بررسی انواع قراردادهای نوین و کاربرد آنها

قراردادهای نوین

(اجاره به شرط تملیک، زمانی، پیمانی، فرانشیز، لیسانس ،bot ،توسعه زیرساخت )

ماده ۱۰ قانون مدنی بین افراد رواج پیدا می کند و در قالب عقود نامعین منعقد و اجرا می گردد.

قرارداد، ماده ۱۸۳ قانون مدنی:

قرارداد بیشتر جنبه مالی دارد عقد در امور غیر مالی است اصل حاکمیت اراده بر قاعده آزادی قراردادها.

اخلاق حسنه: آنچه که اکثریت جامعه رعایت آن را الزامی می داند.

نظم عمومی: آنچه که مربوط به رعایت مصالح عمومی و بقای منافع عامه می باشد.

غیر حصری بودن حقوق:

1. عقود معین قانون مدنی مبتنی بر عقود معین می باشد نظریه سنتی هر عقدی را که در قالب عقود معین نباشد مردود می داند بر همین اساس ماده ۱۰ قانون مدنی پیش بینی شده است.

جایگاه ماده ۱۰ قانون مدنی:

1.در خصوص تدوین این ماده دیدگاه های مختلفی وجود دارد برخی معتقدند که با وجود مقررات دیگر از جمله در عقد صلح نیازی به تدوین این ماده نبوده است.

2.رضایی بودن اکثر عقود این دیدگاه را تقویت می کند که حتی بدون تصریح ماده ۱۰ می توان هر توافقی را نافذ دانست و ماده ۳۶۲ قانون مدنی بیع کلی پذیرفته شده است.

3.در برخی دیگر از مقررات قانون مدنی از جمله در ماده ۳۶۲ قانون مدنی بیع کلی را پذیرفته است و اگر وحدت ملاک این جا داشته باشیم می توان پذیرفت که مالکیت حتی در صورت عدم تعیین مبیع منتقل می شود.

آثار ماده ۱۰ قانون مدنی:

1. اصل لزوم قراردادها در تمام قراردادها اشخاص باید نسبت به مفاد آن پایبند باشند حتی در عقود جایز نیز مفاد آن را به نحوی که به حقوق دیگران لطمه ای وارد نشود رعایت کرد.

2. اصل نسبی بودن قراردادها قراردادها فقط نسبت به طرفین آن نافذ می باشد مگر اینکه در قانون برخلاف آن مقرر شده باشد اعتبار اسناد رسمی استثنا است.

اگر در اصل نسبی بودن قراردادها یک شرطی بگذاریم مثلا شخص یک توافقی را منعقد کند بعد ادامه آن شرط فسخی پیش بینی نماید یا به نفع شخص ثالثی شرطی را تعیین نماید نافذ است در این موارد اشخاص می توانند شرط را به نفع اشخاص ثالث یا اشخاص دیگر بگذارند.

قلمرو ماده ۱۰ قانون مدنی:

1.برخلاف دیدگاهی که ماده ۱۰ قانون مدنی را مختص آزادی عمل برای عقود معین می داند به نظر می رسد که این ماده اختصاص به سایر توافقاتی دارد که خارج از عقود معین می باشد.

۲. با توجه به اینکه شرایط دیگری از جمله معلق بودن یا مشروط بودن عقود در قانون مدنی پیش بینی شده است مانند اینکه در عقد اجاره مستاجر در صورت پرداخت مبلغی بتواند قرارداد را فسخ کند بنابراین نیازی به تصریح ماده ۱۰ قانون مدنی نخواهد بود و شخص می تواند با استفاده از شروط ضمن عقد تمام شرایط خود را اعمال نماید.

در صورتی که شخصی در قرارداد منعقد شده هم ماده ۱۰ قانون مدنی را ذکر کند و هم شروط ضمن عقد را راهکار آن چه می باشد.

به نظر می رسد که در این فرض بر اساس شروط ضمن عقد باید قرارداد را تفسیر کنیم قرارداد اجاره.

تقسیم قراردادها به اعتبار موضوع آنها

بخش دولتی اگر ۵۱ درصد متعلق به دولت باشد بخش دولتی گفته می شود.

دولتی مانند شرکت ملی نفت ایران - خصوصی مازاد بر ۵۰ درصد متعلق به اشخاص می باشد مانند اصناف - عمومی مانند شهرداری- تعاونی که تابع قانون ۱۳۷۰ است و حاکمیتی مانند ارتش.

قراردادها ممکن است برای بخش خصوصی یا دولت باشد یا قراردادهایی باشد که به صورت پیمانکاری توسط دولت تنظیم می شوند این قراردادها ممکن است به صورت ساده یا ویژه تنظیم شوند قراردادهای خصوصی یا دولتی تجاری چه بخش خصوصی و چه بخش دولتی تجارت کند قاعدتا تابع احکام قانون تجارت خواهد بود و از جنبه حاکمیتی خارج است.

قراردادهای خصوصی یا دولتی غیرتجاری: 1.هر قرارداد دولتی ماهیت غیرتجاری دارد مثال قراردادهای نظامی آموزش و بهداشت مسائل مربوط به فرهنگ ورزش تمام مزایده ها.

تمامی این موارد شامل هم بخش حقوق عمومی و هم شامل امور غیرتجاری یا تجاری می باشد ولا دولت برای خسارت عمومی اقدام به تنظیم قرارداد می نماید و هر قراردادی که تنظیم می شود مشمول احکام حقوق خصوصی خواهد بود در این موارد شرایط عمومی پیمان حاکم می باشد و شرایط عمومی پیمان امکان فسخ حتی از طرف مقابل دارد در این فرض شرایط عمومی پیمان به اشخاص اجازه می دهد که نسبت به اخطار فسخ با اخطار قبلی اقدام نماید این اخطار بایستی دو روز قبل صادر شود.

انواع قراردادهای دولتی ۱ قراردادهای نفت و گاز که مشمول قانون نفت و قوانین برنامه توسعه پنجگانه می باشد و به صورت بیع متقابل یا bot و... تنظیم می شود.

2.قراردادهای مناقصه مزایده و مستقیم

3.قراردادهای پیمانکاری که بر اساس قانون ۱۳۵۱ و دستورالعمل های سازمان مدیریت و برنامه ریزی تنظیم می شود.

4.قراردادهای واگذاری بنگاه های دولتی بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی مثل پتروشیمی نفت و گاز.

5.قراردادهای شرکت های دولتی: بر اساس اساسنامه های شرکت های دولتی مقررات آنها تعیین می کنند.

شرکت های دولتی با حضور یک نفر تشکیل می شود.

6.قراردادهای امتیازی، مشارکتی، تدارکاتی، استخدامی، خرید اجباری اراضی از اشخاص که در تمام این ها امتیازات معینی از طرف دولت به اشخاص داده می شود.

قراردادهای مهندسی:

۱. فنی یکی از ویژگی های قراردادهای مهندسی جنبه فنی آنها می باشد فنی بودن از جنبه های پیمان و یا غیر پیمان خواهد بود ممکن است شرایط ضمن قرارداد توسط پیمانکار فنی و یا سایر اشخاص ایفا گردد.

2.تشریفاتی: هر قراردادی که تنظیم می شود چه معوض باشد و چه غیر معوض اگر یک طرف آن دولت باشد تشریفاتی محسوب می شود هرچند واقعا تشریفاتی نباشد.

3.تک عاملی، دو عاملی، مرکب: قراردادهایی که به صورت سنتی با روش تک عاملی یا امانی تنظیم می شود همه تعهدات را خود کارفرما به عهده دارد از جمله اینکه امور مربوط به طراحی یا اجرا یا مدیریت را به انجام می رساند و ریسک آن را بر عهده خود کارفرما خواهد بود .

دوعاملی کارفرما از طریق یک قرار داده واحد عملیات طراحی را به شخص دیگر واگذار می کند و آن شخص آن را به دیگران منتقل می کند در اینجا کارفرما حداقل ریسک را بر عهده می گیرد.

قراردادهای چهار عاملی

اصولا همان قراردادهای سه عاملی هستند که به صورت پیشرفته تر طراحی می شوند( کارفرما –پیمانکار- مدیر طرح –مشاور)

کارفرما عموما مسئولیت کل پروژه را به عهده دارد پیمانکار خدمات مدیریت را انجام می دهد مدیر طرح دستمزها را به طور ویژه پرداخت می کند مشاور مسئولیت هماهنگی بین اجزای مختلف را بر عهده دارد.

مهمترین سند در فازهای مختلف طراحی و اجرا پروژه ها صورت وضعیت های اشخاص می باشد که بر اساس قرارداد که بر اساس قرارداد خصوصی فی ما بین اشخاص قابلیت اجرایی شدن پیدا می کند در برخی از موارد مدیر طرح ممکن است جانشین شخص کارفرما شود در چنین فرضی ریسک ناشی از قرارداد بر عهده مدیر طرح قرار می گیرد و پرداخت هزینه ها به جای شخص کارفرما توسط مدیر طرح اجرایی می گردد.

از جمله این قراردادها ساخت نیروگاه های بادی بزرگراه ها فولاد می باشد که حتی ممکن است از قراردادهای epc نیز استفاده شود.

قراردادهای epc -طراحی تدارکات و ساخت -این قراردادها در واقع تکامل یافته قراردادهای دو عاملی می باشد.

با اندکی مسامحه می توان این قرارداد را قرارداد کلید در دست دانست در این روش کارفرما بعد از برگزاری جلساتی انجام پروژه را به شخص پیمانکار تحویل می دهد اتمام آن را به وی می سپارد و یا نمایندگانی از سوی دو طرف برای اتمام آن تعیین می نماید.

آیا بر اساس تعهدات مقدماتی می توان اشخاص را ملزم به رعایت این موارد نمود؟

در این موارد می توانیم افراد را ملزم کنیم.

قراردادهای epc

قرارداد های چهار عاملی: اصولا همان قراداد های سه عاملی هستند که به صورت پیشرفته تر طراحی میشوند.

۱- کارفرما - ۲- پیمانکار - ۳- مدیر طرح - ۴- مشاور

کارفرما: عموما مسئولیت کل پروژه را بر عهده دارد

پیمانکار: خدمات مدیریت را انجام میدهد

مدیر طرح: دستمزد ها را بطور ویژه پرداخت میکند

مشاور: مسئولیت هماهنگی بین اجزای مختلف را بر عهده دارد!

مهمترین سند در فاز های مختلف طراحی و اجرای پروژه ها صورت وضعیت های اشخاص میباشد که بر اساس قرارداد خصوصی فی مابین اشخاص قابلیت اجرائی شدن پیدا میکند. در برخی از موارد مدیر طرح ممکن است جانشین شخص کارفرما شود. در چنین فرضی ریسک ناشی از قرارداد بر عهده مدیر طرح قرار میگیرد و پرداخت هزینه های به جای شخص کارفرما توسط مدیر طرخ اجرایی میگردد.

از جمله ی این قرارداد ها ساخت نیروگاه های بادی، بزرگراه ها، فولاد میباشد که حتی ممکن است از قرارداد های EPC نیز استفاده شود!

EPC : قرارداد های طراحی، تدارکات و ساخت

Engineering Procumbent Construction

قرارداد های EPC انواع مختلفی دارند و ممکن است متمرکز بر تدارک کالا باشد یا متمرکز بر مدیریت اجرا باشد یا نظارت و اجرا باشد یا تدارک و برنامه ریزی تولید باشد.

برنامه ریزی تولید: ساخت سد ها

این قراداد های درواقع تکامل یافته قراردادهای دو عاملی می باشد. با اندکی مسامحه میتوان این قرارداد را قرارداده کلید در دست دانست. در این روش کارفرما بعد از برگزاری جلساتی انجام پروژه را به شخص پیمانکار تحویل میدهد و اتمام آن را به وی می سپارد و یا نمایندگانی را از سوی دو طرف برای اتمام آن تعین می نماید.

آیا بر اساس تعهدات مقدماتی آیا میتوان اشخاص را ملزم به رعایت این موارد نمود؟!

بله. در این موارد میتوان افراد را ملزم به اجرای تعهدات کرد.

ویژگی های EPC:

۱-اولین ویژگی در این نون قرارداد های که خیلی قابل اهمیت است این است که سرعت این پروژه ها بسیار قابل اهمیت است

۲- وجه التزام در تمام این قرارداد ها پیشبینی میشود

(م ۲۳۰ ق.م)

آیا در خصوص قراردادهای EPC میتوان مناقسه را اجرا نمود؟

مناقسه مهمترین بخش قرارداد EPC است و هزینه و منابع کافی توسط کارفرما باید در اختیار پیمانکار قرار بگیرد.

انواع قرارداد های EPC:

EP - EPCM - EPCI - EPCS - EPMS

EP: مهندسی، تدارک کالا و تجهیزات

EPCM: مهندسی، تدارک، مدیریت اجرا

EPCI: مهندسی، تدارک، اجرا، نصب

EPCS: مهندسی، تدارک، ساخت، نظارت

EPMS: مهندسی، تدارک، برنامه ریزی ساخت

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

ویژگی ها:

۱- این الگوی قراردادی به علت تکرر در استفاده هم دارای رویه قضایی بوده و هم اشکالات، معایت و مزایای آن تا میزان بسیار زیادی مشخص شده است.

۲- پیمانکار آزادی عمل بیشتری دارد و به تبع این امر ابتکار بیشتری نیز خواهد داشت و می تواند از تکنیک ها و تجهیزات بیشتری استفاده کند.

۳- تمام تعهدات توسط کارفرما در قرارداد پیشبینی شده و هزینه ها کاهش پیدا میکنند. در این قرارداد امکان انجام طراحی و اجرا به صورت هم زمان مقدور می باشد.

۴- مناقصه در مراحل تعیین نیرو و تعیین کیفیت طرح ها بسیار تاثیر گذار خواهد بود.

۵- این قرارداد ها نیاز به شرکت هایی با توان فنی مهندسی بالا دارد.

۶- خرید های خارجی در این نوع قرارداد به صورت یکپارچه انجام می شوند.

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

معایب:

۱- به دلیل مناقصه ای بودن این قرارداد های در اکثره موارد امکان کاهش پیدا کردن کیفیت پروژه وجود دارد.

۲- مدارک اجرایی که تایید کننده تعهدات می باشد ممکن است با تاخیر صادر شود و یا به طراحی مراحل بعدی موکول گردد.

۳- کنترل های معمول بین طراحان و سازندگان کاهش می یابد.

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

BOT = Build Operate Transfer

ساخت بهره برداری انتقال

۱- این قرارداد های پیشرفته تره قرارداد های EPC هستند.

۲- از روش BOT معمولا دولت های مختلف برای پروژه های مختلف استفاده می نمایند.

۳- معمولا در قرارداد های BOT امتیازات مختلف برای سرمایه گذاری، طراحی، اجرا، فروش، حتی واگذاری کل پروژه بسته به قرارداد و مدت آن منعقد می شود.

۴- معمولا مسئولیت های قراردادی و مسئولیت های فرا قراردادی از کارفرما به پیمانکار منتقل می شود. مثل مسائل ایمنی.

۵- مسئولیت های کارفرما در پایین ترین حد خود قرارداد.

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

انواع قرارداد های BOT:

BOOT - DBO - DBOT - BTO

BOOT: ساخت، مالکیت، بهره برداری، واگذاری

DBO: طراحی، ساخت، بهره برداری

DBOT: طراحی، ساخت، بهره برداری، واگذاری

BTO: ساخت، واگذاری، بهره برداری

این نام گذاری ها صرفا برای تعیین حقوق و تکالیف طرفین کارایی دارد و بنا بر این راهنمای کلی همان چهارچوب روش ساخت، بهره برداری و انتقال می باشد.

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

قرارداد های ESCO قرارداد های مبتنی بر کارایی انرژی.

این قرارداد ها مبتنی بر استفاده بهینه از انرژی می باشد، مبلغ و ثمن مشخصی ندارد، اما اقدامات بهینه سازی انرژی پر هزینه می باشد.

معمولا در این قراردادها ذکر می شود که اگر مشتری مبلغ را پرداخت نکند آن شرکت بتواند راسا قرارداد را فسخ کند.

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

نمونه هایی از قرارداد های مبتنی بر کارایی انرژی.

۱- نصب، راه اندازی و استفاده از سیستم های گرمایشی ساختمان.

۲- سیستم های برق و گازه مجتمع های ساختمانی.

۳- نصب و راه اندازی سیستم های بهینه سازی مصرف انرژی در صنایع. (مثل فولاد)

۴- بهینه سازی انرژی در پروژه های صنعتی و نیمه صنعتی.

۵- بازسازی پروژه ها.

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

قرارداد های بیع متقابل BB = Buy Back

۱- این قرارداد های معمولا برای طیف وسیعی از قرارداد ها به کار میرود.

۲- معمولا برای نصب تجهیزات، انتقال تکنولوژی، راه اندازی این نوع قرارداد ها به کار میرود و نهایتا بعد از اتمام پروژه به میزبان پروژه تحویل میدهند.

روش های هزینه + دستمزد

روش CPPF ---» Cost Plus Percentage Fee

ویژگی ها:

هزینه واقعی از کارفرما دریافت می شود و درصدی از هزینه ها به پیمانکار داده می شود.

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

CPIF ---> Cost Plus Incentive Fee

در این روش مبلغی به عنوان حداقل و حداکثر تعیین می شود و در همین خصوص اگر هزینه ها کمتر از میزان حداقل باشد متعلق به پیمانکار خواهد بود. ممکن است هزینه ها بیشتر از میزانی باشد که به عنوان حداکثر پذیرفته شده است در این صورت احتمال دارد که این روش قراردادی به نوع دیگری تبدیل شود اگر هزینه ی تمام شده ی قرارداد از یک عدد نهایی بیشتر شود به میزان قابل توجهی از سود پیمانکار کاسته می شود و در این صورت، به هر حال مسئولیت های قراردادی طرفین از قبیل رعایت استاندارد ها حفظ می گردد.

سازمان استاندارد ها: مواردی که قانونا باید توسط سازمان استاندارد رعایت شود حتما باید لحاظ گردد و هر توافقی که بین طرفین حاصل شود مانع از الزام اشخاص به این تعهدات نخواهد بود در همین خصوص روش انتخابی میتواند تا حدی تعهدات و ریسک های اشخاص را مشخص نماید.

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

در صورت مشاوره برای انجام یک پروژه چند عاملی یا ... چه روشی را باید پیشنهاد بدهیم؟ شاخص های اقتصادی و اینکه مشاوره برای پیمانکار می باشد یا کارفرما، و مواردی دیگر که باید مورد توجه قرار گیرد.

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

قرارداد های جدید:

۱- بعد از قرارداد های نسل قدیم مانند ودیعه، عاریه، رهن، صلح و... قرارداد های نسل جدید از جمله قرارداد های زمانی یا قرارداد های پیمانکاری پیش بینی شده است که بر اساس آن ها تعهدات و وظایف اشخاص تعیین می گردد و شرایط طرفین به نحوی تنظیم می شود که با شروط قراردادی و نظامات پیشین قابل تفسیر نخواهد بود.

۲- در قرارداد های نسل جدید قبل از انعقاد و نهایی شدن قرارداد مزاکراتی در مورد قرارداده به انجام آمده که در برخی موارد میتوان جنبه الزام آور نیز داشته باشند.

قرارداد های پیمانکاری: قرارداد هایی مانند فضای سبز، نگهداری، تامین نیروی انسانی، مقاوم سازی، جمع آوری زباله، گاز رسانی، آب رسانی، مرمت آثار تاریخی، تامین خوراک کارمندان، تولید انرژی و...

-

قرارداد های تصحیلات مالی برای پروژه های صنعتی:

۱- بیشتر قرارداد های صنعتی نیازمند تامین مالی می باشند.

۲- بیشتر قرارداد های تامین مالی در قالب ترهین محقق می شود.

-

قرارداد های مرتبط با مسائل آموزشی: برای مسائل آموزشی، پژوهشی، انتشارات از قرارداد هایی استفاده می شود که شبیه جعاله می باشد.

-

قرارداد های مرتبط با حمل و نقل: قرارداد های حمل و نقل مسائل مختلفی را در بر می گیرد از جمله بارگیری، ترانزیت، حمل از بندر مبدا در قراردادهای حمل و نقل در صورتی که سندی مورد اختلاف قرار گیرد مبنای اصلی حمل و نقل می باشد.

آموزشی انتشاراتی یک سری از معیارها حتما باید رعایت شوند ۱ .امتیازات .۲ تعهدات طرفین .۳ الکترونیک

( منابع قانونی -اعتبار قانونی -حل و فصل اختلافات)

1 در امتیازات مواردی میان طرفین مورد توافق قرار می گیرد که عموما در پیوست ها پیش بینی شده است.

2 مواردی است که در صورت عدم اجرا طرفین از سوی هر ذینفع قابل مطالبه از طریق دادگاه باشد.

3. ابزارها مفاهیم نهادها

منابع قانونی حتما از طرف قانونگذار اعتبار قانونی این موارد پیش بینی می شود.

اعتبار قانونی یک طرفین موارد را به صراحت پذیرفته باشند ر مبنایی قانونگذار نیز آن را تایید می کند ممکن است نسبت به مسئله ای در مقررات مختلف اختلاف باشد که در این صورت هدف اصلی قانونگذار ملاک می باشد.

حل اختلاف یک داوری دو مراجع صالح قضایی داوری به صورت الکترونیک ممکن است داوری شخصی داوری سازمانی که تابع قانون است تابع قانون آیین دادرسی مدنی.

هرجا شرط داوری وجود داشته باشد به مرجع قضایی نمی توان رجوع کرد .

قراردادهای مراکز اقامتی مثال هتل ماهیت اصل حقوق خصوصی حقوق عمومی استثنا .

شرایط ضمن عقد مجوزات پیوست ها.

در قراردادهای نوین برخی از شروط ضمن در قرارداد اصلی در پیوست ها ذکر می شود.

اگر در شرایط ضمن عقد با هم تطبیق نداشته باشد اراده واقعی طرفین باید کشف شود.

در فرضی که شرطی مخالف صریح قانون نباشد هر توافق بین طرفین نافذ خواهد بود.

بر اساس آیین نامه سال ۱۴۰۰ هر پروژه اقامتی بایستی شرایط اجتماعی و اقتصادی و ملاحظات زیست محیطی را به طور کامل رعایت کند در خصوص مجوزات تامین مالی از لحاظ قانونی شورای هماهنگی میان بانک ها بایستی این مجوزات را بپذیرد و موارد لازم را صادر کند.

در صورتی که میان قرارداد اصلی پیوست ها اختلاف باشد مبنا اصلی قرارداد اصلی می باشد البته فرمان های مقرر در قرارداد می تواند به تشخیص قصد واقعی طرفین کمک کند.

۲ در صورتی که در پیوست های قرارداد شروط احتمالی باشد معمولا از طرف قانونگذار مردود خواهد بود.

۳ در تنظیم قراردادهای مراکز اقامتی از قبیل هتل ها پیوست های پنجگانه ای تنظیم می شود که هر کدام از آنها در اصل یک قرارداد مستقل است.

نمونه هایی از قراردادهای تعویضی

تعویض ارزی با دو نرخ ارز متفاوت و نرخ بهره ثابت تعویض با نرخ بهره ثابت و نرخ متغیر تعویض ارزی یکی با نرخ ثابت و یکی با نرخ متغیر تعویض ارزی هر دو با نرخ ثابت 2/3 تا 5/5 نرخ بهره قراردادهای تعویضی.

آیا ممکن است قراردادهای تعویضی هم به صورت نرخ متغیر و هم به صورت نرخ ثابت تنظیم شود؟

قراردادهای مهندسی بر اساس پرداخت مقطوع تمام هزینه های قرارداد حتی اگر مناقصه برگزار شود به صورت مقطوع می باشد چه محصولات خاص مانند دارویی برای بیماران خاص ارائه شود که بیشتر این نوع قراردادها برای اجتناب است یرات قیمتی و زمان بر شدن پروژه ها تنظیم می شود هیچ بحثی برای صورت وضعیت وجود ندارد آنالیز قیمت ها و فاکتورها مستندات قابل توجه به کارفرما نمی باشد.

فواید این نوع قرارداد مصداق قراردادهای کلید در دست پیش فروش ساختمان قیمت نهایی برای طرفین مشخص می شود مشخصات فنی از قبل مشخص است ممکن است شرایط تعدیل هم در قرارداد وجود داشته باشد اگر شرط تعدیل اضافه شود معمولا درصد آن به صورت قطعی تعیین می شود.

قرارداد epr -قسمتی از قرارداد به صورت قطعی و بخشی از قرارداد به صورت شناور می باشد اگر در خصوص قرارداد اختلافی حاصل شود ممکن است بر اساس رای داوری نسبت به بخشی رای صادر شود و نسبت به بخش دیگری بعدا رسیدگی گردد.