مددکاری اجتماعی ویژه کار با افراد و گروه های خاص
*دکتر جواد طلسچی یکتا؛ مددکار اجتماعی و مدیر رسانه تاب آوری ایران
مددکاری اجتماعی به عنوان یکی از رشته های مهم علمی و عملی در عرصه خدمات اجتماعی، نقش بسزایی در بهبود زندگی اقشار مختلف جامعه ایفا می کند.
این رشته به منظور حمایت از افراد و گروه های خاص طراحی شده و توانمندی ها و قابلیت های آنان را در مسیر بهبود کیفیت زندگی تسهیل می کند.
در این مقاله به بررسی مددکاری اجتماعی ویژه کار با افراد و گروه های خاص خواهیم پرداخت و به تفصیل در مورد ابعاد مختلف این رشته، روش ها و چالش های آن سخن خواهیم گفت.
مددکاری اجتماعی به معنای استفاده از دانش و مهارت های علمی به منظور کمک به افراد، خانواده ها و گروه ها در مواجهه با مشکلات اجتماعی و فردی تعریف می شود.
مددکاران اجتماعی با بررسی نیازهای خاص افراد، تلاش می کنند تا با استفاده از منابع موجود در جامعه، بهترین راه حل ها را ارائه دهند.
این حرفه به مدیران اجتماعی اجازه می دهد تا بر روی مشکلات عمیق تری که ممکن است بر سلامتی و حقوق بشر تاثیر بگذارد، تمرکز کنند.

گروه های خاص شامل اقشاری از جامعه است که به دلیل ویژگی ها، مشکلات یا چالش های خاصی که دارند، به توجه و حمایت بیشتری نیاز دارند. این افراد شامل:
- کودکان و نوجوانان در معرض خطر: این گروه نیاز به حمایت ویژه دارند تا از آسیب های اجتماعی و اقتصادی محافظت شوند.
- زنان مبتلا به خشونت: کمک به زنان آسیب دیده از خشونت خانگی و اجتماعی نیاز به روش های خاص دارد.
- افراد دارای معلولیت: مشارکت این افراد در جامعه و رسیدن به استقلال نیازمند منابع و خدمات خاص است.
- سالمندان: این گروه به حمایت های اجتماعی به منظور ارتقاء کیفیت زندگی و حفظ استقلال بیشتری نیاز دارند.
- اقلیت های قومی و مذهبی: این افراد ممکن است با تبعیض و نابرابری مواجه شوند و نیاز به حمایت برای حقوق خود دارند.
مددکاری اجتماعی با افراد و گروه های خاص نقد و بررسی می شود و انواع مختلفی از روش ها و تکنیک ها برای کمک به آنها وجود دارد:
- مشاوره فردی و گروهی: مددکاران اجتماعی می توانند با استفاده از مشاوره فردی و گروهی به افراد کمک کنند تا حل مساله های خود را بهبود بخشند.
- آموزش و توانمندسازی: آموزش مهارت های لازم برای خودکفایی و تقویت توانمندی های افراد از طریق کارگاه ها و برنامه های آموزشی انجام می شود.
- حمایت قانونی: مددکاران اجتماعی می توانند در مسائل حقوقی و حقوق بشر از افراد و گروه های خاص حمایت کنند.
- برنامه ریزی اجتماعی: ایجاد برنامه ها و سیاست های اجتماعی برای پاسخگویی به نیازهای خاص این گروه ها.
مددکاری اجتماعی با چالش ها و موانع خاصی روبه رو است که بر کارایی آن تاثیرگذار است. برخی از این چالش ها عبارتند از:
- منابع محدود: عدم کافی بودن منابع مالی و انسانی برای حمایت از پروژه ها.
- تنگناهای قانونی: گاهی اوقات قوانین و مقررات به مانع بر سر راه مددکاران اجتماعی تبدیل می شود.
- آگاهی عمومی: نقص در آگاهی جامعه نسبت به خدمات مددکاری اجتماعی و ضرورت کار با گروه های خاص.
مددکاری اجتماعی ویژه کار با افراد و گروه های خاص، نه تنها یک نیاز ضروری در جامعه است، بلکه به عنوان یک زمینه علمی و عملی، اهمیت ویژه ای دارد.
با توجه به چالش ها و موانع موجود، نیاز به حمایت بیشتر از سوی دولت، سازمان ها و جامعه حس می شود.
به کارگیری تجربه و دانش مددکاران اجتماعی می تواند به بهبود کیفیت زندگی گروه های خاص کمک کند و به تحقق عدالت اجتماعی نزدیک تر گردد.
در نهایت، با همکاری بین بخشی و ایجاد سیاست های جامع، می توان به هدف نهایی این حرفه یعنی کمک به افراد نیازمند و آسیب دیده دست یافت.
انتشاریافته در مددکارنیوز