گفت و گویی با مهدی سلمانی در موضوع فلسفه قانون حجاب ( قسمت سوم )

گفت و گویی با مهدی سلمانی در مورد فلسفه قانون حجاب

موضوعات :

۱. فلسفه حجاب

۲. تاریخ حجاب

۳. جغرافیای حجاب

۴. قانون حجاب

قسمت سوم

کدام عقل قبول می کند فردی پاسخگوی سیاست های پر خسارت آمریکاستیزی که ملت را فقیر و مملکت را ویران نموده نباشد اما برای حجاب اجباری که دلیلی ندارد دستگاه ها بسیج شوند ، آن دختر پاسخگوی بی حجابیش باشد و آقایان پاسخگوی بی تدبیریش نباشند ؟ در کشوری که حدود یک دوم آن زیر خط فقر زندگی می کنند و یقینا با شاخص های یک جامعه عادلانه فاصله نجومی دارد ، وقتی دغدغه اصلی مسئولان حجاب زنان و مردان است می توان به عمق فاجعه پی برد. شهید بهشتی هم فرمود در جامعه ای که عده گرسنه وجود داشته باشد و عده ای سیر ، آن جامعه لجن است حتی اگر با قرآن آنرا بپوشانید . هیچ دلیل خاص دینی در دست نیست که مجازات زنان را به دلیل نپوشاندن مویشان تجویز کرده باشد. وقتی مجازات برای نپوشاندن موی بانوان شرعا مجاز نباشد ، وضع هر قانونی به نام دین در این زمینه بدعت است . کشف حجاب اجباری رضاخان با حجاب اجباری مسئولان ما از یک سنخ است و هر دو مردود است . زنان موظفند «زینت باطن» یعنی بدن خود را بپوشانند، اما صورت ، مو ، سر ، و گردن «زینت ظاهر» محسوب می شود. پوشاندن زینت ظاهر شرعا واجب نیست. پوشش مو و سر و گردن بانوان بالذات و به حکم اولی واجب نیست ، بلکه به عرف زمان و مکان بستگی دارد . پوشش موی بانوان در برابر مردان نامحرم در شرائطی که در عرف محلی دلالتی بر عدم نجابت و عفاف نداشته باشد واجب نیست. تشخیص شرائط و عرف به عهده خود مکلف است. اکنون در شهرهای بزرگ ایران بلکه در اکثر شهرهای ایران هیچ تلازم عرفی بین نپوشانیدن مو و سر و گردن بانوان و عدم عفاف و نجابت نیست. اگر بانویی مقلد مراجع رسمی تقلید نباشد احدی مجاز به برخورد با مکلف نیست. صاحب رای فقهی عدم وجوب حجاب موی بانوان پاسخگو است. هیچ ارزش متعالی با اجبار برقرار نمی شود چه برسد به امر اختلافی وجوب پوشش سر. مسیحیت و یهودیت هم این سیر را پشت سر گذاشته اند. جوامع غربی هم چه در قرون وسطی چه در دوران جدید با پدیده های مشابهی مواجه بوده اند. موی سر زن زینت ظاهر است پوشش آن بیش از آن که شرعی باشد ، برخاسته از فرهنگ محلی و شرائط اقلیمی و زمانی خاص است و فرقی بین حجاب و دروغ و تهمت نیست منوط است به احتمال تاثیر که در فتوای اخیر آقای مکارم شیرازی بود . صورت زن یقینا از موی او زیباتر و جذاب تر است. اما امروز تردیدی نداریم که این صورت زیبا زینت باطن نیست، و در برابر ناظر نامحرم هم می تواند باز باشد، و اگر کسی با دیدن صورت زیبا به گناه می افتد برود خود را معالجه کند! چرا موی زن زینت ظاهر نباشد ؟ آنچه در زینت باطن بودن و وجوب پوشاندنش تردیدی نیست از زیر گردن تا زیرزانوست و مو، سر و گردن زن زینت ظاهر است ، و پوشاندن آن در صورتی لازم است که در منطقه ای تلازم با نجابت و عفاف داشته باشد. تازه این هم حکم ثانوی است ، والا به حکم اولی پوشاندن آن واجب نیست . در حالی که زینت باطن پوشاندنش واجب است و ربطی به عرف ندارد . در کل حجاب اجباری روی دیگر سکه کشف حجاب اجباری رضاشاه است . حکومت ها حق ندارند سبک خاصی از پوشش را اجباری کنند و اجبار اثر معکوس دارد که نتیجه اش را در اعتراضات دیدیم . آقای عزت الله ضرغامی هم اخیرا گفتند انقلاب نکردیم که به مردم زور بگیم ، وقتی اکثریت مردم قانونی را قبول ندارند و اجرا هم نمی کنند ، متروک می شود . قوانینی وجود دارد که مردم آنها را عملا اجرا نمی کنند و به این می گویند قانون متروک که در بخش حقوقی عرض خواهم کرد . آیت الله مکارم شیرازی در دیدار رئیس جمهور عزیز جناب آقای دکتر پزشکیان هم فرمودند : « در مساله حجاب ، اجبار نه صحیح است و نه عملی ؛ موضوع حجاب باید بصورت عادلانه ای حل شود . » حجابی که از منظر شهید بهشتی مطلقا حرام است روی پوشاندن حاکم از مردم است و لو به مصلحت پرهیز از ترور . از جان علی (ع) که ارزنده تر نیست او رابطه خود و مردم را تحت تاثیر احتمال ترور قرار نداد ولو شهید شود . چنانچه شما اگر مریض شوید به خبره یعنی طبیب و دکتر رجوع می کنید ، نه الزاما متبحرترین طبیب و عقلا هم این عمل شما را تقبیح نمی کنند بلکه این عمل را وفق سیره عقلا می دانند ، در تقلید از فقها هم رجوع به فقیه کافیست و افقه بودن ضروری نیست . بعضی گفته اند رجوع به اعلم در امور خطیر و مهم را عقلا لازم می دانند ، این امر هم منطبق بر حکم عقل و سیره عقلا در بحث تقلید نیست ، عقلا وقتی بیماری قلبی هم دارند که خطیر است از چند نفر مشورت می کنند تا به شخص دارای تبحر و مهارت مراجعه نمایند نه متبحرترین شخص . نکته مهم این است که ائمه به اصحابی که مجتهد و فقیه شده بودند می فرمودند "اجلس فی المسجد و افت الناس_  بنشین در مسجد و فتوا بده به مردم" حال آنکه خودشان که استاد این فرد بودند و اعلم ، در معرض سوال و جواب خلق بودند اما رجوع به زراره را مثلا کافی می دانستند ، این هم دانسته شود که از همان زمان ، اهل بیت پیامبر ، اصحاب خود را به اجتهاد دعوت می نمودند و می فرمودند بر ما القا اصول و ریشه ها و بر شما تفریع بر آن اصول و اجتهاد است برای کشف حکم ، در یک نمونه وقتی یکی از اصحاب امام صادق از حکم وضو پرسید در زمانی که محل وضو جراحت دارد ، حضرت وی را اجمالا شماتت کرد که چرا خودت از آیه " ماجعل علیکم فی الدین من حرج _ خدا در دین سختی قرار نداده" حکم شرعی وضوی جبیره ای را نفهمیدی . خوب است بدانیم اصحابی که در مسجد به دستور امام علیه السلام می نشستند و فتوی می دادند ، واقعا اجتهاد خود را به مردم می گفتند که باز در روایاتی مواردی از اختلاف فقها اصحاب در اجتهادشان و رجوع به ائمه برای یافتن رای صحیح هست . این مقدمه را گفتم تا افرادی که حجاب موی سر را به هر دلیل نمی توانند یا نمی خواهند مراعات کنند در مسئله حجاب می توانند از فقهایی که حجاب موی سر را واجب نمی دانند و شرائط تقلید را دارند و لو اعلم نیستند تقلید کنند. ضمنا هیچ اشکالی ندارد که شخص در این فرع فقهی از شخصی تقلید کند و در باقی مسائل شرعی کمافی السابق از مرجعش تقلید نماید چنانچه شما در مسئله مریضی ، برای هر مرض به متخصص همان بیماری مراجعه می نمایید . بحث وجوب حجاب موی سر را اگر چه اغلب فقها واجب دانستند اما با توجه به دقت های کلامی و حدیثی در میان فقهای معاصر رای به عدم وجوب هست و بیش از این خواهد شد . بنده با ملاحظه ادله طرفین یعنی کسانی که حجاب موی سر را واجب می دانند و واجب نمی دانند ، رای هر دو طرف را مشتمل بر ادله ای قابل اتکا یافتم لذا این امر از امور استنباطی اختلافی است که در همه علوم چنین اختلاف نظرهایی بین اهل فن ، پیش می آید و طبیعی است . برای آنکه بدانید قید اعلم بودن در بحث تقلید ، دلیل خاصی ندارد به این نکته توجه شود که بیش از 90 درصد مراجع تقلید در همان مسائل ابتدای رساله عملیه به بحث قید اعلمیت که رسیده اند ، می گویند بنا بر احتیاط واجب مرجع تقلید بایست اعلم باشد . احتیاط واجب یعنی من فقیه دلیل محکمی که بتوانم به اتکای آن به دین خدا نسبت دهم وجوب تقلید از اعلم را ، نیافتم لذا فتوی نمی دهم اما کسانی که به این رساله عمل می کنند احتیاطا از اعلم تقلید کنند . من کتاب های زیادی خوندم از جمله کتاب مسیله حجاب از شهید مطهری که پیام اصلی کتاب مسئله حجاب شهید مطهری دو چیز است : اول پوشاندن صورت با نقاب و برقع و نیز پوشاندن دو دست از مچ تا سر انگشتان واجب نیست . دوم زن مسلمان با رعایت پوشش مذکور و عدم اختلاط با مردان مجاز به شرکت در فعالیتهای اجتماعی است . شهید مطهری منتقد جدی پرده نشینی ، محبوس کردن زنان در خانه ، و از مدافعان تحصیل و فعالیت اجتماعی بانوان مسلمان بوده است. حداقل دو نقد درباره این کتاب منتشر شده است : یکی محمدتقی شریعتمداری ، «پاسخهای استاد به نقدهایی بر کتاب مسئله حجاب» (۱۳۶۷): «رعایت این فلسفه [فلسفه حجاب مطهری] وقتی امکان دارد که زن محصور در خانه باشد و الا هرچه پای زن به اجتماع بیشتر باز شود زمینه برای تمتعات عمومی و زنا فراهم تر می گردد!» دیگری مهدی شریعتی، «حل مسئله حجاب: نقدی بر دیدگاه های استاد شهید مطهری در مسئله حجاب» (۱۳۹۹). با توجه به این دو نقد ارزش کتاب مسئله حجاب مطهری و موضع معتدل آن بیشتر درک می شود. منتقدان مسئله حجاب با بروز زن خارج از خانه به هر شکلی مشکل دارند. زن مطلوب اینان زنی است که در پستوی خانه از انظار پنهان شده باشد. من اطمینان دارم اگر شهید مطهری ترور نمی شد و شاهد حوادث تلخ این دوران بود، در صف اول منتقدان و مخالفان «حجاب اجباری» جا می گرفت چون شهید مطهری در زمره نواندیش ترین متفکران حوزوی بوده است و اگر می ماند سرنوشت جور دیگری رقم می خورد .شهید مطهری «روی زن» را زینت ظاهر دانست و از فعالیت اجتماعی بانوان دفاع کرد. این دوستان «موی زن» را هم به زینت ظاهر افزودند. به نظرم بدون کتاب «مسئله حجاب» شهید مطهری تحقیقات بعدی میسر نبود و تفاوت این شل حجابی با بی حجابی دقیقا به لحاظ فقه سنتی ، هیچ تفاوتی ندارند . گشت ارشاد و حجاب اجباری بیشترین تاثیر را در فاصله گرفتن توده مردم خصوصا نسل جدید از اسلام داشته است . متاسفانه یکی از امامان جمعه در سخنرانی خود گفته بود « این دختر بدحجاب ، خانم بی حجاب یا در هر حال آن عزیزی که روسری از سر برمی دارد ، باید آگاه باشد که در حال همکاری با دشمنی است » . ولی متاسفانه وقتی اسناد تصاحب زمین حوزه را دید و نقش مخرب آنرا برای دین و نظام ، نگفت که صدیقی در حال همکاری با دشمن است . وقتی خودش گفت درآمد من مثل دیگر بیمه شدگان تامین اجتماعی است و از بازنشستگی چند میلیونی امرار معاش می کنم و بعد معلوم شد متولی موقوفه مهمی در خراسان است که حق التولیه اش میلیاردی است ، باز نگفت که خودش در حال همکاری با دشمن است. جناب علم الهدی ؛ اگر معیارتان برای همکاری با دشمن ، بی اعتبار شدن نظام است بدانید شما و صدیقی و راجی و رائفی پور و مجید سرگزی و سعیدیسم و پناهیان و عالی و کیهان شریعتمداری و امثالهم بسیار بیش از نمایان شدن موی یک خانم ، در بی اعتباری این نظام در متزلزل شدن آن موثرید . همچنان سیاست های فقر و فلاکت تولید کن ضد آمریکایی در نابودی این نظام بسیار بیشتر موثر است تا بی حجابی . به قول ما شاعران :

میان ماه من تا ماه گردون
تفاوت از زمین تا آسمان است

یا به قول یکی از شاعران دیگر :

میان ماه من تا ماه گردون
تفاوت از پژو تا لندکروز است
قیاس این دو خودرو در حقیقت
قیاس میرسلیم با تام کروز است

آقای کوچی عزیز در مناظره با میرسلیم گفتند : اگر شما بتوانید لندکروز دست دوم را با قیمت یک میلیارد بخرید، ۲۰۶ یک میلیاردی را می خرید؟ میرسلیم گفت : لندکروز با ۲۰۶ فرقی ندارد!! به خروس میگن : مرغ چندحرف داره؟ میگه: قربونش برم حرف نداره!! بله وقتی پای منافع در کار باشد نه تنها فرق ندارد بلکه حرف هم ندارد.
به فرموده قرآن کریم : بل هم منها عمون
بلکه اینها در مقابل حقیقت کور هستند .

این بشر خودش موافق فیلترینگ است بعد خودش از آن فضای فیلتر شده استفاده میکند . مثلا توییت میرسلیم در واکنش به بازتاب ماجرای مهسا امینی در شبکه های اجتماعی چه بود ؟ 

« این خصلت بی آبرویی ‎منافقان است که سعی می کنند به هر بهانه ای با سوءاستقاده از لجام گسیختگی ‎فضای مجازی، دست به آبروریزی از جمهوری اسلامی بزنند »

جوابش این است که ایشان استاد منافق شناسی هست که یک فرزند منافق در خانه پرورش داد و پرونده اش را منافقانه کتمان کرد و مجازاتش را منافقانه مالوند .

یا نمونه بارز دیگر : جناب علم الهدی که به شدت در موضوع ازدواج ایرانی ها با افغانستانی ها کراش زده ، بسم الله از خودش شروع کند با حاج خانوم به تفاهم برسد و دختر یا پسرش را به افغان ها بدهد . آ شیخ چیزی که برای خودت نمی پسندید برای دیگری هم نپسند . جالب بود ایشون گفته بودند که آقایان ابن سینا و فارابی و مولانا و آخوند خراسانی از اهالی افغانستان هستند !! 

جناب علم الهدی شما که فلسفه را مجازی پاس نکردی ؟ کردی ؟ 

ابن سینا متولد روستای افشنه از توابع بخارا در ایران هست که الان جز ازبکستان می باشد .

فارابی هم اهل فاراب از توابع خراسان بزرگ بودند که امروزه در قزاقستان قرار دارد .

پس هیچکدام افغانستانی نبودند . 

قرآن کریم در آیه ۳۶ اسرا میفرماید : 

ولا تقف ما لیس لک به علم

از آنچه به آن آگاهی نداری، پیروی مکن .

سعدی علیه الرحمه در کتاب پندآموز و حکمت آمیز گلستان در باب عالمانی که " فعلی موافق گفتار " ندارند آورده است :

ترک دنیا به مردم آموزند

خویشتن سیم و غله اندوزند

عالمی را که "گفت" باشد و بس

هر چه گوید نگیرد اندر کس

عالم آن کس بود که بد نکند

نه که گوید به خلق و خود نکند

در سوره بقره نیز خطاب به ایشان آمده است : اتامرون الناس بالبر و تنسون انفسکم 

آیا مردم را به نیکی امر کرده و خودتان را فراموش می کنید ؟

حکایت سعدی دقیقا مطابق رفتار نمایندگان ماست که رفتارشان با گفتارشان مطابقت ندارد .

شکاکیت مطلق یعنی شک در «اصل دانستن و همه دانسته ها»؛
اگر کسی چنین نظری بدهد، گرفتار یک «تناقض» شده و همین نظر او با شک مطلق ناسازگار است . وقتی کسی می گوید«شناخت ممکن نیست»، ادعا می کند ، دانستن ممکن نیست پس دچار تناقض شده است زیرا  مدعی شده که «می داند» که دانستن ممکن نیست . 

در سریال روزی روزگاری مراد بیگ می گوید : من ادعایی ندارم یعنی ؛ ادعا می کند که ادعایی ندارد و خاله لیلا در پاسخ می گوید : این خودش ادعا هست ! این یعنی تناقض یا پارادوکس ! 

عبید زاکانی نوشته است که شخصی در روستا شباهت بسیار به شما دارد دستور داد که آن شخص را به نزدش بیاورند مرد را به نزد پادشاه آوردند پادشاه از شباهت خود بسیار تعجب کرده به مرد با تمسخر گفت : آیا مادرت در کاخ پدرم کنیز بوده ؟ با این شباهت بسیار ؟ مرد بلافاصله پاسخ داد : خیر جناب پادشاه ، پدرم باغبان کاخ مادرتان بوده ! پس حواستون به سخنانی که به زبان می آورید باشد ...

اخیرا اگر دیده باشید جناب ثابتی گفت که : پارسال هم ناترازی گاز داشتیم اما آقای رئیسی خودش شخصا رفت ترکمنستان گاز گرفت و اینطوری ناترازی را حل کرد ! 

عه اینطوریاست ؟ 

اولا گاز نگرفتند بلکه گاز را به قیمت گزاف خریدند . 

دوما گاز وارداتی از ترکمنستان روزانه ۷.۵ میلیون متر مکعب بود و ناترازی ما ۳۰۰ میلیون مترمکعب بود .

سوما مشکل حل نشد بلکه گاز صنایع قطع شد . 

چهارما این همون برنامه دولت با برنامه شما بود ؟ برنامه تون برای حل ناترازی دومین دارنده ذخایر گازی جهان ، واردات گاز است ؟؟ زمستان ۱۴۰۱ هم قطعی داشتیم چرا پنهان میکنید ؟ 

وقتی دکترین بر پایه عدم شناخت جهان مدرن و اقتضائاتش ارائه می شود ، نتیجه ای جز ویرانی و ورشکستگی ندارد ...

سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ بخاطر قطعی برق ، ۱۰۰ هزار میلیارد تومان عدم النفع داشته ایم بعد عزیزان میگویند ما در مدیریت برق ، شاهکار بودیم ! بله این هم قله هایی از دره است .

همین قدر پیشگویی ها و شناختشان از جهان غیرواقعی است ...

اما در مورد رائفی پور در چندین متن اساسی نقدشان کردم و متاسفم برای افرادی که عقلشان را دست ایشان می دهند مثلا 

واژه حل یحل از ریشه حلول به معنی ورود و نزول در مکان است و در دعای تربت به معنای ورود امام حسین(ع) به سرزمین کربلاست، اما رائفی پور که سواد عربی ندارد فکر می کند حل فارسی و به معنای حل شدن بدن امام حسین(ع) در خاک کربلاست !

ببینید در چه جامعه ای زندگی می کنیم؟!

وقتی نخبگان حذف گردند یا با انواع فشار و محدودیت مواجه شوند، افراد کم سواد اما مطیع و متملق رشد کرده و میدان دار می شوند . رائفی پور در مجلس اخیر لیست داد و اتفاقا با توجه به فضای حاکم برجامعه و حمایتهایی که می شد لیست اش با اقبال بالایی از طرف اقلیت رای دهنده مواجه شد . اخیرا هم که اقای فرهاد فتحی از اساتید حوزه علمیه شروع به نقدشان کردند در جواب همین مثالی که زدم رائفی پور آمده و گفته من گردن نمی گیرم ! اینم شد مثل زاکانی که ... گردن نگیران تاریخ !

این توییت های جماعت مثلا انقلابی ( امثال سعیدیسم و سرگزی و...) را ببینید .

ما اهل کوفه نیستیم علی تنها بماند
این همه لشکر آمده به عشق رهبر آمده 

همین ها اینطور دارند به آقای خامنه ای تیکه می اندازند و تهدیدش می کنند که اگر شورش شد ، خودت برو جمعش کن و ما اسکل نظام مقدس نیستیم . 

چرا ؟ چون جلیلی را از صندوق رای بیرون نکشیدید ! چون با پزشکیان راه آمدید ! 

روزگار عجیب و غریبی است و مایه عبرت ... حتی برای مردمان کوفه .

امیرالمومنین امام علی علیه السلام : چهار چیز نشانه به سر آمدن دولتهاست: فرو گذاشتن اصول ، چسبیدن به فروع ، مقدم داشتن فرومایگان و عقب زدن مردمان با فضیلت و لایق .

آقای سلمانی یک سوالی برای خود بنده پیش آمد که اگر فردی بگوید : مرد وقتی زنی خوشگلتر از زن خودش ببیند دلش می رود و خانواده از هم پاشد . آن وقت پاسخ شما چیست ؟ 

به قول یکی از شاعران : 

سیرت زیبا به جای خود ، ولی
صورت زیبا فقط بوسیدنی ست

در عمل ، اگر ندارد چون توسط یک روحانی گفته شده است و قیاس مع الفارق است چون این نوع سخنان عوامانه است ، بایست استدلال یک آخوند مبتنی بر کتاب و سنت و منابع فقه باشد ، واجب و حرام و تکالیف ، حدود الله و تابع متن است ، متنی که در کتاب و سنت آمده باشد . اگر بگویند نپوشاندن موی سر توسط زنان ، بنیان خانواده را سست می کند در جواب بگویید آنچه بنیان خانواده را سست می کند کنترل نکردن نگاه است ، نه نپوشاندن موی زیبا ، والا به با این استدلال غیرمنطقی ، زنان بایست رویشان را هم بپوشانند چون ممکن است موجب دلباختگی مردی متاهل و به قول ایشان کم اعتنا شدن به همسرش شود . اسلام پوشاندن موی سر را واجب نموده اما به همان دلیل که نپوشانده روی زیبا موجب از کف رفتن عفت عمومی نمی شود ، نپوشاندن مو هم موجب از کف رفتن عفت عمومی نمی شود . پوشاندن موی سر برای خانم ها وقتی واجب شد ( چنانچه فتوای مشهور فقها حاکی از آن است ) بدان معناست که در ترک آن استحقاق عقوبت اخروی است اما کسی حق تنبیه دنیوی یا ایجاد محرومیت از حقوق شهروندی را بر ترک این واجب ندارد . تنها ارتکاب محرمات خاصی است که مجازات دنیوی هم علاوه بر عقوبت اخروی در شرع بر آن قرار داده شده نظیر زنا یا لواط که پیش تر توضیح دادم توسعه دادن این موارد به معنی بی توجهی و نادیده گرفتن چهارچوبهای دینی است ، چنین کم و زیاد کردن دین ، دین را نابود می نماید و از آن در فقه به عنوان بدعت یاد می شود که از جمله گناهان کبیره است و نکته آخر تفاوت بی حجابی و تبرج و عریانی است که چنانچه قبلا توضیح دادم فقط تبرج است که معقول است حکومت در مقابله با آن ورود کند ، چنانچه در تمامی ممالک دنیا با کم و زیاد حدود آن ، از آن ممانعت می نمایند چون موجب مفاسد خاص اجتماعی می شود نمونه آن آمریکا است اگر زنی با لباس تحریک آمیز وارد قهوه خانه شود ، با او در سومین بار برخورد می شود که در بخش حقوقی برسیم عرض میکنم .


بخش دوم « جغرافیای حجاب »


از نظر شما حجاب در کشور های اسلامی دیگر و غربی به چه نحوی است ؟ آیا قانون حجاب دارند ؟

بله تقریبا قانون حجاب دارند منتها فرق شان با ما این است که قانون حجاب شان مورد تایید اکثریت مردمشان است و در اصل قانونی است که خود مردم آن را قبول دارند ولی اکثریت مردم ما ، این قانون ضد منطق و ضد عقلانیت و ضد شرع را قبول ندارند . اما برگردم به سوال اول شما که در کشور های دیگر به چه نحوی است که یک دسته بندی کلی کردم و خدمت بینندگان عرض میکنم .

۱. کشور عربستان سعودی ؛ این کشور زادگاه بعثت و گهواره خیزش پیامبر و اسلام است ولی از ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۰ , قانون حجاب اجباری در این کشور لغو شد . بر این پایه ، زنان در همه جای عربستان ، به جز مکه و مدینه می توانند با پوشش دلخواه عرف پسند ظاهر شوند .
۲. کشور کویت ؛ قانون حجاب اجباری در کویت وجود ندارد و بر پایه ماده ۲۲ قانون اساسی مصوب ۱۹۶۲ , زنان و مردان از حقوق برابر برخوردارند و بنابراین خود می توانند پوشش خویش را تعیین کنند. چنان که در ۲۰۰۹ , دادگاه عالی کویت ، حکم داد که نمایندگان پارلمان مجبور به رعایت حجاب در صحن مجلس نیستند .
۳. کشور مصر ؛ قانون حجاب اجباری در این کشور هم وجود ندارد و در ۱۹۹۲ دولت مصر قانون با حجاب بودن کارکنان زن دولت را تصویب کرد ، ولی کمتر از دوسال بعد ناگزیر به لغو آن شد. حتی بهار عربی و در پی آن انتخاب محمد مرسی نیز نتوانست حجاب را در این کشور اجباری کند .
۴. کشور عراق ؛ در عراق هم حجاب اجباری قانونی نیست. البته طی ۲۰۱۷ , شورای استان کربلا با تصویب لایحه ای کوشید حجاب در کربلا را اجباری کند، ولی این لایحه توسط دادگاه عالی عراق لغو شد. هم چنین طرح ۲۰۲۳ برخی نمایندگان پارلمان عراقی ، برای اجباری کردن حجاب در صحن مجلس رد شد .
۵. کشور عمان ؛ بر پایه ماده ۱۸ قانون اساسی ، مصوب ۱۹۹۶، هیچگونه حجاب اجباری در سلطنت عمان نیست. هم چنین طی ۲۰۰۸, زنان می توانند با پوشش دلخواه (عرفی) در دوایر دولتی ظاهر شوند .
۶. کشور قطر ؛ بر پایه ماده ۱۹ قانون اساسی مصوب ۱۹۷۲, حجاب اجباری نیست. هم چنین بر پایه مصوبه ۲۰۱۵ دولت، زنان می توانند با پوشش دلخواه عرفی در اماکن دولتی ظاهر شوند .
۷. کشور امارات ؛ در این کشور نیز حجاب اجباری نیست و بر پایه مصوبات ۲۰۱۵ و ۲۰۲۰ دولت ، زنان با پوشش دلخواه عرفی می توانند در اماکن دولتی و عمومی ظاهر شوند .
۸. کشور اردن ؛ بر پایه ماده ۱۷ قانون اساسی مصوبه ۱۹۴۶، زنان و مردان برابرند و حجاب اجباری نیست . طرح برخی نمایندگان مجلس طی ۲۰۲۳, برای اجباری شدن حجاب در مدارس ، رد شد .
۹. کشور لبنان ؛ بر پایه ماده ۱۴ قانون اساسی مصوب ۱۹۴۳, برابری زنان و مردان تصریح شده است و حجاب اجباری نیست . در سال ۲۰۱۷ , در در برخی نواحی شیعه نشین تحت کنترل حزب الله حجاب اجباری شد ولی با اعتراض زنان ، پارلمان آن را لغو کرده و غیر قانونی خواند. بساط این اجبار نیز برچیده شد هم چنین طرح ۲۰۲۳ برخی نمایندگان برای اجباری شدن حجاب مدارس نیز در مجلس رد شد .
۱۰. کشور یمن نیز قانون حجاب اجباری وجود ندارد . در ۱۹۷۳ دولت یمن قانونی را تصویب کرد که حجاب زنان در اماکن دولتی را اجباری کرد ولی طی ۱۹۹۱، این بخشنامه لغو شد. از ۲۰۲۲, حوثی ها در نواحی تحت کنترل خود حجاب را اجباری کردند ولی با اعتراضات مردم، این دستور در ۲۰۲۳ لغو شد
۱۱. سایر دولت های عرب ؛ در سوریه ، الجزایر ، بحرین ، تونس ، مراکش و سودان نیز قانون حجاب اجباری دیده نمی شود . به قول یکی از رفیقان مون که گفت : تحریر الشام هم میگه اجبار در حجاب نیست اما چند تا متحجر راه افتادن قانون تصویب کردند که یا روسری یا توسری ... واقعا خجالت بکشید که انگشت نمای جهان شدید با این طرز فکر و عمل موجب وهن دین و دولت و … ».
۱۲. دیگر کشورهای مسلمان ؛ در میان هیچکدام از ۵۷ کشور عضو همکاری اسلامی ، از جمله آلبانی ، جمهوری آذربایجان ، بنگلادش ، برونئی دارالسلام ، جیبوتی ، اندونزی ، قزاقستان ، قرقیزستان ، مالزی ، تاجیکستان ، ترکمنستان ، ترکیه ، ازبکستان ، گینه و سنگال نیز هیچ دولتی که حجاب را الزامی و اجباری کرده باشد ، مشاهده نشده است .
۱۳. ملت های تحت پوشش حجاب اجباری ؛ با بررسی به نسبت خوب در جغرافیای حجاب ، تا به امروز تنها دو ملت زیر پوشش حجاب قانونی یافت شده است یکی ایران و دیگری افغانستان . البته از ۲۰۰۵ در استان خودگردان آچه اندونزی دولت محلی قانونی را مصوب کرده است که دختران و زنان بالای ۱۲ سال ، باید روسری بلندی که موهایشان را کامل بپوشاند ، الزام آور دانسته و عدول کنندگانش به زندان ، جریمه و بلکه شلاق خوردن ، محکوم می شوند ولی رئیس جمهور اندونزی ۲۰۲۳, وعده داده که در سال ۲۰۲۴, این اجبار لغو خواهد شد که شد .
۱۴. در بقیه جغرافیای جهان ، از جمله چین ، هند ، اروپا ، امریکاهای شمالی ، مرکزی و جنوبی ، اقیانوسیه و روسیه نیز به قانون اجباری بودن حجاب برای زنان حداقل بنده برخورد نکردم . اگر بود بفرمایید من به تحقیقاتم اضافه کنم . 

در آن روایتی که عرض کردم راوی سوال میکند اهل بادیه و عشایر حسب سنت عشیره ای پوشش خود را نمی پوشانند حضرت بجای امر به جبر انها (در صورت امکان) میفرمایند میتوان بدون ریبه و احتمال مفسده به آن خانم نظر کرد .

بخش سوم « قانون حجاب »

به نظر شما این قانون اخیر حجاب و عفاف ، آیا شرعی است ؟ و آیا قابل اجرا است ؟ بحث های حقوقی را در اینجا اگر مشکلی ندارد بیان کنید .

به نظر بنده ، این قانون مضحک حجاب و عفاف ، نه شرعی است ، نه عقلی است ، نه فقهی است و بدون شک قابل اجرا نیست چون یکی از موارد این قانون بحث جریمه است ، آنهم رقم ها میلیونی در این وضعیت کنونی اقتصادی کشور ، فرد با هزاران زحمت کار میکند تا شرمنده زن و بچه نشود کما اینکه می شود به هر حال پولی برای او نمی ماند که بخواهد به خاطر عدم رعایت حجاب به دستگاه بدهد . با این وضعیت بد اقتصادی کشور که هم اصلاح طلبان و هم اصولگرایان در آن نقش داشتند ، مگر پولی باقی مانده است که خمس و زکات بدهند که بعد بخواهند پول عدم رعایت حجاب بدهند ؟ اینکه این دو جناج را مورد خطاب قرار دادم به این دلیل بود که افراطی گری هایی داشتند ، اصلاح طلبان تجربه و عملکرد های بدی داشتند و این باعث شد هم مقابل رهبری بایستند و هم آقای هاشمی را از تیم شان بیرون کردند و هزار افراطی گری دیگه ... در ادبیات اصولگرایان هم زیاد دیده می شد که تحریم نعمت است و ... ما هر چقدر گفتیم کمر مردم خورد شد گفتند نه نعمت است ، خب ببیند برای چه کسانی نعمت بوده است ؟ تحریم ها عامل ۱۵۷ درصد دلار شدند ، دلار هم عامل گران شدن مسکن است ، همه اینها بهم دیگر مرتبط هستند . اگر تحریم ها عامل وضعیت بد اقتصادی موجود است پس می شود با یک منطق از دولت مرحوم رئیسی دفاع کرد چون ۱۵۷ درصد گرانی داشتید و عامل آن تحریم بوده است ، اگر عاملش تحریم نباشد ، دولت مرحوم رئیسی زیر سوال می رود . برجام یعنی رفع تحریم ، رفع تحریم زمانی اتفاق می افتد شما بپذیرید به منافع ملی آمریکا در منطقه احترام بگذارید و برعکس آمریکا هم به منافع ملی ما در منطقه احترام بگذارد ، ولی دوستان برجامی را می خواستند که آمریکا را از منطقه اخراج کنند تا آمریکا تحریم ها را بردارد . کجای این کار عقلایی و منطقی است ؟ الان نفت را ارزان میفروشند و خودرو گران می خرند . روزی در کتاب تاریخ می خواندم که در قرن های ۱۹ و ۲۰ ، استعمارگران معادن و منابع کشور های مستعمره را به تاراج و تجارت می بردند و در عوض به آنها کالاهای بنجل می دادند . افسوس که امروز هم چنین است

سال ۱۳۹۱ تعداد ازدواج ۸۰۰ هزار تا ، تعداد طلاق ۱۵۰ هزار تا بود اما سال ۱۴۰۲ تعداد ازدواج ۴۸۰ هزار تا ، تعداد طلاق ۲۰۰ هزار تا شد ! چرا ؟ اقتصاد و ازدواج با هم رابطه مستقیم دارند . کسانی که تحریم ها را نعمت میدانند یا کاسبان تحریم اند یا گل زده اند یا از داشتن نعمتی به نام عقل کلا محروم اند .

یه چیز جالب میگویند که شهید هنیه از طریق واتساپ شناسایی شده پس باید فیلتر باشد بر فرض صحت این خبر ، شهید هنیه از واتساپی استفاده کرده که فیلتر بوده است . جوری میگویند انگار اون زمان فیلتر نبود . پس فیلتر فایده نداشته که شناسایی شده. در ضمن یکی هم میتواند بگوید چون فیلتر بود، شاید فیلترشکن استفاده کرده و فیلترشکنش امن نبوده و از طریق فیلترشکن شناسایی شده. این فرضیه که نزدیک به واقع است. پس این داستان ها احمقانه است . یا مثلا میگوند ما از واتساپ آمریکایی استفاده نمیکنیم خب به ما چه ؟ پس صفحاتتون رو در اینستاگرام و توییتر هم ببندید. با فیلترشکن میرید اونجا کاسبی و فعالیت میکنید بعد میایید اینجا فاز میگیرید . چرا از گوگل استفاده میکنید؟ اصلا چرا از اینترنت استفاده میکنید؟ خود اینترنت مال آمریکاست. پس چرا از اینترنت استفاده میکنید ؟! برید با دود بهم خبر برسونید ، اصلا چرا از گوشی خارجی استفاده میکنید ؟ چرا باید یوتیوب ببندی بعد آپارات بزنی بعد اینجوری بشه ؟ همین رو به من جواب بدهند دیگه چیزی نمیگم ! تهش می گویند بله اینا رو هم باید ساماندهی کرد. خب کی ؟! ۳ سال مگه دولت انقلابی نبود پس چرا بدتر شد و ساماندهی نکردند؟! پس نمیشود . مجازی رو بستی ! خیابون میخوای چیکار کنی؟ سرکوب ؟ پارک سینمارو کافه رو کنسرت. اینا رو هم میخوای ببندی؟ شما باید بتوانید مردم را قانع کنی درست زندگی کنند وقتی تو ۱۲ سال مدرسه نمیتوانی پس دیگه هرکاری کنی نمیشود .

به نظر شما چرا انقدر تحریم ها موثر شد ؟ دلیلش چی بود ؟

به خاطر اقتصاد داخلی که درست کردند بود . این آقایان ، اقتصاد را تا آخر لیبرال ، بانک محور ، مسکن محور ، سرمایه داری مالی و ... بردند بعد اصولگرایان و اصلاح طلبان هم در آن نقش داشتند ، اصلاح طلبان بانک ساختند ، اصولگرایان هم مال ساختند ( مال های آستان قدس ) پس سهم مشترک در ایجاد وضعیت کنونی داشتند که نتیجه اش اقتصاد لیبرال می شود حالا چون تحریم است برای اینکه با جهان کار بکند باید کلاکس کند ، این آقایان وضعیت داخلی را به کجایشان گرفتند و در سطح جهانی با آمریکا جنگ میکنند ؟ یا تصمیم بگیرند با آمریکا دعوا نکنند و اقتصاد لیبرال داخلی را درست کنند و به جهان وصلش کنند تا وضعیت کنونی درست شود . یا تصمیم بگیرند با آمریکا دعوا کنند در عوضش در داخل کشور این کار ها را نکنند ، ارز ترجیحی را برندارند ، یارانه زدایی نکنند ، قیمت بنزین را آزاد نکنند . این نشد که ... در خارج بگویند مرگ بر آمریکا ولی در داخل بگویند درود بر آمریکا . این نوع کار ها ، تضاد و تناقص است . از نظر من مبارزه با آمریکا ، نه شرعی است نه عقلی است و نه فقهی . باید تعامل کنیم نه مبارزه . برای شما یک مثال منطقی میزنم ، نزاع ما با آمریکا موجب شده در کشور نیمه بیابانی مانند ایران که معادن نفت و گاز دارد و قاعدتا باید نفت بدهد و گندم بخرد چون تحریم است ، گندم کالای استراتژیکش شده ، حکومت رفته سمت خودکفایی گندم و بهره برداری بی رویه از آبهای زیر زمینی، نتیجه اش فرونشست گسترده زمین و تخریب محیط زیست شده است . تحریم همچنین مملکت را از صنعتی شدن بازداشته و بخش کشاورزی را بیش از حد به صورت سنتی گسترش داده که باز به بهره برداری بی رویه از منابع آبی و تخریب محیط زیست دامن زده است . پس نتیجه آمریکاستیزی ، تورم چهل ساله و تورمی که ۸۰ سال اخیر بی سابقه است ، فقر و فلاکت و بدبختی مردم ، دوری مردم از انقلاب و دین ، اختلاف به جای انسجام و... که این مشابه رفتار زیدیه است . زیدیه پس از امام علی ، امام حسن و امام حسین علیهم السلام ، به وجود نص در تعیین دیگر ائمه اعتقادی نداشته و معتقدند که پس از امام حسین علیه السلام ، هر یک از اولاد امام حسن و امام حسین علیهماالسلام که دارای شرایطی خاص بوده و در راه خدا قیام کرده و مردم را به اطاعت خدا و امامت خود دعوت کند ، امام خواهد بود که در درسنامه تاریخ و عقاید زیدیه ص ۱۹۱ آمده است . این مقدمه بیان شد تا به درک بهتری از اصل مطلب که توصیه ی مهمی از امام صادق علیه السلام است برسیم ، امام صادق علیه السلام در توصیه ای بسیار مهم به شیعیان نسبت به فتنه ها و جنگ ها و قیام ها می فرماید : زبان های خود را نگه دارید و در خانه های خود بمانید ، در این صورت هرگز بلایی که مخصوص شما (شیعیان) است به این دلیل که گمنامید و تقیه میکنید به شما نمی رسد ، زیرا همواره زیدیه ( گروه های انقلابی و جهادی ) سپر بلای شما هستند .

اینکه می گویند احکام دین قابل رفراندوم نیست آیا منبع شرعی دارد ؟

خیر ، از من درآوردی بعضی ها است که هیچ دلیل فقهی ندارد . در روایات ۲۱ام کتاب روضه کافی امیرالمومنین ۲۶ جا را میشمارند که خلاف شرع بود اما اکثریت مردم میخواستند انجام دهند و علی (ع) کوتاه آمد تا بین مردم تفرقه ایجاد نشود و کوچک ترین لطمه به دین و دینداری مردم نخورد . پروژه بعدی ترکیه، بعد از اخراج ایران از سوریه، برای تضعیف ژئوپلیتیک ایران، تملک کریدور زنگزو در قفقاز است بعد از آن پروژه الحاق جزایر سه گانه توسط امارات خواهد بود تا ایران از شمال و جنوب، خفه و تسلط بر خلیج فارس ، تضعیف شود ولی متاسفانه طرح و دغدغه مسئولین هم الان ، موی زنان و شلوار پاره مردان و شلوارک پسران و عملیاتی کردن لایحه حجاب است . خوشا به سعادت تان با چنین عقل و زکات تان ...

ادامه دارد ...