اعسار در نظام حقوقی ایران

اعسار یکی از مفاهیم حقوقی در نظام قضایی ایران است که به معنای ناتوانی یا عدم قدرت مالی شخص برای پرداخت دیون و بدهی ها به وجود می آید. در نظام حقوقی ایران، اعسار تابع شرایط خاصی است و در موارد مشخصی می تواند از محکومان مالی پذیرفته شود. در زیر به تشریح مواد قانونی و نحوه پذیرش اعسار می پردازیم

اعسار در قانون مدنی ایران به معنای وضعیتی است که فرد به دلیل شرایط مالی ناتوان است و نمی تواند بدهی های مالی خود را پرداخت کند.

ماده ۱۱۲۱ قانون مدنی مقرر می دارد که کسی که اعسار خود را ثابت کند، می تواند از پرداخت بدهی معاف شود یا به صورت اقساطی پرداخت نماید.
ماده ۱۱۲۲ قانون مدنی بیان می کند که اعسار فقط به موجب ادعای مدعی می تواند ثابت شود و متقاضی اعسار باید شواهد و مدارک مالی خود را ارائه نماید.
ماده ۱۱۲۳ قانون مدنی تصریح می کند که اگر کسی به سبب اعسار در حبس باشد، می تواند از طریق حکم دادگاه به آزادی موقت (با قید تامین کافی) دست یابد.

نحوه پذیرش اعسار از محکومان مالی بدین صورت است که محکوم علیه باید درخواست اعسار خود را به مرجع قضایی مربوطه تقدیم کند.

درخواست باید همراه با مستندات لازم شامل: مدارک مالی (صورت حساب ها بانکی، لیست اموال منقول و غیر منقول و سایر دارایی باشد )

دادگاه پس از دریافت درخواست، مدارک ارائه شده را بررسی کرده و ممکن است از فرد خواسته شود تا در جلسه دادرسی حضور یابد و توضیحات لازم را ارائه کند. دادگاه همچنین ممکن است از کارشناسان جهت ارزیابی وضعیت مالی متقاضی بهره برداری کند.

اگر دادگاه به این نتیجه برسد که متقاضی واقعا در وضعیت اعسار قرار دارد، حکم به پذیرش اعسار صادر می کند. در این صورت فرد می تواند به صورت اقساطی بدهی های خود را پرداخت کند و یا اینکه در موارد خاص، معافیت هایی از پرداخت بدهی دریافت کند.

نکات مهم در اعسار

در صورت داشتن ملائت مالی درخواست اعسار رد میشود.

در صورت پذیرش اعسار هر گاه مالی از محکوم علیه یافت شود توقیف و به نفع محکوم له یا شاکی ضبط میگردد.

درضمن پرداخت اقساط میتوان با دلیل موجه تقاضای تعدیل اقساط را نمود.

با پذیرش اعسار محکوم به افزایش نمی یابد.

در تقسیط دیات دیه باید به صورت درصدی تقسیط گردد مثلا یک درصد دیه به ازای هر ماه تا استهلاک کامل دیه

در صورت عدم واریز اقساط شاکی میتواند از دادیار اجرای احکام تقاضای بازداشت محکوم را نماید و از طریق ضامن وی نامبرده رو به مرجع قضایی احضار نمائید و درصورت عدم معرفی پس از تشریفات قانونی نسبت به ضبط وجه وثیقه به نفع مدعی خصوصی اقدامات قانونی صورت پذیرد.

و در پایان اعسار در نظام حقوقی ایران به عنوان یک ابزار حمایتی در نظر گرفته شده که در واقع هدف آن حفظ شان و حیثیت اجتماعی افرادی است که به دلایل مختلف قادر به پرداخت دیون مالی خود نیستند. برخورد حقوقی با اعسار می تواند به جلوگیری از مشکلات اجتماعی و اقتصادی ناشی از نکول و ناتوانی مالی کمک کند. افراد دارای شرایط اعسار باید از مشاوره های حقوقی استفاده کرده و مستندات کافی برای اثبات وضعیت مالی خود ارائه دهند تا در روند درخواست خود به موفقیت دست یابند.