معیار مجازات اسلامی
یادداشت معیارمجازات اسلامی
نویسنده:محمدرضا قاسمی(حقوقدان)
معیار ما برای مجازات، شرع مقدس است که درقانون مجازات اسلامی ایران به عنوان کتابچه ای برای حکم دادن مطابق آن تنظیم شده است. منبع اصلی،قرآن کریم و روایات معصومین (ع) می باشد چراکه این دو منبع،مرکز نشر مفاهیم اسلامی و کشف کلام خداوند متعال،خالق هستی است ووظیفه هر انسان آزاده ای است که طبق دستور و قانون الهی حرکت کند تا سعادت دنیوی و اخروی او تامین باشد. برخی از جرم و جنایت ها،مجازاتی مشخص دارند که شرع آن را تبیین کرده است که به آن حدود گفته می شود و برخی راهم شارع محدود و مشخص نکرده است بلکه به قاضی عادل ارجاع داده که به این مسئله،تعزیر گفته می شود.تعزیر هم متناسب با میل حکم دهنده نیست بلکه باید متناسب با جرم صورت گرفته باشد و درغیر این صورت،اعتباری نخواهد داشت. برای مثال یک جرم قتل داریم و یک جرم آزار به همسایه؛اولی قصاص است که شارع بیان کرده اگر کسی دیگری را کشت،خانواده مقتول سه راه دارند:الف)عفووگذشت بدون دریافت غرامت ب)اخذ دیه کامل از قاتل ج)قصاص. جرم دوم(آزار به همسایه) مجازاتش در شرع با جزئیات بیان نشده بلکه شارع به قاضی ارجاع داده و قاضی هم مکلف است طبق اوضاع و احوال جرم و مجرم،حکم صحیحی را صادر کند. امروزه در کشور ما ایران،قانون مجازات اسلامی بیانگر تمامی حدود و تعزیرات است و همه قضات موظف هستند طبق این قانون جامع حکم صادر کنند.
در نظام حقوقی اسلام،زندگی حق خدادادی همه افراد به طور یکسان است فلذا اگر کسی به این امر مهم خدشه ای وارد کند،مستحق مجازات خواهد بود و این تقابل،عین عدالت و برابری افراد است. عده ای امروزه معتقدند که اعدام،راه حل مناسبی برای مقابله با جرم صورت گرفته نیست چراکه این کار،تکرار خطاست و موجب امتداد خونریزی می شود. سوالی که از ایشان باید پرسید این است که راهکار عملی و مفید فایده شما برای مقابله با جنایت چیست؟ آیا با صرف مهربانی و دلسوزی می توان مجرم را تادیب کرد؟ آیا ضمانت می دهید که این عملکرد موجب برقراری نظم در جامعه شود در حالی که آنچه امروزه ازکشور های مدعی حقوق بشر و... دیده می شود،صد درصد برعکس ادعاهای ایشان است!
نتیجه مطلب اینکه در نظام حقوقی اسلام، همه امور براساس یک اصول منطقی وبا درنظر گرفتن همه جوانب طراحی شده است یعنی به طور جزئی،مجازات سرجای خودش است،عفو سرجای خودش،توبه سرجای خودش،تنبیه سرجای خودش. این نظام،نظامی اصولی و منطقی و واقع گرایانه است که منشا الهی و وحیانی دارد وازهرگونه خدشه واقعی به دور است.