پدیده ایمپاستر در مدیریت منابع انسانی
سندرم ایمپاستر: چالشی پنهان در مدیریت منابع انسانی
🖊 دکتر حسن بودلایی
نشر: گاهنامه مدیر
■سندرم ایمپاستر (Imposter Syndrome) یا "سندرم خودویرانگر"، حالتی روان شناختی است که فرد توانایی ها و موفقیت های خود را کم ارزش می داند و احساس می کند شایسته دستاوردها یا جایگاه خود نیست. این ترس که "دیگران متوجه فریبکاری او شوند"، حتی با وجود شواهد کافی از موفقیت، باعث کاهش اعتمادبه نفس و عملکرد فرد می شود. در حوزه مدیریت منابع انسانی، این سندرم تاثیر عمیقی بر عملکرد فردی، رضایت شغلی و فرهنگ سازمانی دارد.
□دلایل و عوامل موثر در بروز سندرم ایمپاستر:
▪️کمال گرایی: معیارهای غیرواقع بینانه باعث می شود افراد همیشه از عملکرد خود ناراضی باشند.
▪️مقایسه اجتماعی:
مقایسه مداوم با همکاران یا رهبران حس عدم شایستگی را تقویت می کند.
▪️فرهنگ سازمانی: محیط هایی با رقابت ناسالم یا عدم تقدیر از دستاوردها می توانند این سندرم را تقویت کنند.
▪️نقش های تازه: ورود به موقعیت های مدیریتی یا تخصصی جدید، احتمال احساس ناتوانی را افزایش می دهد.
●تاثیرات سندرم ایمپاستر در سازمان ها:
▪️کاهش عملکرد: فشار بیش ازحد به خود برای جبران احساس کم کاری، اغلب به فرسودگی شغلی منجر می شود.
▪️کاهش خلاقیت: ترس از اشتباه و انتقاد مانع ارائه ایده های نوآورانه می شود.
▪️فرهنگ سازمانی ناامن: اگر چندین نفر در یک تیم با این سندرم مواجه باشند، خودانتقادی و ناامنی بر فضای تیم غالب می شود.
▪️فرار از مسئولیت: افراد مبتلا از پذیرش نقش های کلیدی یا ارتقاء شغلی اجتناب می کنند.
○نقش مدیریت منابع انسانی در مقابله با سندرم ایمپاستر:
▪️شناسایی سندرم ایمپاستر:
مدیران منابع انسانی باید علائم این سندرم را بشناسند:
▫️ خودانتقادی بیش ازحد.
▫️ تردید مداوم به توانایی ها.
▫️ اجتناب از فرصت های رشد.
▫️ تلاش و کار بیش ازحد.
▪️ترویج فرهنگ پذیرش و حمایت:
▫️ محیطی حمایتی ایجاد کنید: اشتباهات را به عنوان فرصت یادگیری در نظر بگیرید.
▫️ بر تقدیر تاکید کنید: قدردانی از دستاوردها به تقویت اعتمادبه نفس کمک می کند.
▫️ بازخورد سازنده ارائه دهید: بازخورد مثبت و منفی را به گونه ای بدهید که فرد احساس شکست نکند.
▪️برگزاری کارگاه های مهارتی:
▫️ آموزش خودآگاهی: افزایش خودآگاهی به افراد کمک می کند تا ارزش و توانایی های خود را بشناسند.
▫️ تقویت مهارت های نرم: مهارت هایی مانند مدیریت استرس و اعتماد به نفس را آموزش دهید.
▪️راهنمایی و منتورینگ:
منتورینگ می تواند افراد مستعد سندرم ایمپاستر را در شناسایی توانایی ها و افزایش اعتمادبه نفس یاری دهد.
▪️ایجاد فرصت های رشد تدریجی:
با سپردن مسئولیت های کوچک و قابل مدیریت، به کارکنان کمک کنید تا به تدریج اعتمادبه نفس بیشتری پیدا کنند.
■مطالعات موردی:
• گوگل: این شرکت با برگزاری جلسات گروهی و کارگاه های مدیریت اضطراب به کارکنان در مقابله با سندرم ایمپاستر کمک می کند.
• مایکروسافت: برنامه های آموزشی و توسعه فردی این شرکت، محیطی امن برای پذیرش اشتباهات و ابراز توانایی ها ایجاد کرده است.
□نتیجه گیری: سندرم ایمپاستر یکی از چالش های پنهان اما تاثیرگذار در سازمان ها است که اگر به درستی مدیریت نشود، می تواند مانع رشد فردی و سازمانی شود. مدیریت منابع انسانی می تواند با شناسایی، پیشگیری و ارائه حمایت های لازم، فرهنگ سازمانی مثبتی ایجاد کند که افراد در آن بدون ترس از قضاوت، به موفقیت های بزرگ دست یابند.
●پرسش: آیا شما یا همکارانتان با سندرم ایمپاستر مواجه شده اید؟ چگونه با آن مقابله می کنید؟