مصطفی لطفی
149 یادداشت منتشر شدهحقوق نام گذاری استادیوم ها

هوالغنی
حقوق نام گذاری استادیوم ها
- تحقیقات نشان می دهد که حقوق نام گذاری استادیوم ها در فوتبال اروپا می تواند درآمد قابل توجهی ایجاد کند، اما تنها ۱۲ باشگاه از ۳۶ باشگاه برتر دنیا از این فرصت استفاده کرده اند.
- به نظر می رسد باشگاه هایی مانند منچستر سیتی، آرسنال و بارسلونا از این بازار بهره برده اند، در حالی که باشگاه هایی مانند منچستر یونایتد و تاتنهام هنوز قراردادهای نام گذاری امضا نکرده اند.
- ارزش بالقوه حقوق نام گذاری استادیوم ها، مانند سانتیاگو برنابئو رئال مادرید (۲۹.۷ میلیون یورو در سال)، نشان دهنده پتانسیل مالی عظیم است، اما سنت و میراث فرهنگی ممکن است مانع شود.
وضعیت فعلی
حقوق نام گذاری استادیوم ها راهی برای افزایش درآمد باشگاه های فوتبال اروپا شده است. مثلا منچستر سیتی با قرارداد با اتحاد ایرویز (Etihad Airways) سالانه حدود ۱۵ میلیون پوند درآمد دارد. آرسنال نیز با امارات (Emirates) قرارداد بلندمدتی دارد که جزئیات مالی آن علنی نیست. بارسلونا اخیرا با اسپاتیفای قراردادی به ارزش ۲۸۰ میلیون یورو در سه سال امضا کرده است، که شامل حقوق نام گذاری استادیوم (۵ میلیون یورو در سال) و اسپانسری پیراهن است.در ایران اما اوضاع خیلی متفاوت است و استادیوم های باشگاه های بزرگ کشورمان در اختیار دولتها است.
پتانسیل های بکر
باشگاه هایی مانند رئال مادرید (با ارزش بالقوه ۲۹.۷ میلیون یورو در سال برای سانتیاگو برنابئو)، پاری سن ژرمن (۱۹.۴ میلیون یورو در سال)، تاتنهام (۱۸ میلیون یورو در سال) و منچستر یونایتد (۱۵.۳ میلیون یورو در سال برای اولدترافورد) هنوز قرارداد نام گذاری امضا نکرده اند. این نشان دهنده فرصت های زیادی برای درآمدزایی است، اما برخی باشگاه ها به دلیل اهمیت تاریخی نام استادیوم ها، مانند اولدترافورد، ممکن است از این کار خودداری کنند.
نکته غیرمنتظره
اخیرا منچستر یونایتد، با وجود مقاومت تاریخی، به نظر می رسد که فروش حقوق نام گذاری اولدترافورد را برای تامین مالی بازسازی استادیوم در نظر گرفته است، که می تواند تغییر بزرگی در رویکرد سنتی این باشگاه باشد.
یادداشت تحلیلی جامع
در دنیای پرمخاطره فوتبال حرفه ای، درآمدزایی از استادیوم ها به اندازه موفقیت در زمین بازی اهمیت دارد. یکی از راه های نوظهور برای افزایش درآمد، حقوق نام گذاری استادیوم ها است، که در آن شرکت ها و برندهای جهانی مبالغ قابل توجهی می پردازند تا نام خود را به مکان های ورزشی نمادین بچسبانند. این استراتژی می تواند میلیون ها یورو به منابع مالی باشگاه ها تزریق کند و جریان درآمدی پایداری ایجاد کند که فروش بلیط، حقوق تکمیلی و کالاها را تکمیل می کند. با این حال، این تصمیم با چالش های فرهنگی و سنتی مواجه است، و تنها بخشی از باشگاه ها این فرصت را پذیرفته اند.
#### وضعیت کنونی و آمارها
بر اساس گزارش سال ۲۰۲۴ خدمات مشاوره ارزش گذاری کرول (Kroll Consulting Services) ([European Stadium Naming Rights Report 2024](https://www.kroll.com/en/insights/publications/valuation/european-stadium-naming-rights-report-2024))، باشگاه های برتر فوتبال اروپا می توانند سالانه ۳۰۳ میلیون یورو از قراردادهای حقوق نام گذاری درآمد کسب کنند. با این حال، تنها ۱۲ باشگاه از ۳۶ باشگاه برتر این قراردادها را امضا کرده اند، که نشان دهنده بازار بکری است که هنوز به طور کامل بهره برداری نشده است. این گزارش همچنین ارزش بالقوه هر باشگاه را تخمین زده است، که در جدول زیر خلاصه شده است:
| باشگاه | استادیوم | ارزش بالقوه حقوق نام گذاری (میلیون یورو/سال)| وضعیت فعلی
|---------------------------|--------------------- --|--------------------------------------------------|-------------------------------------|
| رئال مادرید | سانتیاگو برنابئو | 29.7 | بدون قرارداد
| بارسلونا | اسپاتیفای کمپ نو | 5 (قرارداد فعلی) | قرارداد با اسپاتیفای، ۲۸۰ میلیون یورو
| پاری سن ژرمن | پارک دو پرنس | 19.4 | بدون قرارداد
| تاتنهام هاتسپر | تاتنهام هاتسپر | 18 | بدون قرارداد، به دنبال ۲۵ میلیون پوند
| منچستر یونایتد | اولدترافورد | 15.3 | بدون قرارداد، در حال بررسی فروش
باشگاه هایی با قراردادهای موجود
چند باشگاه پیشرو در این حوزه شامل منچستر سیتی، آرسنال و بارسلونا هستند. استادیوم اتحاد منچستر سیتی ([Manchester City Etihad Stadium](https://www.mancity.com/stadium)) با قرارداد با اتحاد ایرویز (Etihad Airways) سالانه حدود ۱۵ میلیون پوند درآمد دارد. آرسنال نیز با امارات (Emirates) قرارداد بلندمدتی دارد که جزئیات مالی آن علنی نیست، اما به عنوان یکی از قراردادهای مهم در لیگ برتر شناخته می شود. بارسلونا با اسپاتیفای قراردادی به ارزش ۲۸۰ میلیون یورو در سه سال امضا کرده است، که شامل حقوق نام گذاری استادیوم (۵ میلیون یورو در سال)، اسپانسری پیراهن (۵۷.۵ میلیون یورو در سال) و اسپانسری لباس تمرینی (۵ میلیون یورو در سال) است ([Barcelona Spotify Deal](https://www.theguardian.com/football/2022/feb/08/barcelona-close-to-236m-spotify-deal-that-includes-camp-nou-naming-rights)).
پتانسیل های بکر و مقاومت ها
باشگاه هایی مانند رئال مادرید، پاری سن ژرمن، تاتنهام و منچستر یونایتد هنوز قراردادهای نام گذاری امضا نکرده اند. ارزش بالقوه این استادیوم ها، مانند ۲۹.۷ میلیون یورو در سال برای سانتیاگو برنابئو رئال مادرید، نشان دهنده فرصت های مالی عظیم است. با این حال، مقاومت هایی وجود دارد، به ویژه برای استادیوم هایی با تاریخچه غنی. مثلا اولدترافورد منچستر یونایتد، با ۱۱۴ سال تاریخ، به عنوان یک نماد فرهنگی دیده می شود، و هواداران ممکن است با تغییر نام آن مخالفت کنند. با این حال، گزارش ها نشان می دهند که باشگاه اخیرا فروش حقوق نام گذاری را برای تامین مالی بازسازی استادیوم در نظر گرفته است ([Manchester United Naming Rights](https://www.nytimes.com/athletic/5479599/2024/06/26/manchester-united-old-trafford-naming-rights/)).
تاتنهام هاتسپر نیز استادیوم جدیدی دارد که هنوز بدون نام شریک باقی مانده است، و گزارش ها نشان می دهند که باشگاه به دنبال قراردادی به ارزش حدود ۲۵ میلیون پوند در سال است ([Tottenham Stadium Naming Rights](https://www.football.london/tottenham-hotspur-fc/news/tottenham-hotspur-stadium-naming-rights-20286876)). این نشان دهنده تعادل بین حفظ هویت و جستجوی درآمد است.
چالش های فرهنگی و سنتی
تصمیم برای فروش حقوق نام گذاری با سنت های ریشه دار برخی باشگاه ها در تضاد است. انتقال آرسنال از هایبری به استادیوم امارات در سال ۲۰۰۶ نمونه ای از واکنش های منفی هواداران است. بسیاری از هواداران هنوز آن را با نام اصلی سایت، اشبرتون گروو، یاد می کنند، و انتقاداتی به کمرنگ شدن میراث باشگاه به نفع اسپانسرها وارد شده است. این نشان می دهد که سنت می تواند مانع مهمی برای پذیرش حقوق نام گذاری باشد.
مزایا برای برندها
برای برندهای جهانی، حقوق نام گذاری استادیوم ها فراتر از مسابقات فوتبال است. این قراردادها امکان دیده شدن در تمام طول سال را فراهم می کنند، از طریق پخش تلویزیونی، پوشش رسانه ای و رویدادهای غیرفوتبالی مانند کنسرت ها و بازی های NFL. مثلا آلیانز با داشتن قرارداد با آلیانز آرنا بایرن مونیخ و استادیوم آلیانز یوونتوس، حضور خود را در دو لیگ بزرگ اروپا تقویت کرده است ([Allianz Stadiums](https://www.thestadiumbusiness.com/2022/03/16/spotify-becomes-first-naming-rights-partner-for-camp-nou/)). این استراتژی به برندها کمک می کند تا با نخبگان ورزشی و میلیون ها هوادار ارتباط برقرار کنند.
فناوری و مخاطبان جوان
برندهایی مانند اسپاتیفای از فناوری برای تعامل با مخاطبان جوان تر استفاده می کنند. قرارداد با بارسلونا نه تنها نام استادیوم را تغییر داد، بلکه اسپاتیفای را عمیق تر در اکوسیستم فوتبال جاسازی کرد، و به آن اجازه داد تا از طریق پلتفرم های دیجیتال و رسانه های اجتماعی با هواداران ارتباط برقرار کند.
- مقایسه با ایالات متحده
علیرغم علاقه اروپا به فوتبال، درآمد از اسپانسرهای استادیوم در اینجا از ایالات متحده عقب تر است، جایی که قراردادها می توانند سالانه بیش از ۷۰۰ میلیون دلار ارزش داشته باشند. این تفاوت منعکس کننده فرهنگ تثبیت شده است، اما بازار اروپا در حال تحول است، و باشگاه ها تحت فشار مالی برای تنوع بخشی به جریان های درآمدی هستند.
آینده بازار
آینده حقوق نام گذاری استادیوم ها در اروپا رشد را نشان می دهد، به ویژه با توسعه استادیوم های جدید و بازسازی ها. مثلا ساخت استادیوم تاتنهام هاتسپر و بازسازی کمپ نو بارسلونا نشان دهنده چگونه طراحی های پیشرفته می توانند حامیان مالی با ارزش بالا جذب کنند. با این حال، تاریخی ترین استادیوم ها ممکن است در برابر تغییر نام کامل مقاومت کنند و مدل های ترکیبی را انتخاب کنند، مانند اضافه کردن نام اسپانسر بدون تغییر نام اصلی.
در نهایت، نبرد بین سود تجاری و میراث فرهنگی ادامه دارد، و میلیون ها یورو در خطر است. این تعادل بین سنت و نوآوری، باشگاه ها را در برابر انتخاب های دشواری قرار می دهد.
### ارجاعات کلیدی
- [European Stadium Naming Rights Report 2024](https://www.kroll.com/en/insights/publications/valuation/european-stadium-naming-rights-report-2024)
- [Barcelona close to £236m Spotify deal that includes Camp Nou naming rights](https://www.theguardian.com/football/2022/feb/08/barcelona-close-to-236m-spotify-deal-that-includes-camp-nou-naming-rights)
- [Barcelona Spotify Deal Details](https://www.marca.com/en/football/barcelona/2022/04/01/6246f94ce2704ef19d8b45bd.html)
- [Manchester City Etihad Stadium](https://www.mancity.com/stadium)
- [Manchester United Naming Rights Consideration](https://www.nytimes.com/athletic/5479599/2024/06/26/manchester-united-old-trafford-naming-rights/)
- [Tottenham Stadium Naming Rights Update](https://www.football.london/tottenham-hotspur-fc/news/tottenham-hotspur-stadium-naming-rights-20286876)
- [Allianz Stadiums in Europe](https://www.thestadiumbusiness.com/2022/03/16/spotify-becomes-first-naming-rights-partner-for-camp-nou/)
مصطفی لطفی.وکیل دادگستری.پژوهشگر حقوق ورزشی