کلان دستگاه

در کتاب "فلسفه سیاسی هوش مصنوعی" نوشته مارک کوکلبورگ، مفهوم ";کلان دستگاه" به عنوان یک ساختار اجتماعی و فناورانه بررسی می شود که تاثیرات عمیقی بر روابط انسانی و غیرانسانی دارد. این مفهوم از دیدگاه لوئیس مامفورد، نظریه پرداز معروف، به شکل خاصی تعریف می شود.

## تعریف کلان دستگاه از دیدگاه مامفورد

به نقل از کتاب مارک کوکلبورگ "کلان دستگاه ها مجموعه هایی هستند که شامل انسان، حیوانات غیر انسان و اشیاء بی جان هستند"

این ساختار اجتماعی به حاکمان اجازه می دهد تا نیروی کار عظیمی را برای پروژه های بزرگ مانند ساخت اهرام یا سامانه آبیاری هماهنگ کنند. در واقع در نظام های سرمایه داری متاخر، انسان ها در معرض کار کلان دستگاه ها قرار می گیرند. 

## موجودات غیرانسانی در کلان دستگاه

موجودات غیرانسانی—از جمله حیوانات و اشیاء بی جان—نقش مهمی در ساختار ماشین بزرگ ایفا می کنند. این دستگاه نه تنها انسان ها بلکه روابط آن ها با دیگر موجودات را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. به عنوان مثال، در جوامع پیشین، انسان ها در تعامل نزدیک با حیوانات و طبیعت بودند، اما با ظهور کلان دستگاه، این روابط کاهش یافته و انسان ها بیشتر به ابزارها و فناوری های غیرانسانی وابسته شده اند.

این تغییر در روابط انسانی و غیرانسانی می تواند به انزوای انسان ها از طبیعت منجر شود. مخلوقات غیرانسانی غیر دستگاهی که زمانی بخشی از زندگی روزمره انسان ها بودند، اکنون بیشتر به عنوان ابزار یا منابع در نظر گرفته می شوند. این موضوع نه تنها بر روی کیفیت زندگی انسان ها تاثیر می گذارد بلکه باعث کاهش تنوع زیستی و ارتباطات انسانی نیز می شود.

## نتیجه گیری

مفهوم "کلان دستگاه" در کتاب کوکلبورگ نشان دهنده چالش های جدی است که جوامع مدرن با آن مواجه اند. از یک سو، این ماشین باعث تسهیل برخی از فرآیندهای اجتماعی و اقتصادی شده است، اما از سوی دیگر، روابط انسانی و غیرانسانی طبیعی را مختل کرده و به انزوای فردی منجر شده است. برای بازگشت به تعادل میان انسان و طبیعت، نیاز است تا ارزش های انسانی و الهی (با رویکرد روح داشتن موجودات زنده) و ارتباطات با موجودات غیرانسانی (غیر مصنوع بشر) در جهان هستی دوباره مورد توجه قرار گیرد.

راه ارتباط با بنده: 

mohammadian.a@iran.ir

منابع :

درآمدی بر فلسفه سیاسی هوش مصنوعی

نویسنده : مارک کوکلبرگ

مترجم : سید علی اصغر رئیس زاده