نمایه سازی

نمایه سازی فرآیندی است که به سازماندهی و بازیابی اطلاعات در اسناد و منابع مختلف کمک می کند. این فرآیند شامل استخراج و طبقه بندی اطلاعات به گونه ای است که دسترسی به آن ها آسان تر شود. انواع مختلفی از نمایه سازی وجود دارد که می توان آن ها را بر اساس معیارهای مختلف تقسیم بندی کرد.

انواع نمایه سازی

1. بر اساس نوع و شکل مدرک

• نمایه های منابع چاپی: شامل نمایه کتاب و نمایه مجله.
• نمایه های مجموعه: مانند نمایه درهمکرد یا نمایه نامه.
• .نمایه منابع غیرچاپی: شامل نمایه پایگاه های اطلاعاتی، نمایه تصویر (تصاویر ثابت و متحرک)، نمایه صدا و موسیقی، نمایه چندرسانه ای و نمایه اشیاء موزه
• 
  

2. بر اساس نوع مدخل

• نمایه عنوان: استخراج عنوان هایی از آثار مرتبط با یک نویسنده یا حوزه موضوعی خاص.
• نمایه نام های اشخاص: شامل استخراج اعلام اشخاص به کار رفته در یک سند.
• نام های جغرافیایی: استخراج اعلام مکان ها از اسناد و فهرست کردن آن ها.
• .نمایه موضوعی: استخراج واژگان نمایه ای (کلیدواژگان) از یک متن در موضوع خاص
• 
  

3. بر اساس چگونگی تهیه

• نمایه سازی استخراجی (اشتقاقی): استفاده از واژگان و عباراتی که واقعا در مدرک وجود دارند.
• .نمایه سازی تخصیصی (انتسابی): اختصاص اصطلاحات به مدرک از منبعی غیر از خود آن مدرک
• 
  

4. بر اساس شکل فیزیکی

• نمایه های چاپی: در قالب منابع چاپی منتشر می شوند.
• نمایه های کارتی: به صورت برگه های جداگانه تهیه می شوند.
• .نمایه های الکترونیکی: در محیط دیجیتال تهیه می شوند
• 
  

5. زبان های نمایه سازی

• زبان طبیعی: استفاده از واژه ها و اصطلاحات موجود در مدارک بدون کنترل واژه ای.
• .زبان آزاد: انتخاب واژه ها به گونه ای که نیاز به ارجاع نداشته باشند

این تقسیم بندی ها کمک می کنند تا فرآیند بازیابی اطلاعات بهینه تر شود و کاربران بتوانند به راحتی به اطلاعات مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند.

نوشته شده توسط : زهرا رازقی فر

razeghifarz@gmail.com

کانال یوتیوب من در حوزه هوش مصنوعی

https://www.youtube.com/@AIJourneyir