توهین و فحاشی به لحاظ قانونی و مجازات آن

[ توهین و فحاشی به لحاظ قانونی و مجازات آن ]

در قوانین کشورمان به دلیل دارا بودن تبعات جدی روانی و اجتماعی ،قانون گذار با تعیین مجازات های مناسب، سعی در جلوگیری از وقوع چنین رفتارهایی دارد.
این مجازات ها همچنین به عنوان یک ابزار بازدارنده برای کاهش میزان خشونت های لفظی در جامعه عمل می کنند.
از این رو می توان شرایط مختلفی را برای چنین عمل خلاف قانونی در نظر گرفت .
در قانون مجازات اسلامی، جرم توهین و فحاشی به عنوان یکی از جرایم علیه حیثیت و آبروی اشخاص تلقی می شود.

توهین و فحاشی به افراد عادی :
چنانچه به واسطه الفاظ رکیک ،ناسزا،یا افترا صورت گیرد ،منطبق با ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی می تواند برای فرد مرتکب مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه و یا جزای نقدی تا یک میلیون ریال را داشته باشد .
مستند به ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی توهین به افراد عادی به معنای استفاده از الفاظ توهین آمیز، فحاشی و عبارات رکیک که به هر وسیله ای انجام شود، جرم تلقی می شود. این جرم می تواند به صورت شفاهی، کتبی، الکترونیکی یا از طریق هر رسانه ای انجام شود. مجازات تعیین شده برای این جرم شامل شلاق تا ۷۴ ضربه یا جزای نقدی از یک میلیون ریال تا ده میلیون ریال است. هدف از اعمال این مجازات، حفاظت از کرامت و حیثیت افراد و جلوگیری از ایجاد تنش و نارضایتی در جامعه است.

توهین و فحاشی به مقامات و مسولان دولتی :
چنانچه توهین به اشخاص رسمی و مسولین دولتی در حال انجام وظیفه یا به سبب آن باشد ،مجازات شدید تری را برای مرتکب به همراه دارد .
مطابق ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی، توهین به مقامات و مسئولین دولتی، از جمله روسای سه قوه، معاونان رئیس جمهور، وزرا، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شورای نگهبان، قضات و اعضای دیوان محاسبات، کارکنان وزارتخانه ها، موسسات و شرکت های دولتی و شهرداری ها، در حال انجام وظیفه یا به سبب آن، جرم محسوب می شود و مجازات شدیدتری برای آن در نظر گرفته شده است.
تفاوتی که میان توهین به افراد عادی و مقامات رسمی در شدت و نوع مجازات قابل مشاهده است ،می تواند رویکرد قانون گذار با این اعمال و رفتار خلاف اخلاق و آداب اجتماعی را نشان دهد ،که قانون گذار با در نظر گرفتن چنین رویکردی تلاش کرده است تا ضمن حفظ احترام و کرامت انسانی برای عموم افراد، شرایط خاص مسئولین و مقامات دولتی را نیز مورد توجه قرار دهد و با وضع مجازات های متناسب، از نظم و انضباط اجتماعی محافظت کند.
مجازات جرم اهانت و توهین شامل حبس از سه تا شش ماه و یا تا ۷۴ ضربه شلاق و یا جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا شش میلیون ریال است. این مجازات ها برای حفظ نظم و انضباط اداری و جلوگیری از بی احترامی به مقامات دولتی که مسئولیت های حساس و مهمی را بر عهده دارند، وضع شده است.
توهین به مسئولین دولتی می تواند تاثیرات منفی بر اعتماد عمومی به دستگاه های اجرایی و قضایی داشته باشد و نظم عمومی را مختل کند، بنابراین، قانون گذار با تعیین مجازات های سنگین تر، سعی در پیشگیری ازاین قبیل رفتارها و حفظ احترام به نهادهای حکومتی دارد.
علاوه بر این، توهین به مقدسات، مراجع تقلید، مقامات عالی رتبه کشور و یا شخصیت های دینی، با مجازات حبس و حتی اعدام نیز همراه است. در تمامی این موارد، نوع مجازات باتوجه به شدت و اثرات توهین و همچنین شرایط متهم و شاکی تعیین می شود.

ایمان مشایخی فر
پژوهشگر و کارشناس حقوق