مبنای فلسفی مددکاری اجتماعی
مددکاری اجتماعی به عنوان یک حرفه و رشته علمی، دارای مبنای فلسفی خاصی است که به بررسی و تحلیل روابط اجتماعی، نیازهای انسانی و چالش های اجتماعی می پردازد.
خاطره اکبری نویسنده و مترجم خانه تاب آوری ایران در ادامه اضافه میکند مددکاری اجتماعی به عنوان یک حرفه مبتنی بر تمرین و رشته تحصیلی تعریف می شود که تغییرات اجتماعی، توسعه و انسجام را ارتقا می دهد. هدف آن توانمندسازی افراد و جوامع در عین رسیدگی به مسائل مربوط به عدالت اجتماعی و حقوق بشر است. مددکاران اجتماعی با جمعیت های متنوعی درگیر می شوند تا به آنها کمک کنند تا در چالش های زندگی گام بردارند و کیفیت کلی زندگی خود را بهبود بخشند
مددکاران اجتماعی در محیط های مختلفی فعالیت می کنند، از جمله:
- خدمات بهداشت و سلامت روان: حمایت از افراد با چالش های روانی و عاطفی.
- خدمات کودک و خانواده: حفاظت از جمعیت های آسیب پذیر و کمک به خانواده های در بحران
- سازمان های اجتماعی : مشارکت در حمایت و ابتکارات توسعه جامعه.
- سازمان های دولتی: اجرای سیاست ها و برنامه هایی با هدف رفاه اجتماعی.
مددکاری اجتماعی یک حرفه حیاتی است که دانش، مهارت و عملکرد اخلاقی را برای رسیدگی به مسائل پیچیده اجتماعی و توانمندسازی افراد و جوامع ترکیب می کند.
تعهد آن به عدالت اجتماعی و حقوق بشر زیربنای تمام جنبه های این حرفه است و آن را برای ایجاد تغییرات مثبت اجتماعی ضروری می کند.
این رشته به دنبال بهبود کیفیت زندگی افراد و گروه ها از طریق ارائه خدمات و حمایت های اجتماعی است. در این نوشتار، به بررسی مبنای فلسفی مددکاری اجتماعی، اصول و نظریه های مرتبط با آن خواهیم پرداخت.
مبنای فلسفی مددکاری اجتماعی
۱. انسان گرایی
انسان گرایی یکی از پایه های اصلی فلسفی مددکاری اجتماعی است. این رویکرد بر این باور است که هر فرد دارای ارزش ذاتی و حقوق طبیعی است. مددکاران اجتماعی به عنوان نمایندگان این فلسفه، به دنبال ارتقاء کرامت انسانی و حمایت از حقوق افراد در جامعه هستند. این رویکرد به مددکاران اجتماعی این امکان را می دهد که به نیازهای انسانی توجه کنند و به دنبال راهکارهایی برای بهبود شرایط زندگی مددجویان باشند.
۲. عدالت اجتماعی
عدالت اجتماعی یکی دیگر از مبانی فلسفی مددکاری اجتماعی است. این مفهوم به توزیع عادلانه منابع و فرصت ها در جامعه اشاره دارد. مددکاران اجتماعی بر این باورند که باید به گروه های آسیب پذیر و محروم در جامعه توجه ویژه ای شود و تلاش کنند تا نابرابری ها و تبعیض ها را کاهش دهند. این رویکرد به مددکاران اجتماعی این امکان را می دهد که به عنوان فعالان اجتماعی، در جهت تحقق عدالت اجتماعی گام بردارند.
۳. نظریه های سیستم ها
نظریه های سیستم ها به بررسی تعاملات بین افراد و محیط های اجتماعی آن ها می پردازند. این نظریه ها بر این باورند که افراد در یک شبکه پیچیده از روابط اجتماعی قرار دارند و مشکلات آن ها نمی تواند به صورت جداگانه بررسی شود. مددکاران اجتماعی با استفاده از این نظریه ها، به تجزیه و تحلیل مشکلات مددجویان در زمینه های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی می پردازند و راهکارهای جامع تری برای حل مشکلات ارائه می دهند.
۴. نظریه های روانشناسی
نظریه های روانشناسی نیز به عنوان مبنای فلسفی مددکاری اجتماعی مطرح هستند. این نظریه ها به بررسی رفتارها، احساسات و نیازهای روانی افراد می پردازند. مددکاران اجتماعی با استفاده از این نظریه ها، به شناسایی مشکلات روانی مددجویان و ارائه مشاوره و حمایت های لازم می پردازند. این رویکرد به آن ها کمک می کند که درک بهتری از نیازهای روانی افراد داشته باشند و خدمات بهتری ارائه دهند.
اصول مددکاری اجتماعی
۱. احترام به کرامت انسانی
مددکاران اجتماعی باید به کرامت و حقوق انسانی مددجویان احترام بگذارند و آن ها را به عنوان افرادی مستقل و با ارزش در نظر بگیرند.
۲. مشارکت مددجو
مشارکت فعال مددجو در فرآیند مددکاری از اصول کلیدی این حرفه است. مددکاران اجتماعی باید به مددجویان این امکان را بدهند که در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی های مربوط به خود مشارکت کنند.
۳. رویکرد جامع
مددکاری اجتماعی باید به صورت جامع به مشکلات مددجویان نگاه کند و عوامل مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را در نظر بگیرد.
۴. همکاری بین سازمانی
مددکاران اجتماعی باید با سایر سازمان ها و نهادهای اجتماعی همکاری کنند تا خدمات بهتری به مددجویان ارائه دهند.
نظریه های کلیدی در مددکاری اجتماعی
۱. نظریه های ساختاری
این نظریه ها به بررسی ساختارهای اجتماعی و تاثیر آن ها بر رفتار افراد می پردازند. مددکاران اجتماعی با استفاده از این نظریه ها می توانند به تحلیل مشکلات اجتماعی و اقتصادی مددجویان بپردازند.
۲. نظریه های کنش متقابل اجتماعی
این نظریه ها به بررسی تعاملات اجتماعی و تاثیر آن ها بر رفتار افراد می پردازند. مددکاران اجتماعی با استفاده از این نظریه ها می توانند به درک بهتری از نیازهای مددجویان و چالش های اجتماعی آن ها دست یابند.
۳. نظریه های روانشناسی اجتماعی
این نظریه ها به بررسی تاثیرات اجتماعی بر رفتارهای فردی می پردازند. مددکاران اجتماعی می توانند با استفاده از این نظریه ها به شناسایی مشکلات روانی مددجویان و ارائه خدمات مشاوره ای بپردازند.
نتیجه گیری و جمع بندی کلام اینکه :
مددکاری اجتماعی به عنوان یک حرفه و رشته علمی، دارای مبنای فلسفی قوی است که بر اصول انسان گرایی، عدالت اجتماعی، نظریه های سیستم ها و روانشناسی بنا شده است. مددکاران اجتماعی با استفاده از این مبانی و اصول، به ارائه خدمات به مددجویان و بهبود کیفیت زندگی آن ها می پردازند. این رشته نه تنها به حل مشکلات فردی کمک می کند، بلکه به دنبال ایجاد تغییرات اجتماعی و تحقق عدالت اجتماعی نیز هست.
