از آبادان تا اروگوئه: تحلیل حقوقی یک اختلاف بین المللی در فوتبال

هوالجمیل

از آبادان تا اروگوئه: تحلیل حقوقی یک اختلاف بین المللی در فوتبال

چکیده:

فسخ قراردادهای کاری در فوتبال حرفه ای یکی از موضوعات پیچیده و حساس در حقوق ورزشی است که نیازمند تحلیل دقیق تعهدات قراردادی و مقررات بین المللی فیفا است. این مقاله به بررسی تصمیم اتاق حل اختلاف فیفا (DRC) در پرونده شماره FPSD-9941، مربوط به اختلاف بین باشگاه صنعت نفت آبادان ایران و بازیکن اروگوئه ای سباستین جراردو پیریز ریواس، می پردازد. با استفاده از روش تحلیل اسنادی و استناد به مقررات وضعیت و انتقال بازیکنان فیفا (ویرایش اکتبر 2022)، این مطالعه نشان می دهد که چگونه نقض تعهدات مالی و غیرمالی توسط باشگاه می تواند به عنوان دلیل موجه برای فسخ یک جانبه قرارداد توسط بازیکن تلقی شود. نتایج این پژوهش بر اهمیت رعایت اصول pacta sunt servanda و بار اثبات در رسیدگی های قضایی فوتبال تاکید دارد.

مقدمه: 

فوتبال حرفه ای به عنوان یک صنعت جهانی، تحت نظارت دقیق مقررات فدراسیون بین المللی فوتبال (فیفا) قرار دارد. قراردادهای کاری بین بازیکنان و باشگاه ها، که اغلب با ابعاد بین المللی همراه هستند، گاهی به اختلافاتی منجر می شوند که نیازمند رسیدگی توسط نهادهای قضایی فیفا، از جمله اتاق حل اختلاف (DRC)، است. یکی از موضوعات کلیدی در این اختلافات، شرایطی است که تحت آن یک بازیکن می تواند قرارداد خود را به صورت یک جانبه فسخ کند و آیا این فسخ دارای "دلیل موجه" (just cause) طبق ماده 14 مقررات وضعیت و انتقال بازیکنان فیفا (RSTP) است یا خیر. 

پرونده شماره FPSD-9941، که در تاریخ 2 اوت 2023 توسط DRC تصمیم گیری شد، نمونه ای برجسته از این موضوع است. این پرونده به اختلاف بین باشگاه صنعت نفت آبادان ایران و سباستین جراردو پیریز ریواس، بازیکن اروگوئه ای، و همچنین دخالت باشگاه آماتور کلوب اتلتیکو ترموتو (CAT) می پردازد. هدف این مقاله، تحلیل حقوقی تصمیم DRC، بررسی معیارهای تعیین دلیل موجه، و ارزیابی پیامدهای مالی و انضباطی این تصمیم است.

روش شناسی:

این مطالعه از روش تحلیل اسنادی استفاده کرده و بر اساس متن کامل تصمیم DRC (شماره ارجاع FPSD-9941) که در تاریخ 2 اوت 2023 صادر شده، انجام شده است. داده ها از سند اصلی استخراج و به فارسی ترجمه شده اند. تحلیل کیفی با تمرکز بر استدلال های حقوقی DRC، مقررات RSTP (ویرایش اکتبر 2022)، و رویه های قضایی پیشین فیفا صورت گرفته است. همچنین، بار اثبات (burden of proof) و اصول حقوقی مانند pacta sunt servanda به عنوان چارچوب های نظری مورد استفاده قرار گرفته اند.

تحلیل:

1. زمینه حقوقی و واقعیات پرونده 

بر اساس سند، قرارداد بین بازیکن و باشگاه در 10 دسامبر 2022 امضا شد و تا پایان فصل 2022-2023 (20 مه 2023) معتبر بود، با شرط تمدید خودکار برای فصل 2023-2024 در صورت تحقق شروط خاص (ماده 2 قرارداد). بازیکن در 11 آوریل 2023 قرارداد را به صورت یک جانبه فسخ کرد و ادعا کرد که باشگاه تعهدات مالی (مانند پرداخت حقوق معوقه) و غیرمالی (مانند شرایط نامناسب زندگی و تمرین) را نقض کرده است. در مقابل، باشگاه مدعی شد که بازیکن بدون اجازه در 19 مارس 2023 ایران را ترک کرده و به دلیل تصمیم احساسی برای حضور در کنار همسر باردارش، قرارداد را نقض کرده است.

2. صلاحیت و مقررات قابل اجرا 

DRC صلاحیت خود را بر اساس ماده 22 بند ب) RSTP و ماده 2 آیین نامه های رویه ای تایید کرد، زیرا این پرونده یک اختلاف کاری با ابعاد بین المللی بود. مقررات RSTP (ویرایش اکتبر 2022) به عنوان چارچوب محتوایی اعمال شد، زیرا ادعا در 18 آوریل 2023 مطرح شده بود (بند 29 سند).

3. بحث اصلی: آیا فسخ با دلیل موجه بود؟ 

DRC دو سوال کلیدی را بررسی کرد: 

- آیا بازیکن اجازه خروج از ایران را داشت؟

 شواهد بازیکن (پیام های واتساپ ترجمه نشده و بیانیه شاهد امضانشده) از نظر حقوقی معتبر تشخیص داده نشدند (بند 36). DRC نتیجه گرفت که بازیکن بدون اجازه باشگاه را ترک کرده بود، اما این موضوع را برای مسئله فسخ بی اهمیت دانست (بند 38). 

- آیا بازیکن دلیل موجه داشت؟

بازیکن در اخطار 20 مارس 2023، مطالبات مالی و غیرمالی متعددی را مطرح کرد. DRC ادعاهای مربوط به هزینه های ویزا، بلیط هواپیما، و خسارات معنوی را به دلیل فقدان مدرک رد کرد (بند 40). با این حال، با بررسی حقوق ها و پاداش ها، مشخص شد که تا 20 مارس 2023، مبلغ 13,900 دلار (کمتر از دو حقوق کامل) به بازیکن بدهکار بود (بند 48). اگرچه این مبلغ معیار ماده 14bis (دو حقوق معوقه) را برآورده نکرد، DRC با استناد به ماده 14 و تاخیر در پرداخت ها و پاداش ها، فسخ را موجه دانست (بند 49).

4. پیامدها 

DRC ادعای باشگاه برای دریافت 50,000 دلار غرامت را رد کرد و بازیکن را مستحق دریافت موارد زیر دانست: 

- دستمزد معوقه: 19,833 دلار (شامل حقوق ژانویه تا مارس 2023 و پاداش ها) با سود 5 درصد سالانه. 

- غرامت نقض قرارداد: 131,433 دلار برای مدت باقی مانده قرارداد (تا ژوئن 2024) با سود 5 درصد از 11 آوریل 2023. 

باشگاه همچنین در صورت عدم پرداخت ظرف 45 روز، با ممنوعیت ثبت بازیکن جدید تا سه دوره مواجه می شود (بند 64).

نتایج و بحث: 

این تصمیم نشان دهنده تعهد DRC به اصل pacta sunt servanda است، که طرفین را ملزم به اجرای تعهدات قراردادی می کند. نقض مکرر پرداخت ها توسط باشگاه، حتی اگر به سطح ماده 14bis نرسیده باشد، به عنوان نقض اساسی تلقی شده است فلذا بازیکن را مجاز به فسخ قرارداد کرد. عدم ارائه مدرک کافی توسط بازیکن برای ادعاهای غیرمالی (مانند شرایط زندگی) و رد آنها، بر اهمیت بار اثبات در رسیدگی های فیفا تاکید دارد (ماده 13 بند 5 آیین نامه های رویه ای). 

مورد CAT نیز نشان داد که باشگاه های آماتور تحت ماده 17.2 RSTP مسئول نقض قرارداد نیستند، مشروط بر اینکه تماس با بازیکن پس از فسخ صورت گرفته باشد (بند 26). این امر از سوءاستفاده از مقررات جلوگیری می کند و ثبات روابط قراردادی را حفظ می کند.

نتیجه گیری: 

تصمیم FPSD-9941 نمونه ای روشن از تعادل بین حقوق بازیکنان و تعهدات باشگاه ها در فوتبال حرفه ای است. این مطالعه نشان داد که نقض تعهدات مالی، حتی اگر جزئی باشد، می تواند دلیل موجه برای فسخ قرارداد باشد، اما ادعاها باید با شواهد مستند پشتیبانی شوند. پیشنهاد می شود که باشگاه ها سیستم های مالی شفاف تری ایجاد کنند و بازیکنان در مستندسازی تخلفات دقت بیشتری به خرج دهند تا از پیچیدگی های قضایی جلوگیری شود.

منابع: 

- تصمیم اتاق حل اختلاف فیفا، شماره ارجاع FPSD-9941، 2 اوت 2023. 

- مقررات وضعیت و انتقال بازیکنان فیفا (RSTP)، ویرایش اکتبر 2022. 

- آیین نامه های رویه ای حاکم بر تریبونال فوتبال، ویرایش مارس 2023.

مصطفی لطفی.پژوهشگر حقوق فوتبال. وکیل دادگستری