مفاهیم پایه: در راستای کفایت تحصیلی

مفاهیم پایه: در راستای کفایت تحصیلی | پایگاه خبری تحلیلی عصر ماه اهواز
https://asrmahahwaz.ir/social/136180

شروع فعالیت پایگاه های سنجش آمادگی تحصیلی دانش آموزان بدو ورود پایه اول ابتدایی سال ۱۴۰۰، رنگ و بوی خاصی داراست، به این علت که امسال با وجود بحران کرونا از سال گذشته و عدم شکل گیری کلاسهای مقطع پیش دبستانی، اکثر خانواده ها با احساس نگرانی به جهت احتمال رخ دادن عقب افتادگی درسی در هدایت تحصیلی به طرف یک اضطرابی پیش بین سوق داده است.
در همین راستا یادگیری مفاهیم پایه به عنوان ابزارهای اساسی فکر و پیش بینی کننده موفقیت تحصیلی دانش آموزان قلمداد می شوند که برای رشد شناختی و زبانی دانش آموزان مهم بوده و به آنها کمک می کنند تا دنیای خود را درک و توصیف کنند(☆). بنابراین اگر هدف اصلی مقطع پیش دبستانی را آموزش مفاهیم پایه و آمادگی بچه ها برای ورود به مدرسه عنوان کنیم، قطعا بیراه نگفته ایم. از طرفی شناخت کم والدین، نگاه غیرتخصصی و ایفای نادرست برنامه های کودک محوری در مقطع پیش دبستانی که از اولویت های اساسی در سطح پیشگیری از مشکلات یادگیری در روند تحول( مشکلات یادگیری غیرکلامی ) هستند و افزون بر آنها، برخوردار نشدن از آموخته های کاربردی و پیش نیازهای یادگیری در یک سال گذشته بالطبع مشکلاتی در روند تحصیل مقطع دبستان ( ناتوانی های یادگیری خاص ) در کوتاه مدت و بلند مدت را می تواند در پی داشته باشد که روی هم رفته توجیه کننده بی قراری ها خانواده و مدرسه هستند .ما در زیر به صورت محدود و در جهت اهمیت مفاهیم پایه در دو بعد خانواده و آموزگاران برای درک هرچه بهتر مسئله و نحوه توجه به آن، به نکاتی اشاره می کنیم.

خانواده ها:
به قول معروف جوهره پیشگیری از نقایص مهم و جدی درسی، آموزش است و این چرخه باطل را با آموزش خانواده ها به دانش آموزان خود و درگیر کردن مطلوب و موثر والدین می توان خلاهای آموزشی را از بین برد و اصلاح کرد.در این دو الی سه ماهی که به آغاز رسمی کلاس ها باقی مانده، خانواده های عزیز با به کارگیری موارد زیر و بهره گیری از مطالب مفید سعی کنند جهت کفایت تحصیلی دانش آموز خود قدم های خوبی برداشته شود.
۱. آموزش مفاهیم سبک و سنگین، کم و زیاد، بلند و کوتاه، چپ و راست، اول و وسط و آخر، بالا و پایین(با استفاده از مثال های ساده و وسایل در دسترس منزل)
۲. مبحث تفاوت ها و شباهت ها(مثلا تفاوت موجود در تصویر را نشان بده)
۳. تقویت مهارت های حرکتی ظریف از جمله بهبود عضلات دست جهت افزایش مهارت نوشتن، جدا کردن حبوبات از هم، نخ کردن دانه های تسبیح
۴. آموزش نحوه گرفتن صحیح مداد
۵. آموزش رنگ ها و کشیدن شکل های هندسی مثل دایره و مربع
۶. استفاده از راهکارهای مناسب جهت افزایش توجه و تمرین برای تقویت ادراک بینایی و شنوایی(از جمله می توانید به کتاب شناخت و درمان مشکلات ویژه یادگیری در پیش از دبستان و دبستان، تالیف مجتبی نیازی رجوع کنید)
نکته مهم : یادتان باشد که مهمترین اصل در این مفاهیم آموزش از طریق بازی و ایجاد لذت است، برای مثال اثرات تربیتی و آموزشی بازی دالی موشه (پایداری شی و هوش هیجانی)، دارت (تقویت تمرکز و دقت) ، پازل و جورچین ( تقویت مهارت های شناختی، هماهنگی چشم و دست و حافظه دانش آموز ) را تداعی می کنند.

آموزگاران:
بعد مهم دیگری که هموارکننده آموزش و تقویت خودپنداره و کفایت تحصیلی دانش آموزان محسوب می شود، فعالیتهای آموزگاران دوره اول ابتدایی می باشد. همکاران محترم می بایست شروع این سال را به شکلی خاص دنبال کرده و همراه با مطالعه دقیق و سعه صدر بالا بتوانند نحوه آموزش مفاهیم پایه همراه با کاربرد آنها در سطوح مختلف برای مقایسه کردن، طبقه بندی و حل مسائل پیچیده بهره مند و کمبودهای اساسی دانش آموزان در این مفاهیم را به حداقل برساند. در این سال یقینا فاکتور سرسختی و تاب آوری روانشناختی بالای همکاران می تواند عاملی مثبت و موثر جهت آموزش و رخ ندادن فرسودگی شغلی را ابراز نماید. زیرا معلمی که با نظر به اینکه از پایه و با انتظار معقول آموزش را دنبال می کند، پرواضح هست در صورت شکست دانش آموزان فرصت های دیگری را برای جبران و بهره بردن از رویکردهای رویکرد های مختلف از جمله مجسم، نیمه مجسم و ذهنی را متناسب با تفاوت های فردی امتحان خواهد کرد. از این رهگذر با شکل گیری تدریس خلاق و کارآمد از جانب افسران سپاه پیشرفت مثل همیشه و علی رغم نبودن آموزشهای کافی در مقطع پیش دبستان می توان سه مولفه ” تعریف مناسب مفاهیم پایه، ایجاد مهارت و بهبود فرایند حل مسئله ” را چاشنی آموزش دید و تقویت توانایی دانش آموزان را مشاهده کرد.

 در پایان ضمن توجه به پیش نیاز های یادگیری در هر دو بعد خانواده و آموزگاران پیشنهاد می شود، متولیان امر آموزش و پرورش با ایجاد دوره های فشرده به صورت کارآگاهی، تشکیل گروه های مجازی در برنامه شاد جهت آموزش دانش آموزان و فعال کردن بستر مهم آموزش خانواده این مسئله را جدی گرفته و با شناخت درست و توانبخشی زودهنگام جلوی شکستهای پی در پی دانش آموزان از طریق پیشگیری و اقدامات مناسب انجام گیرد.
 
 
(☆): فرامرزی, سالار, کیانی, محبوبه, لاهیجانیان, زهرا. (۱۳۹۷). ساخت، روایی سنجی و اعتبار یابی مقیاس رشد زبان کودکان. فصلنامه اندازه گیری تربیتی, ۸(۳۱), ۱-۳۱٫
 
 
*کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنائی