سعید کیوان پور:شیرانی بیدآبادی
361386 : Researcher ID نویسنده و پژوهشگر مبانی جرم شناسی و روانشناسی اجتماعی Author and resear
194 یادداشت منتشر شدهاینترنت ؟ انتقام گیری بر روی خط اینترنت؟

انتقام گیری روی خط اینترنت ؟
بررسی سه کارشناس در وقوع یک جرم از انتقامهای عشقی و مشابه آن !
انتقامهای عشقی همواره بخش مهمی از اخبار حوادث را به خود اختصاص می دهند .
جواب رد شنیدن می تواند برخی خواستگاران را تاحد جنون عصبانی و ناراحت کند . این انتقام جویی گاهی به اسیدپاشی یا قتل منتهی می شود و گاهی هم مدرن تر است و ممکن است جرمی اینترنتی باشد ، نظیر اتفاقی که چندی پیش در یکی از شهرهای کشور رخ داده است .
پسری که خواستگار پروپاقرص دختری بود از اینکه جواب رد شنید و از ازدواج ناامید شد ، به فکر انتقام افتاد . او عکسهای دختر جوان را همراه مشخصات وی در سایت های مستهجن گذاشت و بعد آنها را به نشانی خانه شان پست کرد .
خانواده دختر ، اما ساکت ننشستند و از این خواستگار شکایت کردند . پلیس نیز با حکم قضایی او را دستگیر کرد .
در طی این پرونده ، ۳ کارشناس به برسی این جرم و موارد مشابه آن پرداخته اند .
□دکتر علی رضا کیهان نیا ، روانشناس :
دختر خانم ها با سیاست جواب رد بدهند ؟
چرا باید مردی به خاطر اینکه یک دختر به او جواب رد می دهد ، دست به چنین کاری بزند !؟ بدون شک چنین فردی اعتماد به نفس یا به اصطلاح عزت نفس ندارد . کسی که چنین بی منطق و به دور از اخلاق انسانی انتقام میگیرد ، خودباوری ندارد و در واقع احترامی برای خودش قائل نیست . این پسر به دلیل این که عزت نفس و اعتماد به نفس نداشته در برابر نه گفتن دختر، این واکنش عجولانه و غیر انسانی را از خود نشان داده است . در مورد این که چرا این پسر چنین کار زشتی کرده می توان تحلیل های بسیاری کرد . اما این را هم باید برسی کنیم که نحوه ی نه گفتن دختر خانم به چه صورتی بوده است . مطرح کردن این مسئله به هیچ عنوان به معنی تائید این عمل نیست بلکه می خواهیم برسی کنیم که دختر خانمها به چه شیوه ای می توانند خود را از واکنش های خشونت بار خواستگارشان بعد از شنیدن جواب رد در امان نگه دارند ، خشونت هایی که گاهی به صورت اسیدپاشی و قتل و گاهی هم به این شیوه بروز می کنند ، به همین خاطر بر شیوه درست جواب رد دادن دختر خانمها تاکید می کنم .
اگر مردی که اعتماد به نفس ندارد و از عزت نفس بی بهره است ، احساس کند که جواب نه دختر مورد علاقه اش به خاطر مرد دیگری بوده ، نسبت به دختر احساس تنفر پیدا می کند و بخش حیوانی و ناسالم درونش بیدار می شود و به دنبال آن دست به عملیات تخریبی و کارهای نادرستی می زند که می تواند انواع خشونت ها و جرائم ناموسی این چنینی را شامل شود . اگر مرد احساس کند دختر خانم او را نمی خواهد و جواب نه وی به خاطر ناتوانی و ضعف فرد بوده باز هم به هم می ریزد و تعادل روانی خود را از دست می دهد و دست به انتقام جویی های بی منطق می زند . اگر دختر خانم به مرد بگوید به این دلیل او را نپذیرفته که خواستگار بهتری دارد و کس دیگری را ترجیح می دهد بازهم از کوره در میرود و ممکن است دست به هر کاری بزند . توجه داشته باشید که حالت اول و سوم با هم متفاوت هستند ، در حالت اول دختر خانم صحبت از عشق می کند و می گوید کس دیگری را دوست دارد. در حالت سوم می گوید که خواستگار بهتری دارد اگرچه عشق در میان نیست . در هر دو حالت خواستگار دچار خشم می شود و احساس ضعف و ناتوانی می کند .
○توصیه ما به دختران این است که سنجیده جواب نه بگویند . مثلا بگویند تو پسر خوب و مناسبی هستی و من به تو علاقه دارم اما پدر و مادر من مخالف هستند و من باید از آنها اطاعت کنم ، نمی توانم رو در روی آنها بایستم . یا مثلا میتواند بگوید که من قصد ازدواج ندارم ، به مادرم وابستگی شدید دارم و نمی خواهم ازدواج کنم یا می خواهم درس بخوانم و روی پای خودم بایستم .
بهتر است دخترخانمها خیلی زود و در همان ابتدا موضع خود را مشخص کنند و نه بگویند ، چرا که بیشتر انتقام جویی ها به این دلیل اتفاق افتاده که دختر خانم ابتدا دل پسر را خوش کرده و به لحاظ اقتصادی او را مورد سوءاستفاده قرارداده است و در این شرایط مرد هم احساس می کند گول خورده و با عواطف او بازی شده است .
امان الله قرائی مقدم ، جامعه شناس :
از شکایت صرف نظر نکنید :
□ امان الله قرائی مقدم ، جامعه شناس در گفتگو با تپش از زاویه دیگری به این موضوع نگاه کرده است .
معمولا در چنین مواردی دختران قربانی می شوند یا خانواده آنها از شکایت صرف نظر می کنند ، علت چیست ؟
در یک کلمه میتوان گفت به خاطر حفظ آبرو . معمولا زمانی که زنها مورد خشونت های جنسی قرار میگیرند این مسئله را پنهان می کنند و می کوشند چیزی را نگویند تا مبادا دامن خانواده خود را لکه دار کنند . آنها خشونتی را که بر آنها روا رفته بروز نمی دهند ، چون معتقدند نباید اسرار خانواده خود را بر ملا کنند.
آیا این نشات گرفته از فرهنگ ماست،؟
همین طور است فرهنگ جامعه تائید می کند که زنها هرچه قدر هم مورد توهین و تحقیر و خشونت قرار گرفته اند نباید دم بیاورند مبادا که آبروی خود و خانواده را ببرند. معمولا بر این عقیده اند کسی که مورد خشونت جنسی قرار گرفته مشکل از خودش بوده و این طور فکر می شود که اگر فلان زن نجیب و پاکدامن بود ، خودش را در معرض این خطر قرار نمی داد . مثلا با فلان پسر دوست نمی شد که چنین خطری تهدیدش کند پس حتما خودش مشکلی داشته است .
○به نظر ما کم رنگ شدن معنویات به چنین جرائمی دامن نمی زند ؟
به عقیده من ارزشهای اخلاقی و هنجاری جامعه کمرنگ شده است . زمانی که ارزشهای دینی و اعتقادی کمتر شود ، چنین جرائمی هم اتفاق می افتد. این فرد کار کثیفی انجام داده و آگاهانه و یا نا آگاهانه زندگی دختر را سخت کرده است . به نظر من باید به اشد مجازات محکوم شود.
○به نظر شما در باره این خانواده که موضوع را پنهان نکرده و شکایت کرده چیست .
بسیار بسیار کار درستی انجام داده اند. آفرین بر این خانواده . معمولا خانواده ها از ترس اینکه دخترشان بد نام شود و دیگر نتواند ازدواج کند از خیر ماجرا می گذرند ، اما اولین گام در مجازات این مجرمان این است که خانواده ها شکایت کنند . خوب است کم کم این فرهنگ ایجاد شود که کسی که کار نادرست انجام داده پسر انتقام جویی بوده ، نه دخترخانم . پس نباید از چیزی واهمه داشته باشد و برای حقش بجنگد .
○ به نظر شما چطور می توان این ترس را تعدیل کرد ؟
من توصیه می کنم زمانی که چنین ماجرایی را می شنوند به این فکر کنند که این موضوع می توانست برای دختر و همسر آنها هم اتفاق بیفتد. هر کسی می تواند اسیر این انتقام گیری کور کورانه باشد، نباید فکر کرد که مشکل همواره از دختر است . اگر همه این طور فکر کنند ، این ترس از بدنام شدن هم کم کم از بین خواهد رفت .
□ سرهنگ مهرداد امیدی ، معاون مبارزه با جعل.
ناآگاهی از جرائم اینترنتی ؟
برای جرائم اینترنتی تا چند سال پیش مجازاتی تعریف نشده بود . اما با همه گیر شدن اینترنت، جرائم اینترنتی و رایانه ای هم ایجاد شدند و قانونگذاران به فکر چاره افتادند . به این شکل قانون جرایم اینترنتی نیز تصویب شد.
سرهنگ مهرداد امیدی ، معاون مبارزه با جعل ، کلاهبرداری و جرائم رایانه ای پلیس آگاهی چندی پیش اعلام کرد مدتی است که میزان وقوع جرائم رایانه ای در کشور رو به رشد داشته به نحوی که وقوع این جرائم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل یک و نیم برابر افزایش یافته است.
کارشناسان معتقدند، پیشرفت علم باعث شده است شاهد تخلفات اینترنتی و فناوری اطلاعات باشیم .

احمد ابراهیمی حقوقدان می گوید : به نظر می رسد بعد از آن خلاء اولیه که ناشی از نوظهور بودن جرائم سایبری بود ، اکنون در کشور قوانین کافی و مناسبی در حوزه جرائم رایانه ای داریم و البته برای بخشی از این جرم ها می توان به همان قانون مجازات اسلامی استناد کرد، زیرا برخی مجرمان سایبری عملی را که انجام میدهند ، فلنفسه جدید نیست و فقط شیوه ارتکاب جرم تغییر کرده است و قضات محترم دادگاه ها می توانند با استناد به قوانین موجود حکم صادر کنند .
این حقوقدان اضافه میکند: اگرچه در به روز شدن قوانین امری لازم و ضروری است اما مشکل فقط با این کار حل نمی شود و نمی توان برای رفع معضل فقط از راهکارهای قهری استفاده کرد و صرفا از دستگاه قضایی انتظار داشت . اکنون مشکل اصلی نا آگاهی مردم نسبت به خطراتی است که مجرمان اینترنتی بوجود می آورند . همین ناآگاهی ، سهل انگاری را به دنبال دارد و باعث می شود تبهکاران فرصت لازم را برای ارتکاب بزه به دست بیاورند . مشکل بعدی نداشتن اطلاعات کافی در باره پیگیری حقوقشان است . مردم نمی دانند اگر مورد سوءاستفاده اینترنتی و رایانه ای قرار گرفتند ، چه باید بکنند .
چندی پیش نقل قولی را از یکی مسوولان خواندم که اعلام کرده بود اکثر افرادی که به وسیله اینترنت مورد سوءاستفاده قرار گرفته اند به دلیل نا آگاهی از روند رسیدگی به جرائم اینترنتی در نیروی انتظامی کشور، از شکایت علیه مجرمان منصرف شده اند . این موضوع نشان میدهد اطلاع رسانی در هر دو حوزه پیشگیری کافی نبوده و باید در این زمینه تلاش بیشتری بشود .