طرحواره ها

#طرحواره

قسمت اول
طرحواره چیست؟

طرحواره به عنوان هسته اصلی باورهای انسان، مدت زیادی است که مورد بررسی روان شناسان قرار گرفته است. آن ها می گویند تجربیات دوران کودکی و زندگی باعث شکل گیری طرحواره در ذهن افراد می شود؛ یعنی همان قالب فکری ما و آن چه به وسیله آن دنیا را می بینیم و مسائل را حلاجی می کنیم، رفتار دیگران را معنا می کنیم و به اتفاقاتی که پیرامون ما رخ می دهد، بار معنایی می دهیم.
جفری یانگ و همکارانش تاکنون 18 طرحواره را معرفی کرده اند که عبارتند از طرحواره های:

۱- رهاشدگی/ بی ثباتی
۲- بی اعتمادی/ بدرفتاری
۳- محرومیت هیجانی
۴- نقص/ شرم
۵- انزوای اجتماعی
۶- دلبستگی /بی کفایتی
۷- آسیب پذیری نسبت به ضرر یا بیماری
۸- خود تحول نیافته / گرفتار
۹- شکست
۱۰- استحقاق/ بزرگ منشی
۱۱- خویشتن داری و خود انضباطی ناکامی
۱۲- اطاعت
۱۳- ایثار
۱۴- پذیرش جویی/ جلب توجه
۱۵- منفی گرایی، بدبینی
۱۶- بازداری هیجانی
۱۷- معیارهای سرسختانه / عیب جویی افراطی
۱۸- تنبیه

هر کدام از ما ممکن است یک یا چندتا از این طرحواره ها را در خود داشته باشیم که باعث بوجود آمدن اضطراب حاکم بر ما می شود.

طرح واره درمانی (schema therapy) سیستم جدیدی از روان درمانی را تدارک می بیند که مخصوصا برای بیماران مبتلا به اختلالات روان شناختی مزمن و مقاوم که تا کنون یک مساله بغرنج در درمان محسوب می شدند مناسب است.

تجارب بالینی نشان  می دهد بیمارانی که دچار اختلالات شدید شخصیتی هستند و نیز افراد مبتلا به مشکلات چشمگیر منش شناختی به طرح واره درمانی خیلی خوب پاسخ می دهند.