفاده می شوند. همستر طلایی (Golden Hamster) یکی از رایج ترین گونه های مورد استفاده در آزمایشگاه ها است.

 4. خوکچه های هندی (Guinea Pigs)
خوکچه های هندی به دلیل حساسیت به کمبود ویتامین C، در تحقیقات تغذیه و ایمونولوژی استفاده می شوند. همچنین، این حیوانات در تولید آنتی بادی و مطالعات شنوایی کاربرد دارند.

ملاحظات اخلاقی و رفاهی
استفاده از حیوانات آزمایشگاهی مستلزم رعایت اصول اخلاقی و رفاهی است. شرایط نگهداری حیوانات باید شامل کنترل دما، رطوبت، نور و تهویه مناسب باشد. همچنین، روش های علامت گذاری حیوانات باید به گونه ای باشد که کمترین آسیب را به حیوان وارد کند.

حیوانات آزمایشگاهی ابزارهای ارزشمندی در تحقیقات علمی هستند که به درک بهتر مکانیسم های بیماری ها و توسعه درمان های جدید کمک می کنند. با این حال، استفاده از این حیوانات باید با رعایت اصول اخلاقی و رفاهی همراه باشد تا کمترین آسیب به حیوانات وارد شود. با این حال امیدواریم که با پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی پزشکی و شبیه سازی های نوین به تدریج استفاده از این حیوانات کمتر شود و به نقطه ای برسیم که دیگر برای تحقیقات از آن ها استفاده نشود و حق حیاتشان تحت تاثیر قرار نگیرد.