نحوه پاسخ احتمالی ایران به ترور اسماعیل هنیه

مطلب فوق برگرفته از اثر علمی 

Dr.n.jafary@gmail.com

دکتر نورالدین جعفری هزارانی است 

محمد جواد نشاط

Instagram:mohamad_javad_neshat
تحلیل موضوع ترور اسماعیل هنیه از منظر حقوقی و استراتژی جنگ

ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، در تهران در تاریخ ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴، یک حادثه مهم و تاثیرگذار در منطقه خاورمیانه است. این حادثه نه تنها روابط ایران و اسرائیل را تحت تاثیر قرار می دهد، بلکه می تواند تاثیرات گسترده ای بر سیاست های منطقه ای و بین المللی داشته باشد. در این یادداشت، به بررسی سناریوهای احتمالی پاسخ ایران به این ترور و تحلیل جوانب مختلف هر سناریو می پردازیم.

سناریوهای احتمالی

1. پاسخ نظامی مستقیم
ایران ممکن است تصمیم بگیرد به صورت نظامی به این حادثه پاسخ دهد. این پاسخ می تواند شامل حملات موشکی به اهداف اسرائیلی، حملات سایبری گسترده، یا عملیات های نظامی محدود در منطقه باشد.

جزئیات و تحلیل
- **حملات موشکی:** ایران می تواند با استفاده از موشک های بالستیک و کروز به اهداف استراتژیک در اسرائیل حمله کند. این حملات می تواند شامل پایگاه های نظامی، تاسیسات هسته ای، و مراکز فرماندهی باشد.
- **حملات سایبری:** ایران می تواند حملات سایبری گسترده ای را علیه زیرساخت های حیاتی اسرائیل مانند شبکه های برق، سیستم های مالی، و ارتباطات انجام دهد.
- **عملیات های نظامی محدود:** ایران می تواند عملیات های نظامی محدود و هدفمند را در مناطق مرزی یا از طریق نیروهای نیابتی خود در لبنان و سوریه انجام دهد.

مزایا:
- نمایش قدرت و توانایی دفاعی ایران
- افزایش حمایت داخلی و تقویت روحیه ملی
- ارسال پیام قوی به دشمنان منطقه ای

معایب:
- افزایش تنش ها و احتمال جنگ گسترده تر
- تحریم های بیشتر از سوی جامعه بین المللی
- احتمال تلفات انسانی و خسارات مالی

2. پاسخ دیپلماتیک و حقوقی
ایران می تواند از طریق دیپلماتیک و با استفاده از سازمان های بین المللی مانند سازمان ملل، به دنبال محکومیت این حادثه و اعمال فشار بر اسرائیل باشد. همچنین، می تواند از طریق دادگاه های بین المللی اقدام به پیگیری حقوقی این حادثه کند.

جزئیات و تحلیل
- **محکومیت بین المللی:** ایران می تواند با همکاری کشورهای هم پیمان خود، قطعنامه هایی را در سازمان ملل به تصویب برساند که این حادثه را محکوم کند و خواستار تحقیقات بین المللی شود.
- **پیگیری حقوقی:** ایران می تواند از طریق دادگاه های بین المللی مانند دادگاه کیفری بین المللی (ICC) اقدام به پیگیری حقوقی این حادثه کند و اسرائیل را به نقض حقوق بین الملل متهم کند.

مزایا:
- کاهش تنش ها و جلوگیری از جنگ
- افزایش حمایت بین المللی و مشروعیت بخشی به مواضع ایران
- امکان اعمال تحریم های جدید بین المللی علیه اسرائیل

معایب:
- ممکن است به نتیجه ملموسی نرسد
- زمان بر بودن فرآیند دیپلماتیک و حقوقی
- احتمال عدم همکاری برخی کشورها

3. تقویت حمایت از گروه های مقاومت
ایران می تواند حمایت خود از گروه های مقاومت مانند حماس و حزب الله را افزایش دهد و از طریق این گروه ها به اسرائیل فشار وارد کند. این حمایت می تواند شامل تامین مالی، تسلیحاتی، و آموزشی باشد.

جزئیات و تحلیل
- **تامین مالی:** ایران می تواند بودجه بیشتری را به گروه های مقاومت اختصاص دهد تا توانایی های نظامی و عملیاتی خود را افزایش دهند.
- **تسلیحات:** ایران می تواند تسلیحات پیشرفته تری را به گروه های مقاومت ارسال کند، از جمله موشک های دوربرد، پهپادهای مسلح، و تجهیزات جنگ الکترونیک.
- **آموزش:** ایران می تواند برنامه های آموزشی و تمرینی بیشتری را برای نیروهای مقاومت برگزار کند تا توانایی های نظامی و تاکتیکی آن ها را بهبود بخشد.

مزایا:
- افزایش فشار بر اسرائیل بدون درگیری مستقیم
- تقویت روابط با گروه های مقاومت و افزایش نفوذ منطقه ای
- امکان ایجاد جبهه های جدید در مقابل اسرائیل

معایب:
- افزایش تنش ها در منطقه و احتمال واکنش نظامی اسرائیل
- احتمال افزایش خشونت و تلفات انسانی در مناطق درگیری
- تحریم های بیشتر از سوی کشورهای غربی

4. پاسخ ترکیبی
ایران می تواند از ترکیبی از روش های نظامی، دیپلماتیک، و حمایت از گروه های مقاومت استفاده کند. این رویکرد می تواند شامل حملات محدود نظامی، پیگیری حقوقی و دیپلماتیک، و افزایش حمایت از گروه های مقاومت باشد.

جزئیات و تحلیل
- **حملات محدود نظامی:** ایران می تواند حملات محدودی را به اهداف استراتژیک اسرائیل انجام دهد تا پیام قوی ای ارسال کند بدون اینکه به جنگ گسترده منجر شود.
- **پیگیری حقوقی و دیپلماتیک:** ایران می تواند همزمان با حملات نظامی، از طریق سازمان های بین المللی و دادگاه های حقوقی به دنبال محکومیت اسرائیل باشد.
- **افزایش حمایت از گروه های مقاومت:** ایران می تواند حمایت خود از گروه های مقاومت را افزایش دهد تا فشار بیشتری بر اسرائیل وارد شود.

مزایا:
- انعطاف پذیری و توانایی پاسخگویی به شرایط مختلف
- افزایش فشار بر اسرائیل از چند جبهه
- امکان دستیابی به نتایج ملموس تر

معایب:
- پیچیدگی و نیاز به هماهنگی بالا
- احتمال افزایش تنش ها و واکنش های غیرقابل پیش بینی
- هزینه های بالا و نیاز به منابع گسترده

نتیجه گیری
هر یک از این سناریوها دارای مزایا و معایب خاص خود هستند و انتخاب هر کدام بستگی به استراتژی کلی ایران و شرایط منطقه ای و بین المللی دارد. ایران باید با دقت و با در نظر گرفتن تمامی جوانب، بهترین پاسخ را انتخاب کند. این حادثه می تواند تاثیرات بلندمدتی بر روابط بین المللی و سیاست های منطقه ای داشته باشد و نیازمند تصمیم گیری های دقیق و استراتژیک است.

نتیجه گیری
توجه کنیم که اسراییل اکنون در ضعیف ترین جایگاه افکار عمومی جهانی در ۷۰ سال اخیر قرار دارد، بنابراین پاسخ ایران نباید وضعیت آن رژیم را ترمیم کند بلکه باید تصمیمی اتخاذ شود که این رژیم را ضعیف تر کند.


۱- هدف اصلی ترور اخیر درساعاتی پس از تحلیف ، ممانعت از تعامل دولت جدید ایران با جامعه بین المللی و کاهش منازعات خارجی است. همه می دانیم مخالف اصلی برجام و تنش زدایی رژیم صهیونیست بوده و هست پس مراقب باشیم با افزایش تنش در زمین تل اویو بازی نکنیم.


۲ تکرار ترورها بعد از عملیات وعده صادق نشان میدهد حمله نظامی مستقیم از ایران به خاک اسراییل، بازدارنده نیست. انها روی عملیات اطلاعاتی و نفوذ و ترور برنامه ریزی کردند نه نظامی. این معبر و نقطه باید کور شود.


۳ اسراییل ماه هاست آماج حملات موشکی مقاومت بوده و از اینرو اصابت چند موشک دیگر برای این رژیم، موازنه وحشت ایجاد نمیکند. اما می تواند خاک و تاسیسات ایران را در معرض سطح جدیدی از تهدیدات واقعی قرار میدهد و دومینوی پاسخ ها به نفع ایران نیست بویژه که امریکا درصورت تداوم درگیری به نفع اسراییل عمل خواهد کرد.

۴ -توجه کنیم که اسراییل اکنون در ضعیف ترین جایگاه افکار عمومی جهانی در ۷۰ سال اخیر قرار دارد، بنابراین پاسخ ایران نباید وضعیت آن رژیم را ترمیم کند بلکه باید تصمیمی اتخاذ شود که این رژیم را ضعیف تر کند.

۵ - باید بپذیریم که ایران مدتیست از ضعف و حفره های اطلاعاتی در رنج است؛ اذعان محسن رضایی و علی یونسی و محمود احمدی نژاد شاهدی بر این فرضیه است .

این ترور هم بیش از آنکه ناشی از ضعف نظامی باشد، ناشی از ضعف اطلاعاتی و ضد جاسوسی است. آسیب شناسی و بازسازی شبکه اطلاعاتی کشور بسیار ضروری است . شناسایی و مجازات شبکه احتمالی نفوذ ضربه کاری به اسراییل است .

۶ در هر نوع پاسخ طبق قواعد حقوق بین الملل باید تناسب در نظر گرفته شود تا در نهایت بازنده افکار عمومی ومجامع حقوقی و داوری جهانی نشویم.

۷-توجه کنید که شهید هنیه رییس یک دولت نبود اما متاسفانه اسراییل یک دولت عضو سازمان ملل متحد است. بنابراین اقدام مشابه احتمالی ایران علیه سران رژیم اسراییل، با سکوت جامعه بین المللی مواجه نخواهد شد بلکه باعث بسیج افکار عمومی بین المللی علیه ایران خواهد شد.

۸ - بهتر است ایران تعجیل نکند؛ ثانیا از خاک خود حمله نظامی نکند؛ ثالثا بهتر است از جبهه مقاومت، این جنگ را برای نتانیاهو بیش از این فرسایشی کند و در نهایت این پرسش را به خود پاسخ دهد که «نظر به تسلیحات اتمی اسراییل، ایران چگونه میتواند این رژیم را از تجاوزات بعدی بازدارد؟»

مطلب فوق برگرفته از اثر علمی
Dr.n.jafary@gmail.com
دکتر نورالدین جعفری هزارانی است