مهدی سلمانی
هنرپیشه - دینپژوه و حقوقخوان - شاعر - عضو کانون حقوق شهروندی - عضو انجمن علمی حقوق دانشجویان و نخبگان
40 یادداشت منتشر شدهماه مبارک رمضان و داستان روزه خواری که آیا جرم است یا خیر
ماه مبارک رمضان و داستان روزه خواری که آیا در نظام حقوقی ایران جرم است یا خیر ؟
مهدی سلمانی : در قانون مجازات اسلامی هیچ ماده خاصی برای افرادی که در ماه مبارک رمضان مرتکب روزه خواری می شوند ، وجود ندارد پس روزه خواری جرم نیست . کسانی که تلاش میکنند برای اقدام به مجازات افراد بکنند ، به ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی استناد میکنند . غافل از اینکه در ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی موضوع تظاهر به فعل حرام وجود دارد ، نه روزه خواری . استناد به این ماده اشتباه است .
ماه مبارک رمضان از جایگاه ویژه ای در میان مسلمانان برخوردار است . این ماه فرصتی برای تهذیب نفس ، عبادت ، تقویت اراده و نزدیکی به خداوند متعال است . روزه داری در این ماه از واجبات دینی است که علاوه بر آثار معنوی ، از نظر جسمی و روحی نیز فواید بسیاری دارد که در ادامه مطالب عرض خواهم کرد و ان شاءالله مفید واقع شود .
شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن هدی للناس وبینات من الهدی والفرقان فمن شهد منکم الشهر فلیصمه
ماه رمضان ماهی که قرآن، برای راهنمایی مردم، و نشانه های هدایت، و فرق میان حق و باطل، در آن نازل شده است. پس آن کس از شما که در ماه رمضان در حضر باشد، روزه بدارد.
{ آیه ۱۸۵ سوره بقره }
در ابتدا حلول ماه مبارک رمضان ، ماه رحمت و مغفرت ، ماه نزول قرآن کریم ، ماه مهمانی خدا ، ماه تلاوت ، مناجات و ذکر ، ماه انفاق و دستگیری از مستمندان و ماه روزه و خودسازی بر مسلمانان را تبریک عرض میکنم .
حافظ شیرازی می فرماید :
ثواب روزه و حج قبول آن کس برد
که خاک میکده عشق را زیارت کرد
یعنی شرط قبول روزه و حج ، عاشق بودن است .
مولانا در بیت زیبای خود می فرماید :
لب فروبند از طعام و از شراب
سوی خوان آسمانی کن شتاب
مولانا در این بیت اشاره می کند که انسان تنها این جسم نیست و اصالت انسان روان اوست . روان انسان همچون جسم ، نیاز به غذا دارد. اگر از این غذا تناول نکند ، رنجور و بیمار می شود . قوت و غذای اصلی انسان نور است . نور به معنای قرب و نزدیکی به خداوند متعال است . می فرماید انسان متاسفانه غذای اصلی خودش را فراموش کرده و رو به غذایی آورده که شایسته روانش نیست ( ناسزاست ). غذایی که شایسته روان ما نیست و متاسفانه ما از آن "روز و شب" تناول می کنیم ، غذای نفس است . افکار یاوه و بیهوده ای است که ما دائما انرژی مان را صرف آنها و برای آنها تلف می کنیم . باید از این غذا برید و از این یاوه اندیشی ها دست کشید . اگر ما لب از این " قوت حیوانی"، از این " طعام و شراب " فرو ببندیم ، بر سر سفره و خوان آسمانی که نور بر روی آن چیده اند و آماده خوردن است خواهیم نشست . خوانی که بر آن نور پذیرایی می کنند ، غذای آسمانی ، غذای اصلی ما انسان ها . مادر اصلی و پرورنده اصلی انسان ، غذای اصلی انسان را به او می دهد و اینکه نام "ضیافت الله"، "میهمانی خدا" را بر ماه رمضان نهاده اند بی ارتباط با این موضوع نیست . با تحقق روزه ، روان ما انسان ها در حقیقت به پیش آن مادر اصلی می رود و آن مادر می داند چه غذایی برای ما درست کند و بدهد که از لحاظ تغذیه غنی شویم . در سنت ایمانی بهار عبادت ماه رمضان است. قلبمان را غبارزدایی کرده و جانمان را آماده حضور در ضیافت سالانه خداوند می کنیم . روزه از اسباب ترقی به سوی خداوند است. هر کسی به اندازه ظرفیت و همت خود روزه می گیرد ، یکی به روزه عوامانه اکتفا می کند . یکی به مراتبی از روزه خواص صعود می کند و هر سال پله ای بالاتر می رود و یکی هم به روزه سالکان تقرب پیدا می کند. پس ماه رمضان بهترین فرصت برای آدم شدن و پیدا کردن خودمان است و به عبارت دیگر ماه رمضان ماه آشتی با خداوند است . روزه سه مرتبه دارد : مرتبه عوام و همگانی که پرهیز از خوردن و آشامیدن و دیگر مبطلات ظاهری روزه از طلوع فجر تا غروب آفتاب است . مرتبه خواص که پرهیز از مبطلات باطنی روزه یا اجتناب از معاصی است. مرتبه خواص الخواص یا سالکان که ترک هر آنچه انسان را از یاد خدا باز دارد از حرام و حلال است. هر کسی به اندازه ظرفیت و همت خود روزه می گیرد . کسی که برای چهارده پانزده ساعت گرسنگی و تشنگی عزا می گیرد ، هوس تهذیب نفس و خودسازی را از سر به در کند . اگر کسی بیمار است یا روزه گرفتن برایش مضر است ، مجاز به روزه گرفتن نیست اما امکان روزه مراتب دیگر از او سلب نشده است ، اگر همت داشته باشد . مرتبه همگانی روزه در تمام ماه رمضان از لوازم عملی اسلام برای افراد فاقد عذر شرعی است. روزه از اسباب ترقی به سوی خداوند است اگر دیده بصیرت داشته باشیم . نزول نخستین آیات کلام الله مجید در یکی از شب های قدر بر قلب پیامبر رخ داده است. از آداب ارزشمند اسلامی تلاوت حداقل یک بار قرآن در این ماه یعنی روزی یک جزء است. تلاوت قرآن مراتبی دارد : تلاوت عوامانه و اکتفا به قرائت الفاظ بدون توجه به معانی ، تلاوت خواص یعنی توجه به معانی همراه با تدبر و تلاوت سالکان یعنی ارتقای وجودی همراه با تلاوت . ماه رمضان بهار مناجات و دعاست. امکان استجابت دعا در این ماه قطعا بیشتر است . خدا را با هر زبانی ، با هر مضمونی می توان خواند ، مهم اخلاص در طلب و دل شکسته است. ماه رمضان ماه رحمت و مغفرت ، ماه تهجد و شب زنده داری ، ماه توبه و انابه به درگاه خداوند است . در ماه رمضان قرار است اولا بیشتر به یاد آخرت بیفتیم و گرسنگی و تشنگی زمینه گستر چنین یادآوری است . ثانیا به یاد مستمندان ، فقرا ، مساکین و ایتام بیفتیم و آن وعده از غذا را که نخورده ایم به آنها که نیازمندند انفاق کنیم که وضعیت کنونی شرایط فرق کرده است و دولت و حکومت با سیاست های غلط حدود ۶۰ درصد مردم را فقیر کردند و کسی که توانش را ندارد بر او واجب نیست . در سنت ارزنده ایرانی حوالی عید نوروز خانه را گردگیری می کنیم و مهیای حلول سال نو و بهار طبیعت می شویم و همانطور که عرض کردم در سنت ایمانی بهار عبادت ماه رمضان است . به استقبال آن می رویم و قلبمان را غبارزدایی می کنیم و جانمان را آماده حضور در ضیافت سالانه خداوند می کنیم . در اصل ماه رمضان ، ماه به زنجیرکشدن نفس اماره و چهارقفله کردن زنجیر آن است . چند سوال مهم وجود دارد که این سه کتاب چه خدایی معرفی کرده اند ؟ زندگی انسان در قرآن چه جایگاهی دارد و گرفتن جان انسان بیگناه چه حکمی دارد؟ قرآن چه جنگی را اجازه داده است : تدافعی یا تهاجمی؟ بر همین سیاق آیا جهاد جنگی اخلاقی و تدافعی است یا قرآن جهاد تهاجمی و غیراخلاقی را هم تجویز کرده است؟ آیا کشتن یا آسیب رساندن به غیرنظامیان اعم از زن، بچه، مرد و افراد کهنسال – حتی خانواده کفار حربی - به لحاظ قرآنی مجاز است؟ آیا کسی را به خاطر مسلمان نبودن یا مسلمان نشدن می توان کشت ؟ مفسران قرآن در دوره های مختلف چگونه آیات مرتبط را تفسیر کرده اند ؟ آیات مربوط به نابودی عمالقه به فرمان خدا در کتاب مقدس چه می گویند؟ عمالقه چه کسانی بوده اند؟ چگونه ممکن است خداوند به کشتن بیگناهان - «هر جنبده ای که نفس می کشد حتی نوزادان و حیوانات» - از عمالقه فرمان دهد؟ چگونه ممکن است عمالقه به «هرکس با ما دشمن است» توسعه مفهومی داده شود؟ آیا این نسل کشی ها را باید به حساب تحریف کتاب مقدس گذاشت؟ یا خدای کتاب مقدس را خدای غیرمقید به موازین اخلاقی معرفی کرد؟ یا هر دو؟ یا هیچکدام ؟ متالهان معاصر یهودی و مسیحی درباره آیات نابودی عمالقه و نسل کشی مقدس چه می گویند ؟
ماه رمضان در زمانه قاجار را برسی کنیم در کتاب تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجاریه جلد اول نشر هرمس آمده است که به جز مقدسینی که قبل از افطار راهی مسجد می شدند و آنها که دم صبح هم همین کار را می کردند، دسته سومی هم بودند که شب را به قمار صبح می کردند و می گفتند اگر به این سرگرمی مشغول نشوند، ناچارند بخوابند و روز دیگر خواب نمی روند و روزه برای آنها مشکل خواهد شد . این دسته بیشتر اعیان زادگان بودند ولی در هر حال روزه را می گرفتند، چون اگر نمی گرفتند،درخانه خودشان هم، جا نداشتند. مرحوم «احمد منشور» می گفت با «برادرم موقر»در مجلس قمار تا صبح مشغول شدیم چون به سحری نرسیدیم روزه را خورده بعد به منزل آمدیم خبر روزه خوری ما زودتر از خودمان به منزل رسیده بود همینکه وارد شدیم مادرم از ما رو گرفت. چند روز با ما مثل جذامی ها رفتار می کردند قدغن شده بود نوکرها به ما نزدیک شوند. غذایی اگر می آوردند، در اتاق می گذاشتد و فرار می کردند. ظرف های غذای مارا علی حده در حضور ما کنار حوض، خاک مال می کردند تا بالاخره با وساطت برادر بزرگتر مارا توبه دادند و دوباره به عضویت خانه پذیرفتند . برای خوردن روزه نیاز بود که طبیبی تصدیق مرض بدهد، اطبای آن دوره حتا اطبای یهودی ولو برای روزه خوری هم احترام تصدیق خود را داشتند و تصدیق دروغ نمی دادند. محال بود وقت افطار صدای فقیری از کوچه بلند شود و چندین نفر داوطلب به سمتش نروند. ...دراین ماه کار تعطیل می شد و مردم به عبادت مشغول می شدند . طلبکار، سر وقت بدهکار نمی رفت . ادارات دولتی باز بود اما کسی مراجعه نمی کرد. مرافعه شرعی در دفتر علما متوقف می شد . محصلین دیوانی به سراغ مطالبه بدهکاری نمی رفتند . در خانه ها کسی به نوکرها امر و نهی نمی کرد. اگر بنایی نیمه تمام بود صاحب کار، بیش از نصف روز کار نمی کشید اما اجرت روز کامل را میداد . خلاصه اینکه مردم در همه چیز رعایت یکدیگر را می کردند .
به این سوالات دقت کنید : حکومت های اموی و عباسی مگر نماز و روزه و حج نداشتند ؟ مگر خلیفه نماز جمعه را برای مردم اقامه نمی کرد ؟ چرا امامان ما در مقابل انها قیام می کردند ؟
امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام در نهج البلاغه به بحث روزه پرداختند در حکمت ۶۰۶ می فرماید خداوند نگهبانی کرده است از بندگانش . چطوری ؟ با نماز و روزه و... خداوند نماز رو گذاشته که من و شما دشمن به ما حمله نکنه . چه دشمنی می خواد حمله کنه ؟ شیطان و نفس اماره . چطوری با تکبر ، نماز ، انسان را خاضع می کنه در مقابل خداوند . میگه فقط تو رو می پرستم ، حرف تو رو گوش می دم ، تو نماز شما سرتون رو می گذارید رو مهر این کارو جلو هیچکس نمی کنید ولی جلو خدا انجام می دهید یعنی دیگه شما محفوظ میشی از اینکه غرور و تکبر بورزی در مقابل خداوند پس خداوند تعدادی نگهبان برای ما گذاشته برای اینکه مورد شبیخون دشمنانمون که نفس اماره و شیطان هست واقع نشویم . فرمود خداوند نگهبانی می کند از بندگانی که اهل ایمان هستند ، باور حقیقی به خدا داره و هر کسی نمازش را میخواند غرورش سر جای خودش است این جز عباد المومنین نیست . زکات هر چیزی هم همون چیزی که خدا بهت داده زکات داده بهت علم داده پس زکاتش منتشر کردنشه . روزه انسان را از وابستگی های مادی دور می کند و اراده را تقویت می کند و سبب تقویت صبر ، خویشتن داری و کنترل نفس می شود . بدن در حالت روزه به جای مصرف انرژی برای هضم غذا، به بازسازی و ترمیم سلول های آسیب دیده می پردازد . کاهش فشار خون، تنظیم قند خون و کاهش التهابات بدن از دیگر فواید پزشکی روزه است و روزه باعث افزایش تمرکز و تقویت حافظه می شود . از نظر روان شناسی، روزه تاثیر مثبتی بر کاهش استرس و افزایش آرامش درونی دارد .
ابو جعفر الثانی علیه السلام : من خطب الیکم فرضیتم دینه وامانته فزوجوه، الا تفعلوه تکن فتنه فی الارض و فساد کبیر.
اگر خواستگاری برایتان آمد که از دیانت و امانت او راضی هستید، به او زن بدهید. و اگر او را رد کنید سبب فتنه و فساد بزرگی خواهد شد.
{ التهذیب، ج 7، ص 369 }
الان کسی میرود خواستگاری به روایت فوق استشهاد میشود که اگر مرد اهل نماز و روزه است جواب مثبت دهید . در صورتی که درک غلط از یک روایت مشهور امام جواد (ع) صورت گرفته است حال آنکه در روایات ملاک دینداری ، امانت داری و وفای به عهد دانسته شده ونه نماز و روزه که اشاره میکنم . طبعا شخص امانت دار در اعضا و جوارح ، چشم چران نیست ، تند زبان نیست ، دست بزن ندارد ...چون در فرهنگ روایات هرچه داریم امانت خداست در دست ما. شخص امین ؛ چون عمراش را امانت میبیند ، تضییع نمیکند و لذا اهل تن پروری و بیکارگی نیست و.... براستی اگر ملاک ما در پذیرش خواستگار غیر از این باشد موجب مفاسد بسیاری از جمله محیط های متنشنج خانه وفرزندان نا متعادل و گاها طلاق میشود که طبعا بهم ریختگی وآشفتگی سلول جامعه ، اجتماع را بیمار خواهد ساخت. نگاه عرف باید اصلاح شود و ملاک دینداری را نماز و روزه و مسجد به تنهایی نداند بلکه اینها آمده تا انسان امین و صادق شود .
امام صادق (ع) :لا تغتروا بصلاتهم و لا بصیامهم، فان الرجل ربما لهج بالصلاه و الصوم حتی لو ترکه استوحش ، و لکن اختبروهم عند صدق الحدیث و اداء الامانه؛
امام صادق علیه السلام می فرماید : فریب نماز و روزه مردم را نخورید، زیرا آدمی گاه چنان به نماز و روزه خو می کند که اگر آنها را ترک گوید، احساس ترس می کند، بلکه آنها را به راستگویی و امانتداری بیازمایید.
ملا محسن فیض کاشانی ، عالم و مفسر بزرگ شیعه است که چهارصد سال پیش می زیست و صاحب کتاب های فراوان ، از جمله«الوافی» است . او داماد ملاصدرا ، فیلسوف مشهور است. فیض کاشانی اعتقاد داشت که فقه ، بسیار آسان و کم حجم است و نباید بدین صورت گسترش می یافت . در معتصم الشیعه، مقدمه و نیز الوافی، مقدمه اول بیان میکند که با "تقلید" مخالف است و معتقد بود فقه آنقدر کم حجم است که هر فرد می تواند و باید فقیه خود باشد . به عبارت دیگر وی معتقد به "تعمیم فقاهت" به تمام افراد جامعه بود. مثلا در کتاب "مفاتیح الشرایع ، مفتاح ۲۵۴ و ۲۶۰ گفتند خمس بر درآمد و ارباح مکاسب ، بخشیده شده است و لزومی به پرداخت آن نیست . یا مثلا در مفتاح ۵۴ می گوید نیت در عبادات چون نماز و روزه و حج نیازی نیست بر زبان و دل جاری شود و همین که اراده ی شخص به انجام فعل عبادی تعلق گرفت، به معنای نیت است . یا در مفتاح ۴۶۵ می فرماید که غناء فی نفسه حرام نیست . مقدس اردبیلی ، محقق سبزواری و برخی فقیهان پس از او نیز چنین دیدگاهی داشتند حتی آیت الله صانعی از معاصران هم متمایل به این شیوه بودند . اگر در ماه مبارک رمضان به واسطه روزه گرفتن بیمار میشوید ، تکلیف روزه از شما ساقط می شود، اما در صورتی که تا ماه رمضان بعد امکان به جا آوردن قضا در روزهای کوتاه سال برایتان باشد، می باید روزهای نگرفته را قضا کنید و کفاره ای هم بر گردن شما نیست . مهمترین اموری که انجام آنها عمدا روزه را باطل میکند عبارتند از خوردن و آشامیدن ، آمیزش جنسی و استمنا . سر زیر آب به احتیاط واجب روزه را باطل می کند . زیر آب رفتن با لباس غواصی که آب مستقیما به سر و بدن نمی رسد مبطل روزه نیست . روزه بر کودکان واجب نیست و در مواردی حتی جایز نیست . یکی از شرایط وجوب روزه بلوغ جنسی قاعدگی در دختران و احتالم در پسران است . بلوغ جنسی سن مشخصی ندارد و به عوامل مختلفی بستگی دارد. شرط دوم وجوب روزه توان بدنی نوجوان است. روزه بر نوجوان تازه بالغی که توان بدنی کافی برای تحمل تشنگی و گرسنگی ندارد واجب نیست. مهمتر از روزه گرفتن تربیت دینی نوجوان و آماده ساختن او برای رعایت آداب مسلمانی است . اگر پدر و مادر احراز کردند که روزه گرفتن بر نوجوان تازه بالغ حرجی است و باعث مشقت شدید می شود مجاز نیستند فرزند خود را مجبور به روزه گرفتن کنند . کسی که به دلیل بیماری به تجویز پزشک میباید در طول روز چندین نوبت آب یا دیگر مایعات بنوشد ، مجاز به گرفتن روزه نیست . روزه ظاهر و باطنی دارد . مبطالت روزه نیز بر دو قسم است ، مبطالت ظاهری و باطنی . مبطالت ظاهری در کتب فقهی مندرج است از قبیل خوردن و آشامیدن و امور جنسی. مبطالت باطنی در کتب اخالقی و عرفانی با عنوان اسرار روزه مندرج است. نقض موازین اخلاقی مبطل روزه باطنی است. مراد از نقض موازین اخالقی ارتکاب گناه است از قبیل خیانت در امانت، دروغ، غیبت، تهمت و افترا و بهتان، دزدی مادی و معنوی، و حرامخواری. روزه باطنی مراتبی دارد . به میزان پرهیز از محرمات و رعایت موازین اخالقی و پاس داشتن حق الناس و حق اهلل با تقدم حق االناس بر حق اهلل مرتبه روزه باطنی باالتر می رود . سالکان طریق حق به روزه ظاهری اکتفا نمی کنند ودر ارتقای مراتب روزه باطنی کوشا هستند. روزه ظاهری و باطنی از اسباب تهذیب نفس و پاکی جسم و جان است. کسی که به اسرار روزه و ابعاد باطنی آن بی توجه است بهره اش از روز گرسنگی و تشنگی و نهایتا رفع تکلیف است، نه ثواب و ارتقای تقوی و منزلت انسانی. تشرف به ساحت باطنی روزه متوقف بر رعایت احکام ظاهری آن است . در مورد کفاره اگر فردی عمدا و بدون عذر شرعی روزه خود را بشکند ، کفاره بر او واجب می شود که شامل دو ماه روزه گرفتن یا اطعام ۶۰ فقیر است . اما اگر فردی به دلیل عذر شرعی روزه نگیرد ، فقط قضا دارد و کفاره واجب نیست ، مگر در مواردی که بدون عذر موجه تاخیر در قضای روزه کند و کفاره را می توان مستقیما به فقیری داد و نیازی به دادن آن به فقیه یا مرجع تقلید نیست . در برخی روایات هم آمده که امام زمان (عج) برای شیعیان تخفیف هایی قائل شده و کفاره را از آنها برداشته است . پس اگر کسی عذر شرعی داشته باشد (مثلا بیمار باشد) و در ملاعام غذا بخورد ، از نظر شرعی مرتکب گناه نشده است اما بهتر است رعایت حال دیگران را هم بکند که این را عقل و وجدان انسانیت با کمال میل پذیراست . اگر کسی در خفا روزه خواری کند ، تنها گناهکار است و مجازاتی دنیوی برای او مقرر نشده است و یگ گناهی است بین خود بنده با خدایش و هیچ کس حق تعزیر بر او را ندارد . مگر عصیان خلق نسبت به خالق را در هر واجب و حرام ، حکومت مجاز است با جبر از بین ببرد ؟! اگر بله این هم خلاف ضرورت فقه است و هم خلاف آیات قران . در اسلام تنها بر تعداد محدوی از محرمات نظیر زنا و لواط است که حد قرار داده شده والا پیامبر و وصی اش هیچگا بر محرمات دیگری که اتفاقا آثار سوءاجتماعی فراوان داشت نه حدی جاری نمودند و نه تعزیر، نظیر دروغ، غیبت،... عموم گناهان را خدا در آخرت جزا خواهد داد و عقوبت دنیوی ندارند . در آیات متعدد قرانی بر عدم اجازه جبر مردم به انجام واجب و ترک محرمات تاکید شده که به دو نمونه اشاره می کنم.
انا انزلنا علیک الکتاب للناس بالحق ۖ فمن اهتدی فلنفسه ۖ ومن ضل فانما یضل علیها ۖ وما انت علیهم بوکیل
ما این کتاب (آسمانی) را برای مردم بحق بر تو نازل کردیم؛ هر کس هدایت را پذیرد به نفع خود اوست؛ و هر کس گمراهی را برگزیند، تنها به زیان خود گمراه می گردد؛ و تو مامور اجبار آنها به هدایت نیستی.
{ ۴۱زمر }
« نحن اعلم بما یقولون ۖ وما انت علیهم بجبار ۖ فذکر بالقرآن من یخاف وعید»(۵۰ق)
ما به آنچه آنها می گویند آگاهتریم، و تو مامور به اجبار آنها (به ایمان) نیستی؛ پس بوسیله قرآن، کسانی را که از عذاب من می ترسند متذکر ساز وظیفه تو همین است
به نظر بنده مهدی سلمانی به عنوان یک دین پژوه در قرآن کریم در مورد واجب بودن حجاب و نماز و روزه آیه داریم اما در مورد این که ما می توانیم این واجب را بر دیگران به صورت اجبار حمل و تحمیل کنیم چیزی دیده نمی شود درست مثل نماز که می فرماید اقم الصلاه نماز را به پادار اما هیچ جا نگفته که اگر کسی نماز نمی خواند او را اجبار به این کار بکنید حتی فرزند خودمان را مجاز نیستیم اجبار به نماز کنیم که ستون دین است . زیان رساندن به بدن در دین اسلام "حرام" است با هر وسیله ای که باشد. "کل مضر حرام . تا آنجا که در انجام واجباتی مثل نماز و روزه اگر فقط "احتمال" آسیب وجود داشته باشد، آن واجب "حرام" می شود. یک اصل کلی هم برای فقها مطرح است که هر چیزی که محرز بشود که برای جسم انسان مضر است - ولو هیچ دلیلی از قرآن و سنت نداشته باشد - قطعا حرام است. در کنار حرام بودن آسیب زدن به بدن خود ، زیان رساندن به جسم دیگران هم حرام و مشمول قصاص یا پرداخت دیه خواهد بود. پس حفظ بدن "واجب" است یعنی "قانون موکد اسلام" است. طبق گزارش خبرگزاری تسنیم سالانه ۸ میلیون نفر بر اثر استعمال دخانیات جان خود را از دست می دهند. که ۷ میلیون نفر مستقیما مصرف کننده هستند و ۱ میلیون نفر هم صرفا در معرض دود دخانیات قرار گرفته اند. حال به این مسئله بنگریم اگر تاکید دلواپسان بر واجب بودن حجاب است که حفظ بدن هم واجب است. اگر تاکیدشان به بعد اجتماعی آن است و ضرر و زیانش برای سایرین که آمار کشتار سیگار چند میلیون نفر و بی حجابی صفر است . اگر تاکیدشان بر قانون است و رعایت آن ، که رعایت قانون اسلام ارجح بر هر قانون دیگری ست . هیچ گناهکاری گناه دیگری را بر دوش نمی کشد . «تعزیر امر مباح»؛ قانونگذار دراین قانون امر مباح را تعزیر کرده. اینکه یک مردی الان آستینش را بالا بیاورد طوری که کتفش دیده شود ،حرام است ؟ طبق این قانون حجاب و عفاف از سال آینده در مناسک حج باید پلیس در فرودگاه بایستد مردان حاجی که پیاده می شوند را مجازات کند . اما نکته مهم و کلیدی آخر این است که بعضی از دوستان میگویند روزه خواری گناه کبیره است و طبق قانون جرم است اما من مهدی سلمانی به عنوان یک حقوق خوان به شما عرض میکنم در قانون مجازات اسلامی هیچ ماده خاصی برای افرادی که در ماه مبارک رمضان مرتکب روزه خواری می شوند ، وجود ندارد پس روزه خواری جرم نیست . کسانی که تلاش میکنند برای اقدام به مجازات افراد بکنند ، به ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی استناد میکنند . غافل از اینکه در ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی موضوع تظاهر به فعل حرام وجود دارد ، نه روزه خواری . استناد به این ماده اشتباه است . در ماده 638 ق.م.ا. آمده است: «هرکس علنا در انظار و اماکن عمومی و معابر تظاهر به عمل حرامی نماید علاوه بر کیفر عمل، به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا 74 ضربه شلاق محکوم می گردد و در صورتی که مرتکب عملی شود که نفس آن عمل دارای کیفر نمی باشد، ولی عفت عمومی را جریحه دار نماید، فقط به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد.» توجه کنید که بین ظاهر شدن و تظاهر پیدا کردن تفاوت اساسی وجود دارد ، در تظاهر نوعی تعمد به دیده شدن وجود دارد یعنی شخص میخواهد که سایرین ببینید که او روزه خواری میکند پس اگر کسی در گوشه ای دارد غذا میخورد یا سیگار میکشد یا آب می نوشد یا آدامس می جود و امثالهم چنین شخصی تظاهر به روزه خواری نکرده است در صورتی که این شخص در حال خوردن در مکان عمومی ست پس فرق است بین تظاهر کردن با ظاهر شدن . و بین فقها اختلاف نظر بسیار در مورد این ماده قانونی وجود دارد که برخی از فقها این ماده را از دیدگاه فقهی نقد کردند . نکته بعدی این است که این ماده می گوید تظاهر به عمل حرام یعنی آن خوردنی برای شخص باید حرام باشد بنابراین شخص ممکن است مسافر باشد و یا مریض باشد و یا عذر شرعی داشته باشد و یا اعتقاد نداشته باشد و یا هر امر دیگری نمیتوانید بگویید چنین شخصی تظاهر به عمل حرام کرده است پس روزه خواری جرم نیست . تظاهر به عمل حرام جرم است .
در مورد آمپول زدن که یا روزه را باطل میکند یا خیر ببینید آقایان سیستانی وحید صافی نوری تبریزی گلپایگانی خوئی تزریق سرو و آمپول در حال روزه را می گویند مطلقا اشکالی ندارد . آقایان خمینی زنجانی می گویند بنا بر احتیاط واجب فقط آنهایی که غذایی باشد باطل کننده است بقیه اشکالی ندارد . آقای مکارم می گوید فقط آنهایی که داخل رگ تزریق میشود باطل کننده است . رهبری هم میگوید بنا بر احتیاط واجب فقط آنهایی که غذایی هستند یا داخل رگ تزریق میشوند باطل کننده هستند و آقایان بهجت فاضل هم میگویند فقط اگر غذایی باشد باطل کننده است . چون در بحث تقلید ، اعلمیت شرط نیست و می شود در موضوع خاصی از فرد دیگری تقلید کرد . یک باور غلطی وجود دارد که بوی ادکلن و عطر روزه را باطل میکند ، در صورتی که اصلا چنین چیزی وجود ندارد . بنده مهدی سلمانی به عنوان یک دین پژوه به شما عرض میکنم که استعمال بوی خوش مثل عطر و ادکلن برای روزه دار مستحبه و ثواب روزه رو بیشتر میکنه اکثر مردم فکر می کنند استعمال بوی خوش باطل کننده روزه است در حالی که این یک باور غلطه . اونی که گفتند مکروهه بو کشیدن گل طبیعی هست و اونم کراهتش بخاطر بوی خوش گل نیست چون حتی اگه شما یک گل بد بو رو هم در حال روزه بو کنید مکروهه یعنی از ثواب روزه کم میشه . در مورد اسپند هم چنین تصوراتی هست معمولا کسی دود غلیظ اسپند رو استنشاق نمی کند و هر دود غلیظی میتواند مضر باشد اون دود معمولی که موقع اسپند دود کردن استنشاق میکنیم باطل کننده روزه نیست اما اگه دود غلیظ باشه که واقعا دود غلیظ از گلو پایین بره حکمش مثل سیگار و قلیونه و روزه را باطل می کند اونم تازه اگر عمدا باشه در غیر اینصورت باطل نمی شود . اینکه میگویند بوی عطر زن رو نباید نامحرم حس کنه و زن کار حرامی انجام داده اگه بوی ادکلنش رو نامحرم استشمام کند ، هیچ دلیل منطقی و فقهی ندارد . استفاده از عطر و ادکلن برای خانوم ها هیچ اشکالی ندارد حالا اگر در جایی فردی ، آن بوی عطر و ادکلن به دماغش خورد و تحریک شد آن آقا مریض است باید محض رضای خدا یک نوبت از دکتر متخصص روانپزشک براش بگیرند و پیش متخصص برود شاید خوب بشود اگرم خوب نشد براش دعا کنید شاید خدا شفاش بده در نتیجه نمی شود یک بیمار را قربانی افراد سالم جامعه کنیم . حالا اگر زنی که روزه باشد و همسرش از او رابطه بخواهد روزه اش به چه شکلی است ؟ من موردی بیان میکنم به صورت کاملا واضح آنهم این است که :
۱ ) اولا همسر باید بفهمد که اینجور وقتها نباید رابطه بخواد و بگذارد بعد از افطار که روزه نیست .
۲ ) دوما شوهر حق ندارد وقتی زن روزه است او را مجبور به رابطه کند و زن نباید از شوهر اطاعت کند
۳ ) اگه مرد زنش را به زور مجبور به رابطه کنه مثل اینکه کتکش بزند و یا تهدیدش کند و زن به خاطر زندگیش چاره ای جز اطاعت نداشته باشد آن زمان رابطه برای زن اشکالی ندارد هر چند در بین کار لذت ببرد و خوشش بیاد گناهی مرتکب نشده است فقط روزه اون روز زن باطل میشود و کفاره هم ندارد فقط همون یک روز رو بعدا قضا می کند اما شوهر که بانی این کار بوده است باید کفاره خودش و زنش را با هم بدهد یعنی باید یا ۱۲۰ روز روزه بگیرد یا ۱۲۰ مسکین رو اطعام کند .
در کل فارغ از اینکه روزه می گیرید یا نه ، رمضان بهترین فرصت برای آغاز کارهایی هست که همیشه از ترس شروعش ، عقبش انداختید . شروع یا ترک یه عادت ، یک کتاب ، آموختن یه مهارت ، تغییر در یک رفتار و ... در این ماه به واسطه رحمت عام الهی ، انسان ، توفیق بیشتری داره . انگار از محیط ، انرژی مثبت بیشتری صادر می شه و زمان و اوقات ، پر برکت میشوند . حالا هرچه این توفیق را بیشتر جذب کنید که مشمول رحمت خاص این ماه هم بشوید که عالی است . ماه خوبی داشته باشید
در این ماه مبارک رمضان برای همه ی دوستان آرزوی طاعات و عبادات را دارم و امیدوارم ظابطان با تفسیر اشتباه از این ماده از قانون مجازات اسلامی این ضیافت الهی را در کام سایرین تلخ نکنند .
در پناه حق